Rok 1881 i jego znaczenie w nauce Towarzystwa Strażnica

Autor: Włodzimierz Bednarski,
"Daty odrzucone i zmienione przez Świadków Jehowy"
"Rok 1881 i jego znaczenie w nauce Towarzystwa Strażnica"

Rok 1881 i jego znaczenie w nauce Towarzystwa Strażnica

Nauka o roku 1881 była chyba najmniej nagłośnioną wśród innych początkowych dat chronologicznych Towarzystwa Strażnica takich jak 1799, 1874, 1878, 1914. W książce, którą Russell wydał po angielsku w roku 1877 razem z N. Barbourem pt. Trzy światy i żniwo tego świata, ani razu ta data nie występuje. Również nie ma jej w jednej z pierwszych książek Towarzystwa Strażnica pt. Walka Armagieddonu (ang. 1897). W innych tomach, takich jak Nadszedł Czas (ang. 1889) czy Dokonana Tajemnica (ang. 1917), rok 1881 pojawia się sporadycznie, choć w dziele pt. Przyjdź Królestwo Twoje (ang. 1891), występuje wielokrotnie. W angielskiej Strażnicy zaczyna być widoczny od roku 1880.

Wydaje się, że rok 1881, jako jeden z pierwszych (z wyznaczanych lat), zatracił funkcję „daty proroczej” i został porzucony tuż przed połową lat 20. XX wieku.

Oto jak kiedyś (1910 r.) Russell, prezes Towarzystwa Strażnica, dowartościowywał omawianą datę:

„Lecz szczególniejszą uwagę należy zwracać na daty prorocze. Takimi zdają się być październik, rok 1874; wiosna rok 1878; następnie październik 1881 i październik r. 1914” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 403).

„O ile ja wiem, to daty, które zdają się być pewne, na ile pojmujemy Pismo Święte, są lata 1874, 1878, 1881 i październik 1914. O żadnych innych między tymi datami ja nie wiem. Jeżeli ktokolwiek wie, to ma prawo o tym mówić” (jw. s. 56).

Rok 1881 – zabranie do nieba i koniec powoływania do klasy niebiańskiej

W ostatnich latach Towarzystwo Strażnica tylko jeden raz wspomniało pewne znaczenie, jakie nadawało rokowi 1881. Chodzi tu o zakończenie powoływania do klasy niebiańskiej. Oto ta wzmianka:

„Przypuszczano też, że skoro w roku 36 n.e. Bóg przestał okazywać narodowi izraelskiemu szczególne względy, to być może w roku 1881 zamknęła się niezrównana sposobność wejścia w skład Izraela duchowego” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 632).

Kiedyś zaś pisano:

„Dochodzimy do wniosku, (...) że prawo Zakonu i prorocy ogłaszają jego obecność w kulminacyjnym punkcie Jubileuszowych cyklów w 1874 roku. Równoległości pokazują nam, że wtedy rozpoczęło się żniwo i że zbieranie członków obietnicy do bezpiecznego miejsca zabierze równoległe siedem lat czasu, kończąc się w 1881 roku” (ang. Strażnica styczeń 1881 s. 175 [reprint]).

Zakończenie powoływania do klasy niebiańskiej nie było jednak pierwotnym wydarzeniem, które miało nastąpić w tym roku. Owszem, wyznaczało to również, ale wiązało się to przede wszystkim z zabraniem do nieba Russella i jego zwolenników w roku 1881!

Poniżej słowa o tych oczekiwaniach przedstawione tuż przed nastaniem kulminacyjnego momentu:

„W artykule dotyczącym naszej przemiany, w wydaniu grudniowym [1880] naszego czasopisma wyraziliśmy opinię, że jest to bliżej niż wielu myśli. Choć nie ośmielamy się dowodzić, że nasza przemiana nastąpi w jakimś ściśle określonym czasie, proponujemy przyjrzeć się pewnym dowodom, które zdają się wskazywać, że przemiana stanu materialnego w duchowy nastąpi o tej porze, lub jesienią roku 1881. (...) Przedstawimy teraz to, co wynika z typów i proroczych zapowiedzi, jako zdające się wskazywać, że przemiana świętych i zamknięcie drzwi wysokiego powołania nastąpi w roku 1881” (ang. Strażnica styczeń 1881 s. 180 [reprint]; cytat wg Kryzys sumienia R. Franz, 2006 s. 202-203; patrz też s. 201-202, zawierające angielską fotokopię tego fragmentu).

Później Towarzystwo Strażnica kilka razy wspominało swoje dawne oczekiwania związane z rokiem 1881. Zacytujmy najważniejsze teksty dotyczące tego zabrania do nieba:

„Następną datę, rok 1881 można porównać do doświadczeń Eliasza i Elizeusza w Jerycho. Badacze Pisma św. przywiązują wielką wagę do tej daty, ponieważ przez porównanie tego z wiekiem Żydowskim, okazuje się, że w owym czasie Ewangelia przeszła do Pogan. (...) Mniemaliśmy, że to oznaczało zmianę dyspensacji i figurowało uwielbienie Kościoła. Chociaż nasze mniemania nie urzeczywistniły się, to jednak otrzymaliśmy wielkie błogosławieństwo i postąpiliśmy dalej” (ang. Strażnica 15.09 1915 s. 5772 [reprint]).

