Rok 1878 i jego znaczenie w nauce Towarzystwa Strażnica

Autor: Włodzimierz Bednarski,
"Daty odrzucone i zmienione przez Świadków Jehowy"
"Rok 1878 i jego znaczenie w nauce Towarzystwa Strażnica"

Rok 1878 i jego znaczenie w nauce Towarzystwa Strażnica

Z rokiem 1878 w naukach Towarzystwa Strażnica związane były głównie dwa wydarzenia. To królowanie Jezusa i niewidzialne zmartwychwstanie Jego wiernych pomazańców (w tamtym czasie wszyscy głosiciele byli pomazańcami). Obie nauki zostały po jakimś czasie porzucone, a właściwie zmienione.

Pierwszą wykładnię odrzucono w roku 1922, zamieniając rok 1878 na 1914.

Drugą naukę usunięto w roku 1927, zmieniając rok 1878 na 1918.

Poniżej przedstawiamy fragmenty z publikacji Towarzystwa Strażnica, w których ukazuje ono swoje stare pouczenia i przejście do nowych nauk, co Świadkowie Jehowy nazywają „nowym światłem”.

Wydaje się, że starszą wykładnią jest ta, która mówiła o zmartwychwstaniu wiernych z I wieku i zwolenników Russella w roku 1878. Dlatego omówimy ją w pierwszej kolejności. Ona bowiem miała wcześniej swój pierwowzór. Ale o tym poniżej.

Na początek jednak, by ukazać, że rok 1878 był traktowany jak równy z innymi datami, cytujemy jeden z fragmentów z broszury Towarzystwa Strażnica:

„Jeżeli wnioski jego przeciwników o chronologii są słuszne, to w takim razie wszystko, co okazało się w roku 1914 i potem musi być odrzucone jako dowód królestwa Mesyaszowego. (...) Taka zmiana wytrąci z równowagi całą naszą chronologię i zniszczy wartość dat 1874, 1878, 1910, 1914 i 1918. Równałoby się to powiedzeniu: »Gdzież jest dowód Jego obecności?« »Pan mój zwleka z swem przyjściem« – (2 Piotr 3:4; Mat. 24:48)” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 s. 86).

Oto jeszcze wcześniejsze (z roku 1910) wypowiedzi o roku 1878 Russella, prezesa Towarzystwa Strażnica:

„Lecz szczególniejszą uwagę należy zwracać na daty prorocze. Takimi zdają się być październik, rok 1874; wiosna rok 1878; następnie październik 1881 i październik r. 1914” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 403).

„O ile ja wiem, to daty, które zdają się być pewne, na ile pojmujemy Pismo Święte, są lata 1874, 1878, 1881 i październik 1914. O żadnych innych między tymi datami ja nie wiem” (jw. s. 56).

Zmartwychwstanie od (w) roku 1875, 1878 i 1918

Zanim Towarzystwo Strażnica zaczęło nauczać o niewidzialnym zmartwychwstaniu w roku 1878 (Apostołów i innych osób zmarłych przed tą datą) i wskrzeszaniu od tego czasu umierających jego głosicieli, Russell miał inne oczekiwania związane z tą datą. Poniżej je przedstawimy.

Zmartwychwstanie od roku 1875

Na początku trzeba zaznaczyć, że rok 1878 nie był pierwotną datą niewidzialnego zmartwychwstania w nauce Russella. Taką był rok 1875. O tej dacie uczył on wraz z N. H. Barbourem, w wydanej przez nich po angielsku książce pt. Trzy światy i żniwo tego świata (1877). Natomiast w roku 1878, jak zobaczymy poniżej, czego innego oczekiwano. Oto słowa o zmartwychwstaniu od roku 1875:

The Resurrection. We now purpose to show that the time was due, and therefore the resurrection began, in the spring of 1875. Not the resurrection of the great mass of mankind, who are to be raised in the flesh, with the earthy, natural, or animal body; but the resurrection of those who, "sown a natural body, are raised a spiritual body;" and therefore, as invisible to us as the angels, or as Christ himself. (The Three Worlds, and the Harvest of This World 1877 s. 108; patrz też s. 123-124).

Tłumaczenie: „Zmartwychwstanie. Teraz zamierzamy wykazać, że czas był odpowiedni, i dlatego zmartwychwstanie rozpoczęło się wiosną 1875 r. Nie chodzi o zmartwychwstanie ogromnej masy ludzkości, która będzie wskrzeszona w ciele, w ziemskim, naturalnym czy zwierzęcym, lecz o zmartwychwstanie tych, u których »sieje się ciało naturalne, a wskrzeszone bywa ciało duchowe«, i dlatego jest niewidzialne dla nas, [bo jest takie] jak u aniołów, lub samego Chrystus” (jw. s. 108).

Wydaje się, że rok 1875 został przez Russella porzucony zaraz po roku 1878, o którym powiemy poniżej.

Zabranie do nieba w roku 1878

Russell w roku 1878 (na wiosnę) wyczekiwał zabrania do nieba. Miało to nastąpić widzialnie i widowiskowo. Wniebowzięci mieli dołączyć do wcześniej (w 1875 r.) wskrzeszonych zmarłych, to znaczy do świętych pierwszego wieku i innych ludzi, którzy na to zasłużyli. Oto wspomnienia Towarzystwa Strażnica o tych oczekiwaniach:

„(...) my jeszcze trzymaliśmy się myśli, której trzymają się adwentyści i rzeczywiście wszyscy chrześcijanie, że kiedyś żyjący święci będą raptownie i cudownie pochwyceni z ciałem, by odtąd być na zawsze z Panem (...) My wtedy nie wiedzieliśmy jak obecnie, że data 1878 roku oznaczała czas początku ustanowienia duchowego królestwa Bożego przez uwielbienie wszystkich, którzy już zasnęli w Chrystusie i że »przemiana« o której Paweł wspomniał (1 Kor. 15:51) ma nastąpić w chwili umierania dla całej tej opisanej klasy, zaczynając od tej daty przez okres żniwa, aż wszyscy żyjący członkowie – »nogi« ciała Chrystusowego będą przemienieni na sławne duchowe istoty. Gdy jednak w tej dacie nic nie zaszło co byśmy mogli zobaczyć, ponowne zbadanie tej sprawy pokazało mi, że nasz błąd polegał na tym, iż oczekiwaliśmy, że wszyscy żywi święci będą przemienieni od razu i bez umierania. Był to błędny pogląd...” (ang. Strażnica 15.07 1906 s. 3823 [reprint]).

„Wydarzenia w Betel stosują się do roku 1878 na wiosnę, które przez porównanie wskazują na koniec wieku Żydowskiego, gdy Jezus wjechał do Jerozolimy, jako król Żydowski (...) Chociaż w Piśmie św. nie ma obietnicy wyrażonej wprost, by Kościół w owym czasie miał być uwielbionym, to jednak było wiele powodów do przypuszczenia, że mogło się to wypełnić. Ci, którzy przyjęli ten zawód w duchu właściwym, otrzymali wielkie błogosławieństwo” (ang. Strażnica 15.09 1915 s. 5772 [reprint]).

„W ciągu żniwa, czyli końca tego wieku Pan Bóg przez Słowo zdawał się posyłać swój lud do czterech różnych punktów czasu, a mianowicie: 1874, 1878, 1881 i 1914 roku. Przy każdym z tych punktów czasu, wyczekujący święci, którzy byli pewni, że koniec wieku nadszedł, spodziewali się »przemiany Kościoła«. Gdy doszli do każdego z tych punktów, Pan Bóg rzekł: »Idź dalej, na inne miejsce«. W końcu doszliśmy do ostatniego z czterech to jest do października 1914 roku. To jest ostatni punkt chronologiczny, którego nam wskazuje Pismo św., co się tyczy doświadczeń Kościoła. Czy Pan Bóg powiedział, że będziemy wzięci wtedy? Nie. A co On powiedział? Jego Słowa i wypełnienie się proroctwa wskazuje na pewno, że ten czas odnosi się do końca Czasu Pogan. Z tego wnioskowaliśmy, że około tego czasu nastąpi przemiana Kościoła, lecz Pan Bóg nam tego nie mówił, że tak ma być. Pozwolił jednak, byśmy wyciągali takie wnioski i zdaje się nam, że to było potrzebne doświadczenie dla wszystkich poświęconych Bogu” (ang. Strażnica 01.02 1916 s. 5845 [reprint]).