„W ciągu żniwa, czyli końca tego wieku Pan Bóg przez Słowo zdawał się posyłać swój lud do czterech różnych punktów czasu, a mianowicie: 1874, 1878, 1881 i 1914 roku. Przy każdym z tych punktów czasu, wyczekujący święci, którzy byli pewni, że koniec wieku nadszedł, spodziewali się »przemiany Kościoła«. Gdy doszli do każdego z tych punktów, Pan Bóg rzekł: »Idź dalej, na inne miejsce«. W końcu doszliśmy do ostatniego z czterech to jest do października 1914 roku. To jest ostatni punkt chronologiczny, którego nam wskazuje Pismo św., co się tyczy doświadczeń Kościoła. Czy Pan Bóg powiedział, że będziemy wzięci wtedy? Nie. A co On powiedział? Jego Słowa i wypełnienie się proroctwa wskazuje na pewno, że ten czas odnosi się do końca Czasu Pogan. Z tego wnioskowaliśmy, że około tego czasu nastąpi przemiana Kościoła, lecz Pan Bóg nam tego nie mówił, że tak ma być. Pozwolił jednak, byśmy wyciągali takie wnioski i zdaje się nam, że to było potrzebne doświadczenie dla wszystkich poświęconych Bogu” (ang. Strażnica 01.02 1916 s. 5845 [reprint]).

„Gdy plaga za plagą nawiedzały systemy nominalnego Chrześciaństwa, prawdziwy lud Boży kilka razy spodziewał się, że już przyszedł czas na jego wyswobodzenie. Brat Russell spodziewał się, że kościół będzie wzięty poza zasłonę w roku 1878, 1881, 1910 i 1914 – tak jak to było z Eliaszem, który wyszedłszy z Elizeuszem, szedł aż do czterech miejscowości, zanim rzeczywiście był wzięty. Te wszystkie chwilowe zawody w nadziei od Boga były przeznaczone i zrządzone” (Strażnica Nr 5, 1918 s. 76 [ang. 15.04 1918 s. 6237, reprint]).

Pomimo że początkowo Russell w Strażnicy nauczał, że powołanie do nieba zakończyło się w roku 1881, to jednak po kilku latach zmienił zdanie. Już w jego tomach z serii Wykłady Pisma Świętego wydanych w latach 1889 i 1891 znajdziemy teksty o tym, iż, pomimo że powoływanie do nieba ustało, to Bóg nadal powołuje nowych w miejsce tych, którzy odpadli lub stali się niegodni nieba. Przedstawiamy znów kilka tekstów o tym zagadnieniu:

„(...) tak też i R. P. 1881 rozpoznajemy jako zakończenie specyalnej łaski dla Pogan – koniec »wysokiego powołania«, czyli zaproszenie błogosławieństw znamiennych dla tego wieku – zaproszenia do współdziedzictwa z Chrystusem i udziału w Boskiej naturze. Jak to już zauważyliśmy, data ta zaznaczyła się wielkim ruchem narodu żydowskiego, skierowanego ku Chrześciaństwu, a ruch ten znany jest jako »Ruch Kiszeniewski«” (Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889] s. 262-263).

„Chociaż ogólne »wezwanie« do tej łaski zakończyło się w roku 1881, to jednak »drzwi« są jeszcze otwarte. (...) Łaska ta ma określony czas swego zaczęcia: oczekujący uczniowie Chrystusa otrzymali ją w dni Zielonych Świątek, R. P. 33. A jak już wykazano, określony czas jej końca przypada na R. P. 1881*).

*) Zobacz Tom II., wykład VII] (...) Faktem jest, że drzwi sposobności do pracy i poświęcenia nie są jeszcze zamknięte, chociaż ogólne wezwanie skończyło się w roku 1881” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 [ang. 1891] s. 233-234).

„W siedm lat później, w Październiku 1881 roku, »wysokie powołanie« skończyło się, chociaż następnie wielu miało być dopuszczonych do tej samej łaski, bez ogólnego powołania, aby wypełnili miejsca tych, co byli powołani, lecz gdy zostali wystawieni na próbę, okazali się niegodnymi. Następnie przypatrzmy się, w jaki sposób Piramida wykazuje te same daty, i ilustruje te same rzeczy” (jw. s. 411; patrz też s. 239, 241-242, 244, 247, 413, 418).

Z czasem nawet Russell ogłosił, że takich wymian powoływanych i odrzucanych może być nawet kilka:

„Według naszego wyrozumienia, ogólne powołanie do społeczności z naszym Zbawicielem jako członków Nowego Stworzenia Bożego ustało w roku 1881. Nasze pojęcie w tym względzie jest, że wielka liczba w różnych denominacyach chrześciaństwa, na ów czas uczyniła zupełną ze siebie ofiarę Bogu, lecz nie okazała się wierną swemu przymierzu ofiarowania. Z tych jeden po drugim, w miarę jak ich próba doszła do pełnej miary, a okazali się niegodnymi, zostali odrzuceni od społeczności z powołanym gronem, aby z tych, którzy w międzyczasie poświęcili się Bogu, aczkolwiek nie objęci ogólnem powołaniem mogli być dopuszczeni do zupełnej społeczności z Chrystusem w Jego dziedzictwie, aby ci z kolei, byli znów wypróbowani i jeśliby nie okazali się godnymi, zostali podobnie odrzuconymi, a miejsce ich zostało zastąpione innymi, którzy znajdowali się w usposobieniu poświęcenia. Widocznie, iż od roku 1881, z powodu takiego porządku rzeczy, nie było potrzeby na ogólne powołanie. Ci, co teraz zostają dopuszczeni, mogą tak samo otrzymać prawa i przywileje bez podpadania pod ogólne powołanie, czyli zaproszenie, które skończyło się w roku 1881. Oni są dopuszczeni, ponieważ skorzystali z nastręczającej się im sposobności i zgłosili się na miejsce tych, co opuścili swoje stanowisko. Naszem oczekiwaniem jest, że to przystępowanie i odstępowanie będzie trwało tak długo, aż ostatni członek nowego porządku stworzenia będzie wypróbowanym, i okaże się godnym, a wtedy wszystkie korony będą rozdane na wieczne czasy” (Nowe Stworzenie 1919 [ang. 1904] s. 109-110).

„Spodziewamy się, że ci, co dochodzą do znajomości prawdy i dają dowody szczerej wiary w drogocenną krew Chrystusa, poświęcili się na służbę Bogu, i którzy jasno pojmują plan Boży, powinni być uważani jako mający dowód, że zostali przyjęci od Boga jako przyszli dziedzice z Jezusem Chrystusem, choćby się poświęcili po roku 1881. Jeżeli się kto poświęcił przed czasem skończenia się powołania, to możemy się spodziewać, że po tak długim czasie mógł dojść do prawdziwego stanu poświęcenia, a zatem znajomości teraźniejszej prawdy i jego duchowej łączności z Panem. Jeżeli zaś w roku 1881, lub przedtem, nie znajdowali się pomiędzy poświęconymi, to wynikałoby z tego, że zostali obecnie przyjęci do społeczności klasy powołanych na miejsce któregoś z poprzednio powołanych, któremu brakło gorliwości – który był dla sprawy zupełnie obojętnym – i dlatego został usunięty” (Nowe Stworzenie 1919 [ang. 1904] s. 110-111).

„[1910 r.] (...) powołanie Boże należy do tego wieku i jak rozumiemy i jak już to było opublikowane, powołanie to już się zakończyło. Nikt nie jest już powoływany, ponieważ dostateczna liczba przyjęła je w roku 1881, jak to już wyraziliśmy. (...) Myślimy, iż w miarę jak ktoś odchodzi, albo okaże się niegodnym miejsca kapłanów i zajmie miejsce jako Lewita w Wielkim Gronie, to wówczas komuś innemu jest pozwolone zająć jego miejsce...” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 429).

„[1911 r.] Stosownie do tego rozumiemy, że otwarte, czyli ogólne »powołanie« tego Wieku do zaszczytów Królestwa zakończyło się w październiku, 1881 roku. Jednakowoż, jak to już wykazano w Wykładach Pisma Świętego, rozróżniamy pomiędzy zakończeniem »powołania« i zamknięciem »drzwi« oraz wierzymy, że drzwi do Klasy Królestwa nie są jeszcze zamknięte, że stoją uchylone przez jakiś czas, żeby pozwolić na wyrzucenie tych, którzy już przyjęli »powołanie«, ale omieszkali skorzystać z przywilejów i sposobności samoofiary, a pozwolić wejść innym aby odebrać im korony, zgodnie z Obj. 3:11. Obecny czas przeto, od roku 1881 aż do czasu kiedy drzwi sposobności poświęcenia się w służbę Pańską zostaną zupełnie zamknięte, jest okresem »przesiewania«, co dotyczy wszystkich, mających już łaskę Bożą i będących w przymierzu z Bogiem” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 440; patrz też Kryzys sumienia R. Franz, 2006 s. 206, zawierający angielską fotokopię tego fragmentu z ang. Strażnicy 15 czerwca 1911 r., s. 4842 [reprint]).

„[1909 r.] Myślimy, że w roku 1881 pełna liczba wybrańców została osiągnięta i odtąd ogólne powołanie ustało. (...) Swego czasu myślałem, że 144,000 jest małą liczbą, ale ostatnio dziwię się, jak będzie możliwe znaleźć wymaganą liczbę. (...) Pytanie teraz, kiedy przyjdzie się do czasu gdy tylko jedno miejsce będzie do zajęcia, to kto je zajmie? Przypuszczam, że będzie to taki, w którego sercu Bóg zobaczy najbliższe podobieństwo charakteru Chrystusowego. Myślę, że dotąd sprawą wyboru nie są dwa miejsca, ale że jest 20,000 do 30,000 miejsc do zapełnienia, a Pan widocznie otwiera drzwi i serca dla znacznie większej liczby niż przedtem, albowiem teraz prawda jest bardziej rozszerzona niż w przeszłości, a ci, którzy przychodzą, wykazują że są tak samo wierni Panu jak ci, którzy przyszli przedtym” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 430-431; por. ang. Strażnica 01.01 1909 s. 4303 [reprint]).

Inne fragmenty patrz też Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 (ang. 1917) s. 432, 446.

Nowe daty powoływania do nieba

Po śmierci Russella Towarzystwo Strażnica zmieniało datę końca powoływania do nieba i próbowało w następujący sposób wytłumaczyć swym głosicielom tę kwestię:

„Także też obecnie rzecz miała się, bowiem lud Boży miał obfitość pokarmu duchowego – Słowo Boże – aż do czasu zamknięcia drzwi sposobności ubiegania się o członkostwo w klasie oblubienicy Chrystusa – czyli Wielkanoc roku 1918” (Brzask Tysiąclecia i Zwiastun obecności Chrystusa [czasopismo wychodzące przez kilka miesięcy zamiast polskiej Strażnicy]) Nr 2, wrzesień 1918 s. 24 [ang. Strażnica 01.08 1918 s. 6301, reprint]).

„W roku 1881 powołano dostateczną liczbę i spłodzono z ducha, aby skompletować przeznaczoną liczbę 144,000, ale od owej chwili zdarzały się częste odpadnięcia powołanych i to do tego stopnia, że w latach 1881-1918 nigdy nie było dostatecznej liczby (...). Tak było zapewne aż do wiosny zeszłego roku [1918] (...) Jednakowoż aż do tego czasu mogło nastąpić znowu odpadanie niektórych członków i opróżnianie pewnej liczby koron” (Strażnica 01.04 1919 s. 102 [ang. 01.04 1919 s. 6416, reprint]).