„Bezsprzecznie p. Miller odkrył słuszną datę w Biblji na rok 1844. Wszakże on spodziewał się na ten rok za wiele. Rok 1874 był łatwo wyśledzony. Rok 1878 był także ważną datą, który spowodował dla Brata Russella wielkie doświadczenie, zanim on skorygował swoje poglądy, tak jak są zanotowane w jego wydaniu »Przesiewania Żniwa,« w kwietniu 1894 roku. Wielu przypomina sobie »absolutną pewność« niektórych w rok 1914. Bezwątpienia Panu upodobało się okazywanie gorliwości przez wielu jego sług; ale czy oni mieli podstawę dowodów biblijnych na wszystko, czego się spodziewali, że miało nastać w owym roku? Bądźmy zatem ostrożni względem przepowiadania rozmaitych szczegółów” (Strażnica 01.03 1925 s. 72 [ang. 15.02 1925 s. 57]).

Pierwotnie jednak oczekiwania związane z rokiem 1878 zostały opublikowane w angielskiej książce pt. Trzy światy i żniwo tego świata, którą wydał Russell wraz z N. Barbourem w roku 1877. Oto jej zapowiedź:

Although we did not look for translation on the 14th of February, we believed then, as now, that the resurrection began at that time, and with the "order" of the prophets, the order to which Daniel belongs. But we did expect translation between that, and April 6th. Hence, with those two object-points in view when we started from the "seventh month" of 1874, they answer to the passage between the banks of the Jordan. And as we journey on a little further, deliverence may come any time between this and the end of the "harvest," in 1878. (The Three Worlds, and the Harvest of This World 1877 s. 124).

Tłumaczenie: „Chociaż nie wyglądaliśmy przeniesienia 14 lutego, to wierzyliśmy wtedy i wierzymy teraz, że zmartwychwstanie rozpoczęło się w tamtym czasie, i to według »porządku« proroków, porządku, do którego należy Daniel. Jednakże oczekiwaliśmy przeniesienia między tamtym czasem a 6 kwietnia. Zatem biorąc pod uwagę te dwa docelowe punkty, kiedy rozpoczęliśmy od »siódmego miesiąca« 1874 roku, to one odpowiadają przejściu między brzegami Jordanu. A gdy podróżujemy trochę dalej, to ocalenie może nastąpić w każdym czasie między tą datą, a końcem »żniwa« w 1878 r.” (jw. s. 124).

Po śmierci Russella Towarzystwo Strażnica wspominało jego (i jego zwolenników) oczekiwania związane z rokiem 1878 i niebem:

„Gdy plaga za plagą nawiedzały systemy nominalnego Chrześciaństwa, prawdziwy lud Boży kilka razy spodziewał się, że już przyszedł czas na jego wyswobodzenie. Brat Russell spodziewał się, że kościół będzie wzięty poza zasłonę w roku 1878, 1881, 1910 i 1914 – tak jak to było z Eliaszem, który wyszedłszy z Elizeuszem, szedł aż do czterech miejscowości, zanim rzeczywiście był wzięty. Te wszystkie chwilowe zawody w nadziei od Boga były przeznaczone i zrządzone” (Strażnica Nr 5, 1918 s. 76 [ang. 15.04 1918 s. 6237, reprint]).

„Gdy widzi datę zaznaczoną tak wyraźnie, umysł ograniczony bardzo łatwo przychodzi do przekonania, że wszystka praca, jaka musi być zrobiona, koncentrować się musi koło niej, i dlatego wielu było skłonnych do spodziewania się więcej aniżeli faktycznie było przepowiadane. Tak było w roku 1844, w 1874, w 1878, jak i w 1914 i w 1918” (Strażnica 01.07 1922 s. 195 [ang. 15.05 1922 s. 150]).

Również dziś Towarzystwo Strażnica napomknęło, że w roku 1878 badacze Pisma Świętego spodziewali się zabrania do nieba:

„Stąd też wysnuli jeszcze jeden wniosek – skoro chrzest i namaszczenie Jezusa jesienią 29 roku n.e. odpowiadają początkowi jego niewidzialnej obecności w roku 1874, to jego wjazd do Jeruzalem w charakterze Króla wiosną 33 roku n.e. wskazywałby, iż objął władzę jako Król w niebie na wiosnę roku 1878. Badacze spodziewali się otrzymać wówczas nagrodę niebiańską. Kiedy tak się nie stało, doszli do przekonania, że jeśli namaszczonym naśladowcom Jezusa ma przypaść razem z nim udział w Królestwie, więc musiało się wtedy rozpocząć zmartwychwstanie do życia duchowego dla tych, którzy zasnęli w śmierci” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 632).

Interesujące jest to, że A. H. Macmillan (1877-1966), bliski współpracownik Russella, chciał w latach 50. XX wieku wybronić pastora od jego oczekiwań związanych z rokiem 1878 i rzekomym wyczekiwaniem na moście na zabranie do nieba. Opublikował on w książce, wydanej poza Towarzystwem Strażnica, takie oto słowa, będące rzekomo rozmową z Russellem:

„Podczas rozmowy z Russellem o wydarzeniach z 1878 roku powiedziałem mu, że gazety w Pittsburghu doniosły, że stał on ubrany w białą szatę na moście na Sixth Street, w nocy Pamiątki śmierci Chrystusa, oczekując wraz z wieloma innymi na zabranie do nieba. I zapytałem go: »Czy to prawda?« Russell roześmiał się serdecznie i powiedział: »Między 22:30 a 23:00 tej nocy byłem w łóżku. Jednak niektórzy z bardziej radykalnych tam byli, ale ja nie byłem. Nie oczekiwałem, że zostanę w tym czasie zabrany do nieba, ponieważ czułem, że jest dużo do zrobienia, głosząc orędzie Królestwa narodom ziemi, zanim kościół zostanie zabrany«” (Faith on the March A. H. Macmillan, 1957, s. 27).

Chybione oczekiwania, jak widzimy, przyczyniły się do zmiany zapatrywań w Towarzystwie Strażnica. Widzialne zabranie do nieba zamieniono po roku 1878 na niewidzialne zmartwychwstanie.

Wspomnijmy też, że jeszcze wcześniej rok 1874 także był brany pod uwagę, jako data zabrania do nieba:

„Dwa inne sposoby, przez które Piramida potwierdza Pismo Święte są takie: Na szczycie »wielkiej galerii« – tam gdzie ona mierzy 1874 łokcie, jest otwór lub przejście, które zdaje się mówić, że coś mogłoby tamtędy wyjść lub wejść. Przez jakiś czas myśleliśmy, że może to przedstawiać »przemianę« lub porwanie Kościoła jako duchowych istot; lecz to musiałoby się stać w 1874 roku, a wtedy żadne przeniesienie nie miało miejsca; zatem to musi oznaczać coś innego. Wydaje się nam teraz rzeczą bardzo prostą i jasną, że otwór nie może oznaczać niczego innego jak tylko to, czego nauczali nas Prorocy, mianowicie: że tamtędy przybył Oblubieniec jako istota duchowa. To pasuje, podobnie jak wszystkie pozostałe części tej wspaniałej budowli pasują do Słowa i z nim harmonizują” (ang. Strażnica maj 1881 s. 225 [reprint]).

Zmartwychwstanie od roku 1878

Przypomnijmy, że nauka, iż w roku 1878 nastąpiło niewidzialne zmartwychwstanie, które nadal miało trwać dla tych, którzy umierają, została wprowadzona przez Russella, gdy nic widzialnego nie wydarzyło się w tamtym czasie. To znaczy wtedy, gdy on i jego zwolennicy nie zostali zabrani do nieba. Towarzystwo Strażnica tak o tym pisało:

Od początku istnienia czasopisma Strażnica (1879 r.), aż do roku 1927, organizacja dzisiejszych Świadków Jehowy nauczała o zmartwychwstaniu w roku 1878. Niewielu z nich o tym wie, dlatego by to ukazać, zacytujemy kilkanaście publikacji. Przypomnijmy, że, pomimo iż Towarzystwo Strażnica w roku 1927 zmieniło datę zmartwychwstania (wprowadziło rok 1918), to jednak aż do roku 1930 wydawało i reklamowało ono tomy Russella oraz książki pt. Dokonana Tajemnica i Harfa Boża (reklamy ich patrz np. Wyzwolenie 1929 s. 351; Strażnica 01.11 1929 s. 322; Strażnica 01.04 1930 s. 111; Złoty Wiek 15.07 1930 s. 224). Pogodzenie obu dat musiało być dla głosicieli nie lada wyzwaniem.