„Napomykano nawet, że to zebranie takich duchowych świętych mogłoby się skończyć w roku 1924, po czym nastąpiłoby uświetnienie w niebie tych pomazanych, spłodzonych z ducha naśladowców Chrystusa. /Zobacz Strażnicę ang. z 1 stycznia 1924 r. paragr. 11-32/” (Strażnica Nr 6, 1952 s. 9 [ang. 15.12 1951 s. 749]).

Po takich wyjaśnieniach przyszła pora na kolejne wydłużania powoływania do klasy niebiańskiej. Wpierw do roku 1931, później do roku 1935, a następnie, zupełnie niedawno, zlikwidowano ograniczenia czasowe. Oto przykładowe wypowiedzi z tym związane:

„Odbywające się po roku 1931 zgromadzanie ze wszystkich narodów »wielkiej rzeszy« wskazuje, że dokonywane przez aniołów zgromadzanie ostatka »wybranych«, którzy mieli być popieczętowani, zakończyło się właściwie w roku 1931” (Życie wieczne w wolności synów Bożych 1970 [ang. 1966] s. 236).

„(...) do roku 1935 zgromadzanie grona 144 000 namaszczonych chrześcijan zostało w zasadzie zakończone” (Strażnica Nr 10, 2001 s. 15).

„Kiedy Bóg przestanie powoływać chrześcijan do życia w niebie? (...) Najwyraźniej więc nie można ustalić konkretnej daty, kiedy Bóg przestanie powoływać chrześcijan do życia w niebie” (Strażnica Nr 9, 2007 s. 30-31).

Widzimy zatem, że rok 1881, jako data końca powoływania do klasy niebiańskiej, nie ostał się długo w nauce Towarzystwa Strażnica. Został on zastąpiony innymi datami, które również w roku 2007 zostały odrzucone! O tej kwestii patrz też poniżej w podrozdziale Odrzucenie roku 1881.

Upadek Babilonu i rok 1881

Choć w swych początkach Towarzystwo Strażnica nauczało o upadku Babilonu w roku 1878, to jednak nie było w tym konsekwentne i wspominało też o jego upadku w roku 1881! Poniżej teksty wskazujące na lata 1878 i 1881:

„(...) teraz przyszło nagłe i bezlitosne odrzucenie Babilonu, a znikły na zawsze wszystkie łaski i nastąpił sąd – a takie właśnie odrzucenie miało nastąpić w 1878 roku” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 [ang. 1891] s. 166).

„Odrzucenie Babilonu (»Chrześciaństwa«) w roku 1878 było odrzuceniem masy powierzchownych wyznawców...” (jw. s. 196-197).

„[1911 r.] (...) 1878, jako czas gdy Babilon został formalnie odrzucony, Laodicea wyrzuconą z ust – czas od którego jest powiedziane »Babilon, upadł, upadł« – odpadł z łaski Bożej. Równoległość w 1881 zdaje się wskazywać, że pewne łaski w dalszym ciągu dochodzą tych, którzy są w Babilonie, bez względu na to, że system ten został odrzucony” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 439).

Fragment ten znajduje się też w ang. Strażnicy z 15 czerwca 1911 roku (s. 4842, reprint) i zacytowany jest w książce pt. Kryzys sumienia (R. Franz, 2006 s. 206; patrz też s. 205, zawierająca angielską fotokopię tego fragmentu ze Strażnicy).

Towarzystwo Strażnica pisało też o ostatecznej próbie dla Babilonu w latach 1874-1881 i jego upadku w roku 1881:

„Ten »siedmdziesiąty tydzień« (...) dostarczył figuralnego wyobrażenia podobnej próby nominalnego Kościoła Ewangelii, czyli duchowego Izraela, zwanego »Chrześciaństwem« i »Babilonem«, a próba ta odbyła się w ciągu siedmiu odpowiadających temu lat, co rozpoczęło żniwo Wieku Ewangelii. – okres od października 1874 do października 1881” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 [ang. 1891] s. 184-185).

„(...) po Chr. 1881 Upadek Babilonu” (jw. s. 136).

„(...) po Chr. 1881 Upadek Babilonu” (Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889] s. 243).

W roku 1923 dokonano pewnej korekty tej nauki:

„Znajdujemy się w ostatnich dniach istnienia Babilonu. (...) Czytelnicy nasi doskonale wiedzą, że Babilon upadł w roku 1878, że nie był specyficznie używany do niczego od roku 1881-go, a porzucony jest zupełnie 1918-go; czekamy więc na ogień, aby go strawił. Wiadomość o jego »upadku« była rzeczą wiary przez jakiś czas, lecz teraz już tak nie jest” (Strażnica 15.04 1923 s. 119 [ang. 15.03 1923 s. 87]).

Później, po odrzuceniu roku 1878 i 1881, Towarzystwo Strażnica zastąpiło te daty rokiem 1914 (w latach 30. XX wieku), a następnie w publikacjach tej organizacji pojawił się rok 1919 (od roku 1963). Oto fragmenty o tych naukach:

„Chrystus, Wielki Kapłan według porządku Melchisedechowego, wystąpił w roku 1914 do ataku przeciwko głowie i przeciwko całej organizacji Babilonu. Atak ten spowodował wielki upadek »tak jakby błyskawica spadła na ziemię« (...) Dlaczego Babilon upadł? Odpowiedź brzmi: Ponieważ u schyłku 1914 r. skończył się czas czekania. Nastała wtedy chwila, kiedy Bóg nie dozwolił dłużej szatanowi bez przeszkód panować nad światem” (Światło 1930 t. I, s. 318-319).

„Babilon upadł między rokiem 1914 i 1918...” (Strażnica 15.07 1931 s. 216 [ang. 15.05 1931 s. 151]).