Przytaczamy poniżej fragmenty z książki zawierającej wypowiedzi Russella (z angielskich Strażnic i z konwencji) oraz z serii tomów pt. Wykłady Pisma Świętego:

„[1911 r.] Wciąż wierzymy, że od roku 1878 znajdujemy się w czasie oznaczonym w oświadczeniu: »Błogosławieni są odtąd umarli (...)« – Obj. 14:13. (...) W wypadku tych, którzy żyć będą, w czasie wtórej obecności naszego Pana, nie będzie potrzeby zasypiać – chwila śmierci będzie dla nich chwilą przemiany i zmartwychwstania” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 228).

„[1915 r.] Wierzymy, że większość klasy Królestwa już przeszła poza zasłonę. Według tego, jak rozumiemy Biblię, wszyscy śpiący święci Wieku Ewangelii już zmartwychpowstali i przeszli poza zasłonę, około wiosny 1878. Oczywiście rozumiemy to wiarą. (...) Święci ci zostali uwielbieni o tyle, że mają teraz chwalebne ciała duchowe...” (jw. s. 249).

„[1910 r.] Nie robi to różnicy ani dla mnie, ani dla was, czy Wielkie Grono zostało wzbudzone w roku 1878, czy też nie. Nasze wyrozumienie odnośnie Maluczkiego Stadka jest, że od tego roku wszyscy, którzy byli członkami ciała Chrystusowego, zostali przemienieni lecz co się tyczy Wielkiego Grona, nie dawaliśmy odpowiedzi. Skłaniamy raczej nasze myśli do tego, iż nie zostali wzbudzeni. Nie mamy jednak żadnych dowodów, ażeby na to odpowiedzieć stanowczo” (jw. s. 702).

„Rok Pański 1878, będący równoległością z Jego objęciem władzy i autorytetu w czasie figury, jasno zaznacza nam czas aktualnego objęcia władzy Króla królów, przez naszego obecnego, duchowego i niewidzialnego Pana – czas, w którym obejmie on wielką władzę i zacznie rządzić, a co proroctwo utożsamia ze zmartwychwstaniem Jego wiernych i z rozpoczęciem się ucisku i gniewu nad narodami” (Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889] s. 267).

„Podczas gdy zmartwychwstanie Kościoła musi zajść w czasie tego »końca« czyli »żniwa« (Obj. 11:18), to z drugiej strony całkiem rozsądną będzie rzeczą i zupełnie w zgodzie z Pańskim planem, jeżeli przyjmiemy, iż z wiosną roku 1878 wszyscy święci apostołowie i inni »zwycięzcy« wieku Ewangelii, którzy spali w Jezusie, zostali wskrzeszeni do natury istot duchowych i uczynieni na wzór i podobieństwo ich Pana i Mistrza” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 [ang. 1891] s. 257).

„(...) mieli spać czyli czekać na zmartwychwstanie dopiero w przyszłości. Dzięki Bogu nie potrzebują czekać! Życiodawca jest obecnym i od roku 1878, kiedy objął swą wielką władzę, żaden ze świętych Jego członków nie śpi już więcej. Wobec tego dla wszystkich »nóg«, które od tej daty umierają, moment śmierci jest natychmiastową zmianą. Umierają jako ludzie i na podobieństwo ludzi, ale w tej samej chwili stają się podobni Panu, jako uwielbione, duchowe istoty” (jw. s. 263-264).

„Królestwo to już jest zakładane od roku 1878, że w tym czasie odbywa się wskrzeszanie wszystkich zmarłych w Chrystusie i że od tej daty nie tylko Pan nasz i Naczelnik jest niewidzialnie obecnym w świecie, lecz nadto są z Nim wszyscy święci posłannicy” (jw. s. 345).

„(...) zmartwychwstanie Jego ciała, Kościoła, nastąpiło, jak już wywnioskowaliśmy, w roku 1878, czyli w trzy i pół roku po Jego wtórem przyjściu, w październiku 1874 roku” (jw. s. 346).

Patrz też jw. s. 256, 347 (tu błędnie występuje data 1874, zamiast roku 1878, jaka widnieje w angielskich edycjach).

„Formalnie rozpoczęcie Jego królewskiego urzędu datuje się od Kwietnia, R. P. 1878, a pierwsze dzieło Królestwa (...) obecnie jest w toku. »Umarli w Chrystusie powstaną najpierw«, objawił Pan przez Apostoła, że zmartwychwstanie Kościoła będzie momentalne. Konsekwentnie Królestwo, reprezentowane w naszym Panu i śpiących Świętych już przygotowanych i znalezionych godnych uczestnictwa w »Ciele Chrystusowym«, ustanowione zostało w 1878...” (Walka Armagieddonu 1919 [ang. 1897] s. 767-768).

„Ktoś może powiedzieć, że ta nadzieja natychmiastowej zmiany w chwili śmierci do niebiańskich warunków odnosi się do członków Nowego Stworzenia i tak a nadzieję propaguje to dzieło. To prawda, ale jest powód, dlaczego podtrzymujemy taką nadzieję w obecnym czasie, od r. 1878, od której to chwili, jak głosimy, datuje się powiększenie nadziei ludu Pańskiego. Ten wzrost nadziei dla Nowego Stworzenia w czasie żniwa ma swoje poparcie w Piśmie Św. (...) Praca ta zaczyna się najpierw od domu Bożego, Kościoła, Nowego Stworzenia; i jak już wykazano, r. 1878 p. Chr. oznacza datę, w której »umarli w Chrystusie« »najpierw« powstali. Jest to zgodne z Pismem Świętym dlatego że wierzymy, iż Apostołowie i wierni święci z całego Wieku Ewangelii aż do dnia dzisiejszego są obdarzeni już chwałą i posiedli chwalebne duchowe ciała im obiecane, ale ponieważ »zmienieni« na podobieństwo Mistrza samego, na istoty duchowe, przebywające poza zasłoną, niewidzialni są dla oczu ludzkich. Zgodne to jest z tą na Piśmie Św. opartą nadzieją, że każdy członek Nowego Stworzenia, który jeszcze jest w ciele, nie potrzebuje »spać« i czekać na chwilę ustanowienia Królestwa, ponieważ Król i Królestwo już są, życiodajne dzieło nowej dyspensacji już się zaczęło, większa część wybranego Nowego Stworzenia już dostąpiła chwały a żywi członkowie otrzymują raczej uzupełnienie wygładzenia, zdatności i stosowności, by byli gotowymi doświadczyć swego udziału w Pierwszym Zmartwychwstaniu – będą »pozwani«, czy »zmienieni« w jednym oka mgnieniu – będą w momencie śmierci ciała przelani do nowego domu, duchowego ciała – 2 Do Korynt. 5:1; 1 Tessal. 4:17.” (Nowe Stworzenie 1919 [ang. 1904] s. 823-824).

„Narodzenie ciała Chrystusowego rozpoczęło się wprowadzeniem zmartwychwstania w roku 1878, zanim ucisk Chrześcijaństwa rozpoczął się w roku 1914. Podobnież narodzenie ciała będzie uzupełnione zanim nastąpi koniec ucisku na Chrześciaństwo” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917] s. 70).

„Wzbudzenie świętych w 1878 było połową drogi (półczwarta roku w każdą stronę) między początkiem Restytucyi w 1874 roku a skończeniem się Wysokiego powołania w 1881 roku” (jw. s. 72).

„(...) jak Chrystus został wzbudzony ze śmierci w R. P. 33, tak śpiący święci będą wzbudzeni w 1845 lat później, na wiosnę 1878 roku” (jw. s. 139; patrz też inne teksty s. 72, 139, 217, 259, 267, 627).

Podobne teksty zawierała książka pt. The Revelation of Jesus Christ – According to the Sinaitic Text 1918 s. 81, 127.

Również w jednej z broszur, wydanej w roku 1923, a dołączonej do tomu Walka Armagieddonu (edycje 1923 i 1925) Towarzystwo Strażnica uczyło jak wcześniej:

„Byłoby niewłaściwem przypuszczać, ażeby po objęciu swej wielkiej mocy i chwały miał jeszcze odwłaczać ze wzbudzaniem ich z zmartwych. Dlatego mniemamy, że zmartwychwstanie umarłych w Chrystusie nastąpiło na wiosnę 1878 roku” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 s. 54).

„Kto rozważał dobrze zmartwychwstanie Chrystusa Pana, które nastąpiło w kilka dni po Jego figuralnym wjeździe do Jeruzalemu, jako Króla Izraelskiego, ten może zauważyć piękne podobieństwo przez porównanie zmartwychwstania Kościoła jako »Ciała Chrystusowego« wkrótce po ujęciu chwały i władzy jako Króla narodów, na wiosnę w 1878 roku” (jw. s. 55).

„Ten tekst znaczy; iż od początku »żniw« Wieku Ewangelii rozpoczętych przez ukoronowanego żniwiarza (na wiosnę w 1878 r.) spływa szczególniejsze błogosławieństwo, którego nie można było przypisać innej klasie. Od tej szczególniejszej pory, jeżeli kto z tej uprzywilejowanej klasy umiera to jest obdarowany taką łaską i błogosławieństwem, jakiem żaden z poprzednich członków tej klasy nie był obdarzony, to jest, że śmierć nie przeszkodzi ich rozpoczętej pracy, którą będą mogli dalej prowadzić bez trudu i znoju w bardziej przyjaznych warunkach. To znaczy: że od roku 1878 ci, którzy się zupełnie ofiarowali Bogu i umarli z Chrystusem nie będą więcej usypiać w śmierci, jak to było niezbędne dla wszystkich członków ciała Chrystusowego w ciągu Wieku Ewangelii; lecz od 1878 roku, którzy umarli w Panu, w chwili ich skonu zostają »przemienieni«, czyli, stają się uczestnikami pierwszego zmartwychwstania w jednej chwili, w oka mgnieniu przechodzą ze śmiertelności do nieśmiertelności ze słabości do mocy, z uniżenia do chwały; do duchowego stanu” (jw. s. 55-56).

„Z tego można zauważyć, że zaraz po ujęciu władzy na wiosnę 1878 roku nasz Pan zgromadził do siebie świętych swoich, którzy już przedtem byli ćwiczeni i wypolerowani, którzy spali w prochu ziemi wyczekując ustanowienia Królestwa Bożego; zatem ci, którzy pozostali przy życiu, którzy należą do tej samej klasy, gdy wypełnią swój bieg, będą zabrani jeden po drugim” (jw. s. 57).

Także w najstarszej polskiej publikacji, z roku 1908, zawierającej cytaty z publikacji Russella, znajdziemy podobne fragmenty. Oto jeden z nich:

„Z tego widzimy, że zaraz po wzięciu korony na wiosnę 1878 roku nasz Pan zgromadził do siebie swoje klejnoty – Świętych Swoich, którzy już zostali wypolerowani, dopasowani i przygotowani, a którzy spali oczekując czasu ustanowienia Królestwa, i że odtąd po jednemu wierni jego z tej samej klasy są zgromadzani do niego, jak tylko wypełnią swój bieg” (Świtanie dnia sądnego 1908 s. 93; patrz też s. 90-92).

W książce pt. Harfa Boża napisanej przez Rutherforda, kolejnego prezesa Towarzystwa Strażnica, wydawanej w latach 1921-1930, choć nie wymieniono roku 1878, to jednak wskazano, że zmartwychwstanie odbyło się tuż po paruzji Chrystusa w roku 1874:

„Czas obecności naszego Pana datuje się od R. P. 1874, jak powyżej udowodniono” (Harfa Boża 1921 s. 239).

„Od Zielonych Świąt do przyjścia Pańskiego, wszyscy święci, którzy umarli w Chrystusie, czekali w śnie śmierci powrotu Pańskiego. Ci, według słów Apostolskich, są pierwsi, których Chrystus zaszczycił zmartwychwstaniem. Według naszego wyrozumienia zatem, wkrótce po wtórem przyjściu Jezusa Chrystusa, podczas udzielania słów zachęty narodom świata, umarli w Chrystusie zostali wzbudzeni i połączeni z Panem Jezusem na powietrzu, aby z Nim być na wieki” (jw. s. 303-304).

„W tym czasie zatem należało się spodziewać zmartwychwstania świętych, którzy umarli przed wtórym przyjściem Pana. Tak też się stało. Święci Pańscy wzbudzeni z grobów, połączyli się z Panem, aby z Nim wiecznie przebywać. Zatem ci wierzący, którzy żyją w czasie obecności Pańskiej, po śmierci natychmiast bywają przemienieni z ludzkiej na duchowe istoty” (jw. s. 268).

Podobne stwierdzenia padają też w broszurze z roku 1925 pt. Powrót naszego Pana (s. 50).

Ciekawe, że rok 1878 jako datę zmartwychwstania potwierdzały Towarzystwu Strażnica wymiary piramidy Cheopsa (!):

„Wiosna 1878 R. P. – Łaska dla Żydów i dla świętych którzy zasnęli. (...) Przedziały Przejść Piramidy 17-28” (Dokonana Tajemnica 1925 s. 68).

Również czasopisma Towarzystwa Strażnica uczyły o zmartwychwstaniu w roku 1878. Oto przykładowe teksty:

„Możemy jednak porównać zmartwychwstanie Jezusa, które nastąpiło zanim czas żniw się rozpoczął – z zmartwychwstaniem członków Kościoła, którzy spoczywali we śnie do roku 1878” (ang. Strażnica 01.09 1916 s. 5950 [reprint]).

„Dlatego to proces ustanawiania Królestwa zaczął się w roku 1878-ym. Wtenczas Pan nasz obudził świętych śpiących w grobie i przyłączył ich do siebie...” (Strażnica 15.07 1922 s. 223 [ang. 01.06 1922]).

„Od czasu Zesłania Ducha świętego aż do rozpoczęcia się zmartwychwstania świętych (które według naszego rozumowania zaczęło się w roku 1878), wielu świętych zeszło ze świata” (Strażnica 15.09 1923 s. 280 [ang. 15.08 1923]).

„Gdy Bóg wzbudził swego sługę w roku 1878, więc to odpowiadało ściśle zmartwychwstaniu świętych od umarłych (1 Tesalonicensów 4:16, 17)” (Strażnica 01.12 1923 s. 363 [ang. 15.11 1923]).

„Jest wyrozumieniem poświęconych, że święci Pańscy którzy pomarli, z martwych powstali w roku 1878. Uwielbieni zostali wspólnie z ich Panem, i odtąd świecą się w chwale” (Strażnica 01.04 1925 s. 101 [ang. 01.02 1925]).

Patrz też np.: ang. Strażnica 01.08 1917 s. 6124 (reprint); ang. Strażnica 01.10 1917 s. 6149 (reprint); ang. Strażnica 15.11 1918 s. 6354 (reprint); ang. Strażnica 15.04 1919 s. 6423 (reprint); ang. Strażnica 01.05 1919 s. 6426 (reprint); ang. Strażnica 15.11 1919 s. 346; Strażnica 15.08 1922 s. 255 (ang. 01.07 1922 s. 207); ang. Złoty Wiek 07.01 1920 s. 253; ang. Złoty Wiek 17.01 1923 s. 251; ang. Złoty Wiek 13.02 1924 s. 313.

Ta nauka podtrzymywana była przez Towarzystwo Strażnica aż do czasu, gdy w połowie maja 1927 roku w angielskiej Strażnicy wprowadzono rok 1918, jako nową datę zmartwychwstania (patrz ang. Strażnica 15.05 1927 s. 150-152; ang. Strażnica 01.06 1927 s. 166-169). W polskich publikacjach wykładnię powyższą zaprezentowano miesiąc później (15 czerwca i 1 lipca 1927 r.). O tym zagadnieniu powiemy jednak poniżej.

Zmartwychwstanie od roku 1918

W roku 1927 Towarzystwo Strażnica odrzuciło datę 1878, a przyjęło dla zmartwychwstania rok 1918. Oto jak płynnie tego dokonało:

„Przez wiele lat Badacze Pisma Świętego utrzymywali, że zmartwychwstanie apostołów i innych wiernych świętych, którzy zasnęli w Jezusie, nastąpiło wiosną 1878 roku” (ang. Strażnica 15.05 1927 s. 150).

„W roku 1927 »Strażnica« opublikowała dowody Pisma Św., że ci którzy umarli wiernymi, do czasu przyjścia Pana do swej świątyni w roku 1918 znajdowali się w stanie śmierci” (Światło 1930 t. I, s. 79).

„Jeżeli przeto Pan przyszedł do Swej świątyni w roku 1918 w celu sądzenia i że sąd ten rozpoczął się najpierw nad świętymi, to by było mocnym i przekonywującym argumentem, że wzbudzenie śpiących świętych miało miejsce w roku 1918 lub około tego czasu” (Strażnica 01.07 1927 s. 198; por. s. 199-201).