Patrz też te same słowa Preservation 1932 s. 28.

„Upadek Babilonu zaczął się, gdy jego niewidzialna część została zrzucona przez Chrystusa na ziemię po wyniesieniu go w roku 1914 po Chr. na tron” (Strażnica Nr 20, 1952 s. 1, art. „Wydostań się z niego, mój ludu” [ang. 01.06 1952 s. 333]). Patrz też Strażnica Nr 10, 1952 s. 12 (ang. 01.11 1951 s. 667).

[Z powyższego tekstu wynika, że jakaś część Babilonu przebywała przed rokiem 1914 w niebie]

„Nierządnica Babilon Wielki jest skazana na zagładę! Z wyroku Jehowy Boga doznała już upadku w roku 1919. (...) Egzystując tak w upadłym stanie, zbliża się ona teraz do swej okropnej ostatecznej zagłady” (Strażnica Nr 18, 1964 s. 12 [ang. 15.11 1963 s. 702]).

„1919, (...) upadek Babilonu (Obj 14:8; 18:2)” (Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000 2003 s. 96-97).

„Kiedy w roku 1918 Jezus rozpoczął inspekcję, duchowieństwo chrześcijaństwa najwyraźniej zostało osądzone niepomyślnie. (...) W roku 1919 chrześcijaństwo wraz z całym światowym imperium religii fałszywej zupełnie straciło uznanie Boże” (Wspaniały finał Objawienia bliski! 1993 s. 32).

Widzimy zatem, że rok 1881, jako data upadku Babilonu, także nie ostał się długo w nauce Towarzystwa Strażnica. Zastąpiono go w latach 20. XX wieku innymi datami.

Rok 1881 i piramida Cheopsa

Rok 1881 nie był jakąś zwykłą, niewiele znaczącą datą, ale taką, którą, oprócz Biblii, potwierdzała rzekomo Wielka Piramida. Powołując się na pewnych znawców piramidy i na przeliczenie „cali piramidalnych” na lata, Towarzystwo Strażnica podało:

„Po takim odjęciu wychodzi: (a) 1875 mniej 1 1/4 równa się 1873 3/4 i (b) 1882 mniej 1 1/4 równa się 1880 3/4 (c) 1911 mniej 1 1/4 równa się 1909 3/4; czyli (a) Październik 1874, (b) Październik 1881 i (c) Październik 1910 rok” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 s. 413).

„Czy nie jest to bardzo znamienna harmonia między tym »świadkiem« a biblią. Daty Październik 1874 i Październik 1881 są akuratnemi, zaś 1910 chociaż nie znajduje się w Piśmie Świętym, to jednak możemy się spodziewać jakiegoś wydarzenia lub doświadczenia w Kościele przy końcu jego karyery” (jw. s. 413).

„Tym sposobem Wielka Piramida mówi nam: »Na siedm lat przed zamknięciem wysokiego powołania (przed Październikiem 1881 roku) On wielki z niebios zstąpił«. Mamy pokazane dalej, że od tego czasu, t. j. od Października 1874, stopniowo – (co pokazane przez schylenie się południowej ściany), powołanie mieć się będzie ku końcowi, i zakończy się zupełnie w Październiku 1881 roku. To można zauważyć, iż zupełnie zgadza się z nauką Pisma Świętego jak jest przedstawione w tym i w poprzednich tomach Wykładów Pisma Św. (...) Zapytujemy więc, czy taka akuratność odnośnie do historyi sześciu tysięcy lat, z jednej strony, a tysiące cali wymiarów Piramidy z drugiej, czy mogło być jedynie przypadkiem? trafem? Chyba, że nie. »Od Pana się to stało, i jest dziwem w oczach naszych«.” (jw. s. 415; patrz też s. 411 [cytat powyżej]).

Choć jak się wydaje, rok 1881 Towarzystwo Strażnica porzuciło już w roku 1924 (pojawia się on wtedy po raz ostatni w publikacjach), to jednak ostatecznie pogrzebało go w roku 1928, gdy odrzuciło naukę o piramidzie Cheopsa. Oto wspomnienie tego faktu:

„W roku 1886 Charles T. Russell wydał książkę Boski plan wieków, w której znalazł się wykres ukazujący związek historii ludzkości z Wielką Piramidą w Egipcie. Uważano, że ten grobowiec faraona Chufu jest słupem, o którym mowa w Księdze Izajasza 19:19, 20: »W owym dniu będzie pośrodku ziemi egipskiej ołtarz dla Jehowy, a słup dla Jehowy przy jej granicy. I będzie w ziemi egipskiej znakiem i świadectwem dla Jehowy Zastępów«. Co miałoby łączyć tę piramidę z Biblią? Twierdzono na przykład, że długość niektórych korytarzy w Wielkiej Piramidzie wskazuje na czas rozpoczęcia »wielkiego ucisku«, wspomnianego w Ewangelii według Mateusza 24:21. Niektórzy Badacze Pisma Świętego byli bardzo pochłonięci pomiarami różnych elementów tej piramidy i próbowali na ich podstawie ustalić takie rzeczy jak dzień, w którym pójdą do nieba! Ta »Biblia w Kamieniu« jak ją zwano, cieszyła się wielkim szacunkiem przez kilka dziesięcioleci, aż do czasu, gdy w Strażnicy angielskiej z 15 listopada i 1 grudnia 1928 roku (wydanie polskie z 1 i 15 stycznia 1929 roku) wykazano, że do poparcia świadectwa zawartego w Biblii Jehowa nie potrzebował żadnych kamiennych pomników wybudowanych przez pogańskich faraonów i pokrytych demonicznymi znakami astrologicznymi” (Strażnica Nr 1, 2000 s. 9-10).