„Wszyscy bracia mówcy w swych wykładach kładli nacisk na czas i chwile w jakich żyjemy. Mianowicie wykazali to, że liczne świadectwa stwierdzają obecność Pańską, oraz wzbudzenie kościoła w roku 1918...” (Strażnica 15.08 1927 s. 286).

„Gniew Jehowy rozpoczął się, gdy w roku 1918 jego umiłowany Syn przyszedł do swojej świątyni na sąd (Psalm 11:4-6). Następnie lud Boży doszedł do zrozumienia faktu, że wierni śpiący święci mniej więcej w czasie przyjścia Pana do swojej świątyni zostali wzbudzeni. – Zobacz »Strażnicę« z dnia 1 lipca 1927 r.” (Światło 1930 t. I, s. 225).

„Okazane im przez Boga uznanie wyrażone jest przez ich wzbudzenie z umarłych, które, jak Pismo Św. wyraźnie wskazuje, miało miejsce w roku 1918” (jw. s. 89).

„Postęp w zrozumieniu Słowa Bożego pociągnął za sobą kilka innych zmian w chrześcijańskich zapatrywaniach. Według Granta Suitera druga połowa lat dwudziestych była pod tym względem nader znamienna. »Odnosiliśmy wówczas wrażenie, że nasze pojmowanie Pisma Świętego i zasad postępowania ciągle się zmienia. Na przykład w roku 1927 Strażnica podkreślała, że wierni członkowie ciała Chrystusowego pogrążeni w śmierci nie zostali wskrzeszeni w roku 1878 [jak kiedyś sądzono]...«”. (Dzieje Świadków Jehowy w czasach nowożytnych. Stany Zjednoczone Ameryki. Na podstawie Rocznika Świadków Jehowy na rok 1975 s. 66).

„Stało się to w r. 1927. Świadkowie Jehowy zrozumieli wtedy, że zmarli Izraelici duchowi zostali wskrzeszeni w 1918 r. do życia w niebie” (Od raju utraconego do raju odzyskanego 1960 s. 192).

Przy tak dużej pewności w kwestii zmartwychwstania, dziwnie brzmią wcześniej cytowane słowa: „wzbudzenie śpiących świętych miało miejsce w roku 1918 lub około tego czasu”. Jaki miałby to być inny „czas”?

Powyższa nauka o zmartwychwstaniu w roku 1918 propagowana jest przez Towarzystwo Strażnica do dziś, choć już bez wielkiego nacisku. Oto kilka wypowiedzi na ten temat:

„Z tego by wynikało, że pierwsze zmartwychwstanie rozpoczęło się między rokiem 1914 a 1935. Czy jego początek da się ustalić jeszcze dokładniej? (...) Czy można zatem przyjąć, że skoro Jezus zasiadł na tronie jesienią 1914, to jego wierni namaszczeni naśladowcy zaczęli powstawać do życia trzy i pół roku później, wiosną 1918 roku? Istnieje taka możliwość. Chociaż nie znajduje bezpośredniego potwierdzenia w Biblii, pozostaje w zgodzie z wersetami wskazującymi, że pierwsze zmartwychwstanie zaczęło się odbywać wkrótce po rozpoczęciu się obecności Chrystusa” (Strażnica Nr 1, 2007 s. 28).

Być może z powodu braku pewności co do poprawności swojej nauki, Towarzystwo Strażnica zmieniło w skorowidzu (z lat 1986-2010) zamieszczonym na płycie Watchtower Library słowa „1918, (...) rozpoczyna się zmartwychwstanie niebiańskie” (Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000 2003 s. 96), na „1918, (...) prawdopodobnie rozpoczyna się zmartwychwstanie niebiańskie” (patrz hasło Daty o znaczeniu proroczym).

Przypominamy, że jeszcze niedawno mówiono raczej o „pewności” wspomnianego zdarzenia:

„Od lat przedstawia się dowody wskazujące na to, że najwyraźniej ma to miejsce od roku 1918” (Strażnica Nr 9, 1993 s. 13).

„Wszystkie dowody wskazują na to, że owo zmartwychwstanie niebiańskie rozpoczęło się w roku 1918...” (Wspaniały finał Objawienia bliski! 1993 s. 103).

W nowych publikacjach wydanych po roku 2007, nie pojawia się rok 1918 (jako data początku zmartwychwzbudzania pomazańców), ale jakby sugeruje się rok 1914, jako czas początku wskrzeszania pomazańców:

„Zarówno Jezus, jak i Paweł wskazali na szczególny okres w historii – obecność Chrystusa. Miały wtedy występować wojny, trzęsienia ziemi, epidemie i inne wydarzenia o globalnym zasięgu. Spełnianie się tego proroctwa widzimy od roku 1914. Jezus zwrócił też uwagę na szczególny element wyróżniający ten okres: »Dobra nowina o Królestwie będzie głoszona na całym świecie na świadectwo wszystkim narodom. A potem nadejdzie koniec« (Mat. 24:3, 7-14). Z kolei Paweł napisał, że w czasie »obecności Pana« zostaną wskrzeszeni namaszczeni chrześcijanie (1 Tes. 4:14-16; 1 Kor. 15:23). Pomazańcy, którzy obecnie kończą życie na ziemi, od razu są wskrzeszani do życia w niebie” (Strażnica grudzień 2020 s. 12).

Królowanie Jezusa od roku 1914, 1878, 1914, 1918, 1915 i 1914

W dzisiejszych czasach Świadkowie Jehowy stanowczo nauczają o królowaniu Jezusa od roku 1914. Kiedyś z równą determinacją głosili, że rozpoczęło się ono w roku 1878. Tak wspominają tę naukę współczesne publikacje Towarzystwa Strażnica:

„Uważali jednak, że obecność Chrystusa już się rozpoczęła w roku 1874, że on sam zaczął panować z nieba w roku 1878, a pełną władzę Królestwo obejmie w październiku roku 1914” (Królestwo Boże panuje! 2014 s. 50).

Poniżej wskażemy kilkanaście fragmentów o tym, jak kształtowała się nauka o królowaniu Jezusa od roku 1914, później od roku 1878 i jak od roku 1922 była kilka razy zmieniana.

Królowanie Jezusa od roku 1914

Wydaje się, że pierwsze teksty o królowaniu Jezusa od roku 1878 pojawiły się w nauce Russella dopiero w październiku i grudniu 1879 roku (patrz ang. Strażnica październik 1879 s. 39, reprint; ang. Strażnica grudzień 1879 s. 58, reprint).

Wcześniej w angielskiej książce pt. Trzy Światy, napisanej przez niego razem z N. Barbourem w roku 1877, nie znajdziemy żadnego śladu nauki o królowaniu Chrystusa od roku 1878, choć omawianych jest w niej wiele proroctw i dat (patrz The Three Worlds, and the Harvest of This World 1877 [książka ta funkcjonuje pod dwoma różnymi tytułami, patrz poniżej]).

Publikacja ta uczyła o jednym królowaniu od roku 1914, które nie miało być poprzedzane żadnym innym ‘wstępnym’ panowaniem, jak uczono później:

„Postanowiono też wydać oprawną książkę, zawierającą ich wspólne poglądy, i w roku 1877 dzieło to ukończono. Ta 194-stronicowa publikacja, napisana wespół przez Barboura i Russella, nosiła tytuł »Trzy światy, czyli plan zbawienia« (»Three Worlds or Plan of Redemption«) (...) W owej książce wyłuszczone zostało ich przekonanie, że druga obecność Chrystusa rozpoczęła się niewidzialnie jesienią roku 1874, wprowadzając czterdziestoletni okres żniwa. Następnie uderzająco dokładnie wskazali na rok 1914 jako na koniec czasów »pogan«:

»Właśnie w roku 606 przed Chr. skończyło się królowanie Boże, diadem został usunięty a cała ziemia wydana poganom. 2520 lat – licząc od roku 606 przed Chr. – skończy się w roku 1914 po Chr., czyli czterdzieści lat po roku 1874; ten czterdziestoletni okres, w który teraz wkroczyliśmy, ma być takim ‘czasem uciśnienia, jakiego nie było, jako narody poczęły być’. I w ciągu tych czterdziestu lat ma być ustanowione Królestwo Boże (lecz nie w ciele – ‘wpierw naturalne a potem duchowe’), Żydzi mają być przywróceni do dawnego stanu, królestwa pogańskie mają być rozbite w kawałki ‘jak naczynia garncarskie’, a królestwa tego świata staną się królestwami naszego Pana i jego Chrystusa i zostanie wprowadzony wiek sądu« – Str. 83, 189” (Wykwalifikowani do służby kaznodziejskiej 1957 [ang. 1955] t. IV, s. 46, 47).