Inne wydarzenia dla roku 1881

Innymi wydarzeniami zapowiadanymi przez Russella na rok 1881 były między innymi „powrót specjalnego światła” dla Żydów i rozpoczęcie korzystania przez ludzi z łask 1000-lecia. Oto kilka zdań na ten temat:

„A jak w roku 1881 był czas równoległy do owej chwili, kiedy łaska odwróciła się od Jakóba do Pogan, tak też data ta oznacza początek powrotu specyalnego światła do długi czas zaślepionych Żydów. Zaś wiernie ze swoim żydowskim pierwowzorem, nominalny Kościół Chrześciański jest teraz zaślepiony i potyka się, podczas gdy tylko drobne resztki jego otrzymują błogosławieństwo” (Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 312).

„Zatrzymanie łaski czyli »wezwania« w naszych czasach, w roku 1881, zastąpione jest ogólnem wezwaniem dla całego świata aby korzystał z błogosławieństw i łask Tysiąclecia, pod warunkiem wiary i posłuszeństwa (jednak nie aż do śmierci)” (jw. s. 240).

„Gdy szczególna łaska ewangelicznego powołania skończyła się (w Październiku 1881 r.) to zdawałoby się, iż błogosławieństwa dla świata powinny się rozpocząć” (jw. s. 415).

„Ktośkolwiek może zapytać: Czy w Październiku 1881 ukazał się jaki początek naprawiania wszystkich rzeczy t. j. restytucyi? Odpowiadamy na to, że coś takiego co świat mógłby zauważyć nie stało się. My dotąd jeszcze postępujemy wiarą a nie widzeniem. Wszelkie przygotowania do tego wielkiego dzieła można uznać jak krople deszczowe, które z czasem orzeźwią całą ziemię. Co się stało w roku 1881, jak i to, co się stało w roku 1874, może być rozpoznane tylko oczami wiary w świetle Słowa Bożego. Ponieważ to był czas, w którym skończyło się wysokie powołanie, zatem i pora na rozpoczęcie głoszenia o Restytucyi – czyli na trąbę Jubileuszową” (jw. s. 417-418; patrz też s. 416).

Rok 1881, jako wyznaczający pewne wydarzenia, podtrzymywany był jeszcze przez kilka lat po objęciu w roku 1917 stanowiska prezesa Towarzystwa Strażnica przez Rutherforda. Niektóre wypełnienia wydarzeń roku 1881 powiązano wtedy z osobą zmarłego Russella. Inne były powtórzeniem nauki tego ostatniego. Oto kilka przykładów z wydanej w roku 1917 po angielsku książki pt. Dokonana Tajemnica:

„Wzbudzenie świętych w 1878 było połową drogi (półczwarta roku w każdą stronę) między początkiem Restytucyi w 1874 roku a skończeniem się Wysokiego powołania w 1881 roku” (Dokonana Tajemnica 1925 s. 72).

„Sposobność do pracy i poświęcenia nie jest jeszcze zamkniętą, chociaż ogólne powołanie skończyło się w roku 1881” (jw. s. 202).

„Przez siedm lat po przyjściu Chrystusa w r. 1874 – do 1881– Pastor Russell, pomimo, że zapoznany był z wieloma zarysami Planu Bożego, nie posiadał, jak reszta Chrześcian, zupełnej znajomości Słowa Bożego. W 1881, były współpracownik, p. Barbour z Rochester, N. Y., który był wiernym sługą, stał się »złym sługą« opisanym w Ew. Mateusza 24:48-51...” (jw. s. 430).

„Tegoż samego roku 1881, według proroctw, nastąpiło odrzucenie kleru, jako przedstawicielstwa Słowa Bożego, a Pastor Russell rozpoczął swoją pracę wydaniem nakładu 50,000 broszur p.t.: »Cel i Sposób Przyjścia naszego Pana«.” (jw. s. 430).

„W międzyczasie, do r. 1881, nowy sługa doprowadzał rzeczy do porządku, to jest, zgromadzał prawdy Biblijne w logiczną i Biblijną formę do przedstawienia (...) Tedy, w r. 1881, stał się stróżem Bożym całego Chrześciaństwa, i rozpoczął swoją olbrzymią pracę świadczenia prawdy” (jw. s. 430-431).

„Funkcye stróża powierzone były Pastorowi Russellowi dopiero r. 1881 (Jer. 6:17; Izaj. 21:6-12). Wierność czuwania przez siedm lat próby została wynagrodzona przez postawienie go na urząd największego sługi Kościoła Bożego, następnie po Św. Pawle. (...) Praca ta przed 1881 była by ogromną dla przeciętnego człowieka, lecz dla Pastora Russell’a była ona nieznaczną w porównaniu z tą, jaką później wykonał” (jw. s. 431).

Później, w roku 1920 omawiana data stała się pewnym początkowym wyznacznikiem dla zniszczenia „światowych systemów”:

„Można zauważyć, że czterdzieści lat tułania się duchowego Izraela zaczęło się w jesieni 1881-go roku. (...) Możliwem jest, że te światowe systemy przepadną jesienią 1921-go roku” (Miljony ludzi z obecnie żyjących nie umrą! 1920 s. 100 [wersja polonijna wydana w filii Towarzystwa Strażnica w Detroit]; por. edycja ang. s. 111; [zdania o roku 1921 brak w edycji krajowej na stronie 76]).

Podobną kalkulację związaną z rokiem 1881 zastosowano w innej publikacji, zapowiadając w niej upadek katolicyzmu i protestantyzmu w roku 1921:

Fall of Roman ecclesiasticism in the year....1921

Fall of Protestantism in the year ................1921 (ang. Strażnica 01.06 1920 s. 174).