Prawie identyczną treść przekazała książka pt. Nowożytna historia świadków Jehowy 1955 cz. I, s. 11-12 (por. ta sama treść ang. Strażnica 01.01 1955 s. 8).

Jednak wcześniej (w 1875 r.), zanim poznał Russella, N. Barbour w swoim czasopiśmie sugerował naukę o królowaniu Chrystusa od roku 1878:

And from the death of Christ, in the spring of A. D. 33, 1841 and a half years bring us to the autumn of 1874; when, according to the Jubilee cycles, Christ left the Holy Place to which add three and a half years for His personal work in establishing the kingdom, and, as before, we have 1845 years, ending in the spring of 1878 (ang. Zwiastun Poranka czerwiec 1875 s. 6).

Hence, in the spring of 1878, at which time the second half or “double ” will be complete, we look for the kingdom. Till then, we may continue to pray “thy kingdom come.” (ang. Zwiastun Poranka wrzesień 1875 s. 56).

W tym ostatnim tekście z roku 1875 N. Barbour stwierdził, że słowa „przyjdź Królestwo Twoje” są właściwe do wypowiadania w modlitwie tylko do wiosny 1878 roku.

Być może Russell właśnie stąd zaczerpnął później tę naukę.

Królowanie Jezusa od roku 1878

Przypominamy, że w roku 1877 Russell opublikował wspólnie z N. Barbourem książkę pt. Three Worlds, and the Harvest of This World (Trzy światy i żniwo tego świata), ale w niej próżno szukać informacji o królowaniu Chrystusa od roku 1878. W dziele tym wspominano tylko obecność Jezusa od roku 1874 i kolejne daty (np. 1878, 1914) związane z zupełnie innymi wydarzeniami.

Później dla prezesa Towarzystwa Strażnica Russella królowanie Jezusa od roku 1878 było tak samo oczywiste, jak Jego powrót w roku 1874. Opisywał on to wielokrotnie w swoich Wykładach Pisma Świętego oraz w Strażnicach i broszurach. Nauka ta była obecna już w pierwszych latach jego działalności. Przedstawiamy fragment z roku 1881:

„Prawda bowiem jest »pokarmem na czas słuszny«, staje się ona zrozumiała tylko wtedy, gdy zachodzi tego potrzeba. Pamiętajmy, że po wiośnie 1878 roku (kiedy to – według naszego zrozumienia – Jezus został Królem) bardzo wiele mówiono na temat świętości albo szat weselnych” (ang. Strażnica styczeń 1881 s. 180 [reprint]; cytat wg Kryzys sumienia R. Franz, 2006 s. 202; patrz też s. 202, zawierająca angielską fotokopię tego fragmentu).

Patrz też np. ang. Strażnica grudzień 1879 s. 58 (reprint).

Oto następne liczne cytaty dotyczące interesującego nas zagadnienia:

„Niechaj przeto rzecz ta nie zdaje się być dziwną, że jak w poprzednich rozdziałach przedstawiliśmy dowody, ustanawianie królestwa Bożego już się rozpoczęło, i że obejmuje władzę, według proroctw, od R. P. 1878, i że »walka wielkiego dnia Boga Wszechmogącego« (Obj. 16:14) która zakończy się R. P. 1915, kompletnie obali wszystkie dzisiejsze systemy” (Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889] s. 106).

„Wiosna R. P. 1878 (w trzy i pół roku potem) odpowiada dacie, kiedy Pan nasz objął rolę Króla...” (jw. s. 262).

„Aktualna obecność naszego Pana jako Oblubieńca i Żniwiarza – Paź. R. P. 1874.

Władzę i tytuł Króla Jezus objął po 3 1/2 latach później – R. P. 1878” (jw. s. 277).

„Równoległość tego jak to już widzieliśmy wskazuje na rok 1874 jako na czas wtórej obecności naszego Pana, jako Oblubieńca i Żniwiarza, zaś na rok 1878 jako czas, w którym Pan objął urząd Króla królów i Pana panów – ale teraz jako duchowy Król, obecny we wszystkiej Swej władzy i potędze, chociaż niewidzialny dla ludzi” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 [ang. 1891] s. 160).

„Ale od chwili gdy »przyszedł Król« (od roku 1878, równolegle do czasu figuralnego objęcia urzędu Króla Żydowskiego przez naszego Pana. – Mat. 21:1-13), odbywa się inspekcya gości i próba uszanowania dla szaty weselnej” (jw. s. 224).

„Widocznie więc jedynym celem tego czynu Jezusowego było zaznaczyć równoległy punkt czasu w tem żniwie, kiedy Pan w rzeczywistości obejmuje swój królewski urząd, swą władzę i. t. d., to znaczy na wiosnę roku 1878 w trzy i pół roku po Jego wtórem przyjściu, na początku okresu żniwa, w jesieni 1874 roku” (jw. s. 256).

„Wiara nasza, że Królestwo zaczęło się czyli weszło we władzę w kwietniu 1878 roku opiera się na tej samej podstawie co i nasza wiara w to, że Pan nasz zaczął być obecnym na ziemi w październiku 1874 roku i że w tym samym czasie rozpoczęło się żniwo” (jw. s. 258).

„Życiodawca jest obecnym i od roku 1878, kiedy objął swą wielką władzę, żaden ze świętych Jego członków nie śpi już więcej” (jw. s. 263-264).

„Ale podobnie jak Królestwo Syonu do pewnego stopnia zaczęło się w 1878, kiedy Pan nasz i Król objął sam panowanie i wielką władzę...” (jw. s. 311).

„(...) »żniwo«, czyli zbieranie zaczęło się w październiku 1874 roku; organizowanie Królestwa i objęcie przez Pana wielkiej władzy Królewskiej zaszło 1878 r., w kwietniu, a czas ucisku, czyli »dzień gniewu«, jaki zaczął się w 1874 roku, a zakończy się po roku 1915” (Walka Armagieddonu 1919 [ang. 1897] s. 747).

„Nasz Pan, postanowiony Król, jest już obecnym od Października R. P. 1874, według świadectwa proroków, dla tych, co mają uszy ku słuchaniu. Formalnie rozpoczęcie Jego królewskiego urzędu datuje się od Kwietnia, R. P. 1878, a pierwsze dzieło Królestwa (...) obecnie jest w toku. »Umarli w Chrystusie powstaną najpierw«, objawił Pan przez Apostoła, że zmartwychwstanie Kościoła będzie momentalne. Konsekwentnie Królestwo, reprezentowane w naszym Panu i śpiących Świętych już przygotowanych i znalezionych godnych uczestnictwa w »Ciele Chrystusowym«, ustanowione zostało w 1878...” (jw. s. 767-768).

O królowaniu Jezusa od roku 1878 uczy też najstarsza polska broszura z roku 1908, zawierająca fragmenty z pism Russella:

„Porównując czas, z wtórem jego przyjściem, przychodzimy do wniosku, że on zupełną władzę jako król królów powinien był ująć w czasie tych »Żniw« to jest na wiosnę 1878 roku” (Świtanie dnia sądnego 1908 s. 89).

Te same fragmenty znalazły się później w kolejnych broszurach (na innych stronach) pod zmienionymi tytułami (reklamowane np. w latach 1915-1918):

Świtanie dnia sądnego, czyli wtóre przyjście naszego Pana

Powrót naszego Pana czyli świtanie dnia sądnego

Następnie w roku 1920 ukazała się w całości oryginalna polska publikacja Russella pt. Co Pismo Święte mówi o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis (ang. 1900, 1914), która także zawierała powyższe fragmenty o królowaniu Jezusa od roku 1878.

Również po śmierci Russella kolejny prezes Towarzystwa Strażnica, Rutherford, nauczał o królowaniu Chrystusa od roku 1878. W czasie jego kadencji, w roku 1917, wydano książkę pt. Dokonana Tajemnica, której kolejne edycje wydawano aż do roku 1927 (reklamowana do roku 1930 – Złoty Wiek 15.07 1930 s. 224). Dziwne to, gdyż, jak zobaczymy, w roku 1922 zmieniono datę królowania Chrystusa na rok 1914! Oto fragmenty ze wspomnianego dzieła:

„Powrót naszego Pana jest tu opisany jako już dokonany fakt, święci już wzbudzeni, a pełna liczba powołana. Wszystko to spełniło się w roku 1878. (Obj. 11:17) W tym czasie Pan nasz objął Sam Swoją wielką władzę i zaczął Swoje królowanie” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917] s. 259).