Tłumaczenie:

„Upadek rzymskiego kościelnictwa w roku....1921

Upadek protestantyzmu w roku ………….....1921”.

Do takich dat doprowadziło autora cytowanego artykułu dodawanie:

do roku 1531 dodano 390 lat i otrzymano rok 1921;

do roku 1881 dodano 40 lat i otrzymano rok 1921 (jw. s. 174).

Odrzucenie roku 1881

Rok 1881 wymienia jeszcze w roku 1922 jedno z czasopism oraz inne w roku 1923, podkreślając jego ważność w chronologii Towarzystwa Strażnica:

„Jeżeli wnioski jego przeciwników o chronologii są słuszne, to w takim razie wszystko, co okazało się w roku 1914 i potem musi być odrzucone jako dowód królestwa Mesjasza. (...) Taka zmiana wytrąci z równowagi całą naszą chronologię i zniszczy wartość dat 1874, 1878, 1881, 1910, 1914 i 1918. Równałoby się to powiedzeniu: »Gdzież jest dowód Jego obecności?« »Pan mój zwleka ze swym przyjściem« – (2 Piotr 3:4; Mat. 24:48)” (ang. Strażnica 01.05 1922 s. 139).

Identyczny tekst zawierała polska Strażnica z 15 czerwca 1922 roku i jedna z broszur Towarzystwa Strażnica z roku 1923, ale w nich usunięto już rok 1881 (!):

„Jeżeli wnioski jego przeciwników o chronologii są słuszne, to w takim razie wszystko, co okazało się w roku 1914 i potem musi być odrzucone jako dowód królestwa Mesyaszowego. (...) Taka zmiana wytrąci z równowagi całą naszą chronologię i zniszczy wartość dat 1874, 1878, 1910, 1914 i 1918...” (Strażnica 15.06 1922 s. 187; Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 s. 86).

W roku 1923 wymieniono zaś ponownie rok 1881:

„Pierwsza część pracy zaczęła się z powrotem Pana naszego w roku 1874. Jej odznaczającemi się okresami są: 1874 [w ang. 1878], 1881, 1914, 1918, 1925. Syon wyobraża miejsce władzy, z której światłość świeci” (Strażnica 01.07 1923 s. 202 [ang. 01.05 1923]).

„Czytelnicy nasi doskonale wiedzą, że Babilon upadł w roku 1878, że nie był specyficznie używany do niczego od roku 1881-go (...). Wiadomość o jego »upadku« była rzeczą wiary przez jakiś czas, lecz teraz już tak nie jest” (Strażnica 15.04 1923 s. 119 [ang. 15.03 1923]).

Po raz ostatni rok 1881, jako określający czas dla powoływania do klasy niebiańskiej, przywołany został w roku 1924, choć zaznaczono wtedy, że nadal w miejsce upadłych Bóg wybiera nowych pomazańców (patrz ang. Złoty Wiek 13.02 1924 s. 313).

Od roku 1925 data 1881 nie pojawia się już jako wyznacznik chronologii (czy termin proroczy) w publikacjach Towarzystwa Strażnica. Widać więc, że rok 1924 był ostatnim, kiedy omawiana data była brana jeszcze pod uwagę, choć widniał on w rozprowadzanych do roku 1930 książkach autorstwa Russella (patrz reklama ich w czasopiśmie Złoty Wiek 15.07 1930 s. 224) oraz w cytowanej powyżej książce pt. Dokonana Tajemnica z roku 1925 (ed. ang. 1917-1927).

Później, jak wspomnieliśmy, rolę roku 1881 przejęły lata 1931 i 1935. Towarzystwo Strażnica, omawiając historię zmian w powoływaniu swych głosicieli do klasy niebiańskiej, opisuje to następująco:

„Uważano, iż 12 godzin wspomnianych przez Jezusa [Mt 20:1-16] odnosi się do 12 lat – od roku 1919 do 1931. Przez długi czas wierzono, że w roku 1931 powoływanie ludzi do niebiańskiego Królestwa się zakończyło i że osoby wybrane na współdziedziców Chrystusa w latach 1930 i 1931 były ostatnimi z tego grona (Mateusza 20:6-8). Jednakże w roku 1966 opublikowano zrewidowane wyjaśnienie tej przypowieści i nadmieniono, iż nie dotyczy ona końca powoływania pomazańców” (Strażnica Nr 9, 2007 s. 30).

„A zatem zwłaszcza od roku 1966 wierzono, że powoływanie pomazańców dobiegło kresu w 1935 roku” (jw. s. 30).

W roku 1931 jeszcze raz, na krótko, data 1881 stała się potrzebna organizacji Świadków Jehowy. Wyznaczała ona czas rozpoczęcia odrzucania przez Boga protestantyzmu:

„To obrazuje, że Bóg będzie znosił nieprawość protestantyzmu przez okres czterdziestu lat, licząc od początku tego okresu, mianowicie od roku 1881, jak wyżej stwierdzono. Czterdzieści lat dodanych do roku 1881 wskazuje na rok 1921, w którym skończy się czterdziestoletni okres znoszenia przez Jehowę protestantyzmu” (Vindication 1931 t. 1, s. 51; porównaj ten sam tekst: ang. Strażnica 15.11 1937 s. 352).

Wydaje się, że dziś nauka powyższa nie jest już podtrzymywana przez Świadków Jehowy. Wykładnię tę wskazywał jeszcze angielski skorowidz z roku 1961, obejmujący lata 1930-1960, ale w nowszym skorowidzu, zawierającym lata 1930-1985, już ją usunięto (patrz Watch Tower Publications Index 1930-1960 1961 s. 78; por. Watch Tower Publications Index 1930-1985 1986 s. 229).