„Pastor Russell przemawiał z punktu Boskiego widzenia (...) w ziemskiej fazie (...) Królestwa Bożego, ustanowionego już niewidzialnie w latach od 1878-1914” (jw. s. 528).

„Aktualna obecność naszego Pana jako Oblubieńca i Żniwiarza – Paź. R. P. 1874.

Władzę i tytuł Króla Jezus objął po 3 1/2 latach później – R. P. 1878” (jw. s. 713; patrz też s. 76, 139, 712).

Podobnie nauczała też książka pt. The Revelation of Jesus Christ – According to the Sinaitic Text (1918 s. 111).

Ale to nie wszystko, gdyż w roku 1923 do jednego z polskich tomów Russella (Walka Armagieddonu edycje 1923 i 1925) Towarzystwo Strażnica dołączyło jego broszurę pt. Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis (ang. 1900, 1914). Publikacja oprócz oryginalnego tekstu Russella (miała 64 strony) zawiera dodatkowy rozdział Dowody potwierdzające. Jest to zapewne dodatek autorstwa Rutherforda, bo nie posiadał go oryginał angielski wydany przez pierwszego prezesa. Uzupełnienie to ma aż 26 stron (s. 63-88). Musiało zatem powstać po śmierci Russella (zm. 1916), gdyż wspomina się w nim np. trzęsienie ziemi w Chinach w grudniu 1920 roku (patrz s. 66). Po angielsku broszura ta (razem z dodatkiem) ukazała się w roku 1922 pt. The Bible on Our Lord’s Return (podtytuł His Parousia, His Apokalupsis and His Epiphania).

Tak się jednak złożyło, że broszura powyższa zawiera zarówno fragmenty o królowaniu Jezusa od roku 1878, jak i od roku 1914, co dotyczy wspomnianego dodatku. Pamiętajmy, że w roku 1922 Towarzystwo Strażnica zmieniło swoją wykładnię dotyczącą królowania Chrystusa, a broszurę wraz z dodatkiem dołączono do tomu w roku 1923.

Poniżej w tabeli ukazujemy cytaty, wymieniające dwie daty królowania (1878 i 1914) w jednej publikacji pt. Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis (1923; ang. 1922). Przypominamy, że treść tej broszury została zamieszczona w roku 1923 i 1925 w tomie Russella pt. Walka Armagieddonu.

Królowanie od roku 1878	Królowanie od roku 1914
„Porównując ten czas, z wtórem Jego przyjściem, przychodzimy do wniosku, że zupełną władzę Króla królów powinien był objąć w czasie tych »Żniw«, to jest na wiosnę w 1878 roku” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 s. 53). „(...) wkrótce po ujęciu chwały i władzy jako Króla narodów, na wiosnę w 1878 roku” (jw. s. 55). „Według naszego wyrozumienia, trąba ostatnia jest siódmą z kolei trąbą symboliczną, która rozpoczęła brzmieć w 1878 roku, zanim nasz Pan ujął wielką moc i zaczął tej mocy używać, t. j. gdy rozpoczął swe panowanie; brzmienie trąby ma trwać aż do końca wieku Tysiąclecia, przez całe tysiąc lat” (jw. s. 56). „Z tego można zauważyć, że zaraz po ujęciu władzy na wiosnę 1878 roku nasz Pan zgromadził do siebie świętych swoich, którzy już przedtem byli ćwiczeni i wypolerowani, którzy spali w prochu ziemi wyczekując ustanowienia Królestwa Bożego” (jw. s. 57).	„Spełnienie się Proroctwa od roku 1914 potwierdza obecność Pana, że ten we władzy »co do niej ma prawo« przyszedł rządzić; że wziął swoją moc wielką i rozpoczął panować” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 s. 63). „Z końcem (żydowskiego) roku 1914, Ten, który ma prawo, wziął wielką moc i zaczął swoje królowanie; narody rozgniewały się i zaczął się dzień gniewu Bożego...” (s. 86). „Jeżeli wnioski jego przeciwników o chronologii są słuszne, to w takim razie wszystko, co okazało się w roku 1914 i potem musi być odrzucone jako dowód królestwa Mesyaszowego” (s. 86).

Królowanie od roku 1878

Królowanie od roku 1914

„Porównując ten czas, z wtórem Jego przyjściem, przychodzimy do wniosku, że zupełną władzę Króla królów powinien był objąć w czasie tych »Żniw«, to jest na wiosnę w 1878 roku” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 s. 53).
„(...) wkrótce po ujęciu chwały i władzy jako Króla narodów, na wiosnę w 1878 roku” (jw. s. 55).
„Według naszego wyrozumienia, trąba ostatnia jest siódmą z kolei trąbą symboliczną, która rozpoczęła brzmieć w 1878 roku, zanim nasz Pan ujął wielką moc i zaczął tej mocy używać, t. j. gdy rozpoczął swe panowanie; brzmienie trąby ma trwać aż do końca wieku Tysiąclecia, przez całe tysiąc lat” (jw. s. 56).
„Z tego można zauważyć, że zaraz po ujęciu władzy na wiosnę 1878 roku nasz Pan zgromadził do siebie świętych swoich, którzy już przedtem byli ćwiczeni i wypolerowani, którzy spali w prochu ziemi wyczekując ustanowienia Królestwa Bożego” (jw. s. 57).

„Spełnienie się Proroctwa od roku 1914 potwierdza obecność Pana, że ten we władzy »co do niej ma prawo« przyszedł rządzić; że wziął swoją moc wielką i rozpoczął panować” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 s. 63).
„Z końcem (żydowskiego) roku 1914, Ten, który ma prawo, wziął wielką moc i zaczął swoje królowanie; narody rozgniewały się i zaczął się dzień gniewu Bożego...” (s. 86).
„Jeżeli wnioski jego przeciwników o chronologii są słuszne, to w takim razie wszystko, co okazało się w roku 1914 i potem musi być odrzucone jako dowód królestwa Mesyaszowego” (s. 86).

Widzimy z powyższego, że Towarzystwo Strażnica w dość dziwny sposób przeszło od daty 1878 do roku 1914.

Wreszcie ostatnie już wypowiedzi ze Strażnic, w których ta organizacja uczyła o królowaniu Jezusa od roku 1878. Jedna ukazała się po angielsku 1 czerwca 1922 roku, a druga we wrześniu tegoż roku podczas kongresu, kiedy ogłoszono wykładnię o roku 1914. Wcześniej jednak tę naukę zaanonsowała publikacja angielska z 1 maja 1922 roku w artykule pt. „Czasy Pogan” (Strażnica 15.06 1922 s. 186 [ang. 01.05 1922]; tekst cytujemy poniżej).

Oto wspomniany przedostatni i ostatni fragment o roku 1878:

„Czas ten nadszedł 1845 lat po wjeździe Pana naszego do Jerozolimy i ofiarowaniu się jego Żydom jako Króla, Roku Pańskiego 33-go. Dlatego to proces ustanawiania Królestwa zaczął się w roku 1878-ym. Wtenczas Pan nasz obudził świętych śpiących w grobie i przyłączył ich do siebie...” (Strażnica 15.07 1922 s. 223 [ang. 01.06 1922 s. 174]).

„(...) w ciągu obecności Pańskiej – a mianowicie od roku 1878-go, gdy objął swoją wielką władzę jako król (...) albowiem »błogosławieni są odtąd umarli, którzy w Panu umierają (od roku 1878-go) ... odpoczywają od prac swoich«. (...) Nie zasną oni, ale przemienieni będą w oka mgnieniu z ludzkiego w chwalebne ciało duchowe” (Strażnica 15.08 1922 s. 255 [ang. 01.07 1922 s. 207]).

Królowanie Jezusa od roku 1914

Nową naukę o królowaniu Jezusa od roku 1914 wprowadzono w roku 1922, ale uściślano ją jeszcze w roku 1925, nazywając to „kamieniem milowym”. W związku z tym, że ta wykładnia Towarzystwa Strażnica podtrzymywana jest u Świadków Jehowy do dziś, ograniczymy się tu do przedstawienia niewielu fragmentów dotyczących tego zagadnienia. Oto one:

„Z końcem (żydowskiego) roku 1914, Ten, który ma prawo, wziął wielką moc i zaczął swoje królowanie; narody rozgniewały się i zaczął się dzień gniewu Bożego...” (Strażnica 15.06 1922 s. 186 [ang. 01.05 1922]).