Można zapytać, a jak dziś Towarzystwo Strażnica interpretuje rok 1881? Choć nie ma on już żadnego znaczenia w chronologii tej organizacji, to jednak wyznacza pewne wydarzenia z jej historii. Oto one:

„1881, wydanie pierwszych traktatów (...)

założenie Towarzystwa Traktatowego – Strażnica Syjońska (...)

grupy organizujące zebrania proszone są o powiadomienie Towarzystwa (...)

pierwsi kolporterzy (...)

wydanie książki Pokarm dla myślących chrześcijan” (Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000 2003 s. 93).

Z założeniem Towarzystwa Strażnica i rokiem 1881 wiąże się pewne nieporozumienie dotyczące tego, kto kierował początkowo tą organizacją. Otóż dwie różne publikacje przekazują niespójne informacje o tym, kto był przewodniczącym (prezesem). Oto porównanie tych opinii:

„I tak na początku roku 1881 założono »Zion’s Watch Tower Tract Society« jako niezarejestrowaną korporację, której przewodniczącym został Russell” (Wykwalifikowani do służby kaznodziejskiej 1957 cz. IV, s. 49-50).

„16 lutego 1881 roku założono Towarzystwo Traktatowe – Strażnica Syjońska. Prezesem został W. H. Conley, a sekretarzem i skarbnikiem – C. T. Russell” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 576).

Widzimy więc, że choć rok 1881 zatracił swoje pierwotne znaczenie w nauczaniu Towarzystwa Strażnica, to jednak nie pozostał obojętny dla historii Świadków Jehowy.

Po omówieniu dawnych podstawowych dat popatrzmy, jaki stosunek miał do nich Russell. Zauważmy, mówi on o „datach proroczych” (1874, 1878, 1881, 1914), a równocześnie przeczy temu, że takimi one są. W jednym zdaniu pisze: „szczególniejszą uwagę należy zwracać na daty prorocze”, a w drugim zaprzecza temu: „nie znaczy, że twierdzimy teraz lub twierdziliśmy kiedykolwiek, iż daty powyższe o których mówimy, że zdają się być prorocze”:

„Pytanie (1910). – Jaką wagę przywiązujesz do października roku 1910, mając na względzie myśl wyciągniętą z piramidy?

Odpowiedź. – W Rozdziale traktującym o piramidzie, w trzecim tomie Wykładów Pisma Świętego wspomnieliśmy, że pewien rozmiar mógłby być uczyniony od wierzchu głównej galerji do wielkiego stopnia. Nie mieliśmy akuratnego rozmiaru, więc wzięliśmy tak zwaną miarę papierową. To znaczy, że gdy zrobiony jest jakiś rysunek i podane jest ile przestrzeni mieści się na przykład w jednym calu tegoż rysunku, to przez uważne zmierzenie tegoż rysunku, przy pomocy kawałka papieru, można wyliczyć dość dokładnie rozmiar tego co ów rysunek przedstawia; i w taki to sposób nasze obliczenie według rysunku piramidy zdawało się wskazywać, że pewnym punktem czasu według cali byłby październik, rok 1910. Nie podawaliśmy tego jako coś stanowcze i pewne ani jako coś o czym wiemy. Ja nie wiem nic o październiku r. 1910. Była to tylko myśl. Ponieważ zbliżamy się do tej daty, więc dobrze będzie gdy każdy z nas będzie miał oczy szeroko otworzone, czy nie zauważy coś ważnego. Lecz szczególniejszą uwagę należy zwracać na daty prorocze. Takimi zdają się być październik, rok 1874; wiosna rok 1878; następnie październik 1881 i październik r. 1914. Na ile możemy to wyrozumieć, daty te zdają się być wykazane w proroctwach i dobrze uczynimy, gdy będziemy ich pilnować, jako świecy w ciemnym miejscu świecącej, jak określił to św. Piotr. To jednak nie znaczy, że twierdzimy teraz lub twierdziliśmy kiedykolwiek, iż daty powyższe o których mówimy, że zdają się być prorocze, są ponad wszelką dysputę, albo że nasze wytłumaczenie proroctw, rzekomo tyczących się tych dat, było nieomylne” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 403).

„Pytanie (1910) (...) O ile ja wiem, to daty, które zdają się być pewne, na ile pojmujemy Pismo Święte, są lata 1874, 1878, 1881 i październik 1914” (jw. s. 56).

Widzimy zatem, że nawet to, iż daty te były uznawane za „prorocze”, nie uchroniło ich przed odrzuceniem (1874, 1878, 1881) lub całkowitą zmianą ich interpretacji (1914).

Podsumowując, przytaczamy opinię R. Franza o dawnych i zarazem głównych datach Russella:

„Nawet po zakończeniu XIX wieku, we wczesnych latach XX stulecia, uwaga Badaczy Pisma Świętego skupiała się przeważnie na roku 1874 i 1878 jako kluczowych datach, wokół których obracało się całe myślenie. Żyli oni w »dniach ostatnich« od 1799 roku, w czasie »żniwa« od roku 1874, Chrystus sprawował swą władzę królewską od 1878 roku, kiedy to rozpoczęło się zmartwychwstanie. Upływ lat nie doprowadził do zmiany tych twierdzeń. Wszystkie one dotyczyły wydarzeń, które dokonały się niewidzialnie, z wyjątkiem przepowiedni o »przejściu do nieba żyjących obecnie świętych«. Wydarzenia tego spodziewano się w roku 1881. Ponieważ nie było żadnego widocznego dowodu, który by obalał te twierdzenia, dlatego mogły one być – i w rzeczywistości były – nadal podtrzymywane” (Kryzys sumienia R. Franz, 2006 s. 205).