[Powyżej widzieliśmy, że Strażnica z 15.07 1922 roku [ang. 01.06 1922] oraz Strażnica z 15.08 1922 roku [ang. 01.07 1922] przedstawiały jeszcze starą naukę o roku 1878. Obie wykładnie występowały więc w jednym czasie!]

„A gdy się powie, że czasy narodów pogańskich skończyły się w roku 1914-ym, to się jednocześnie powie, że Pan sam teraz króluje (według oświadczenia Pisma Świętego). Dlatego też Pan teraz króluje, a czasy pogańskie się skończyły, jak było przepowiedziane, w roku 1914-ym. Może upłynie jeszcze sporo czasu zanim: ostatni członek ciała okryty będzie chwałą, lecz królowanie Chrystusa już się zaczęło, i członkowie po tej stronie zasłony wypełniają z nim pracę królestwa” (Strażnica 01.11 1922 s. 333 [ang. 15.08 1922 s. 253]).

„Czasy pogan pod nadzorem boga świata tego skończyły się 1-go sierpnia 1914-go roku. Przed tą datą byłoby niewłaściwem dla Pana, Króla chwały, aby objął swoją wielką władzę i królował (Ezechjel 21:27). Ponieważ był obecnym od roku 1874-go, przeto wynika z faktów, jak je obecnie znamy, że okres pomiędzy rokiem 1874-ym a 1914-ym jest dniem przygotowania. To bynajmniej nie sprzeciwia się myśli, że »czas końca« jest od roku 1799-go a 1874-ym nie mógł być dniem przygotowawczym, lecz dniem wzrastającej światłości. Nie byłoby rozsądnem mniemać, że Król zaczął robić przygotowania nim jeszcze był obecny” (Strażnica 01.12 1922 s. 365 [ang. 01.11 1922 s. 333]).

„Od roku 1874-go Król chwały jest obecny, i przez ten czas prowadził on żniwo i zbierał sobie klasę świątyni. Od roku 1914-go Król chwały objął swoją władzę i rządzi. (...) Na tych, którzy należą do Pana, ciąży obowiązek głoszenia go. Królestwo niebieskie przybliżyło się; Król panuje; imperjum Szatana rozpada się; miljony z żyjących teraz ludzi nigdy nie umrą. Czy wierzysz temu? Czy wierzysz, że Pan chwały jest obecny od roku 1874-go? Czy wierzysz, że przez ten czas prowadził on swoją pracę żniwa? Czy wierzysz, że przez ten czas miał on wiernego i mądrego sługę, który zarządzał jego pracą i karmił czeladź domowników wiary? (...) Czy wierzysz, że Król chwały rozpoczął swoje panowanie? (...) Oto Pan króluje! Wy jesteście jego agentami ogłoszeniowymi. A przeto ogłaszajcie, ogłaszajcie, ogłaszajcie, Króla i jego królestwo” (Strażnica 01.12 1922 s. 368 [ang. 01.11 1922 s. 337]).

„Jego obecność datuje się od roku 1874. Czterdzieści lat po tej dacie zdają się być okresem przygotowawczym. Z końcem roku 1914 nadszedł czas by objął władzę »ten, co do niej ma prawo«.” (Strażnica 15.12 1923 s. 383 [ang. 01.01 1924]).

„Niewidzialna obecność Pana Jezusa datuje się z 1874 rokiem. Według podania Pisma Świętego, od tej chwili lat czterdzieści stanowią okres, w którym są czynione przygotowania do Jego królestwa. Ta kalkulacja doprowadza nas do roku 1914, właśnie do czasu, kiedy Pan ujął swą władzę i rozpoczął swe panowanie, wskutek czego narody się rozgniewały (Objawienie 11:18)” (Piekło. Czem ono jest? Kto w niem przebywa? Czy z niego można się wydostać? 1924 s. 48; por. s. 40 w innej edycji).

„W poprzednich rozdziałach zostało dowiedzione, że Królestwo narodziło się w roku 1914, że jednak to wydarzenie zrozumiane zostało przez klasę sługi dopiero kilka lat później” (Światło 1930 t. I, s. 301-302).

„Ale dopiero w roku 1925 wierni święci na ziemi zaczęli te rzeczy rozpoznawać i zrozumiewać, a to więc musiał być czas Boży, aby im o tem dać wyrozumienie. Pan objawił i spowodował ogłoszenie w Strażnicy z dnia 1 kwietnia 1925 r. następujących prawd: że w niebie odbyła się walka, że szatan strącony został z nieba i że w niebie panuje wielka radość z powodu narodzenia się Królestwa” (Światło 1930 t. I, s. 241).

„W roku 1925 poznali ci wierni, że Królestwo się rozpoczęło, że szatan został strącony z nieba i że teraz musi ograniczyć swoją działalność do ziemi” (Światło 1930 t. II, s. 326).

Interesujące, że kiedyś Towarzystwo Strażnica nauczało, iż w roku 1914 rozpoczął się już „nowy świat”:

„Ostatni król Izraela został obalony w 606 r. przed Chrystusem. Z tą chwilą zaczęły się czasy pogan. (...) Okres ten musiał dokładnie upłynąć i skończyć się 1-go sierpnia 1914 roku. Zatem koniec czasów pogan i koniec świata muszą niezbędnie oznaczać czas początku nowego świata” (Pożądany rząd 1924 s. 23-24).

Oto jakie znaki potwierdzają do dziś Świadkom Jehowy królowanie Jezusa od roku 1914:

„Wydarzenia wojny światowej, głody, mory i wielki ucisk, jakie w roku 1914 i w następnych latach nawiedzały narody ziemi, jasno dowiodły, że Chrystus powrócił i że jego Królestwo nastało” (Królestwo nadzieja świata 1931 s. 8).

Królestwo narodziło się w roku 1914 „w niebie”, a nie „na ziemi”

W roku 1925, gdy oczekiwany raj na ziemi nie nastał, Rutherford wprowadził naukę o narodzeniu się w roku 1914 Królestwa Bożego „w niebie”, a nie „na ziemi”, jak nauczano dotychczas:

„Kamieniem milowym na drodze tego rozwoju okazała się Strażnica w wydaniu angielskim z 1 marca 1925 roku. Czołowy artykuł, zatytułowany »Narodziny narodu«, omawiał proroctwa, z których wynika, że obiecane Królestwo Boże wyłoniło się w niebie i to w roku 1914” (Strażnica Rok CV [1984] Nr 8 s. 3).

„Prawdziwym kamieniem milowym było więc opublikowanie w Strażnicy z 1 marca 1925 roku artykułu (...) Przedłożono tam dowody na to, że w roku 1914 narodziło się, czyli zostało powołane do istnienia Królestwo mesjańskie, że Chrystus zasiadł wtedy na swym niebiańskim tronie” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 138-139).

„W Strażnicy z 1 marca 1925 roku omówiono 12 rozdział Księgi Objawienia, wyjaśniając, że odnosi się on do narodzin Królestwa Bożego i że narodziny te odbyły się w roku 1914 w niebie. Nie mogłam pojąć tego artykułu, więc wracałam do niego kilka razy. W końcu go jednak zrozumiałam i poczułam się bardzo szczęśliwa” (Strażnica Nr 19, 1997 s. 22).

Ta nowa nauka wywołała wiele kontrowersji w Towarzystwie Strażnica, łącznie z wcześniejszą próbą wstrzymania opublikowania artykułu o niej:

„Earl E. Newell, który później służył jako podróżujący przedstawiciel Towarzystwa Strażnica, tak napisał o tym artykule: »Usiedliśmy i studiowaliśmy go całą noc, dopóki dobrze go nie zrozumiałem (...) Po przybyciu na zgromadzenie w Portland (stan Oregon) stwierdziliśmy, że wszyscy bracia są podenerwowani i niejeden miał nawet zamiar odsunąć się od Strażnicy z powodu tego artykułu«. Dlaczego niektórym tak trudno było przyjąć to objaśnienie 12 rozdziału Księgi Objawienia? Głównym powodem była okoliczność, że wyraźnie różniło się ono od tego, co opublikowano w książce Dokonana tajemnica, będącej w znacznej mierze pośmiertnym zestawieniem pism brata Russella. Walter J. Thorn, który usługiwał w charakterze pielgrzyma, wspomina: »Trudno było zaakceptować artykuł ‘Narodziny narodu’, ponieważ poprzednią interpretację, podaną przez drogiego nam brata Russella, uważaliśmy za ostatnie słowo na temat Objawienia«. Nic więc dziwnego, że niektórzy zgorszyli się tym wyjaśnieniem. »Wykładnia ta niewątpliwie może się okazać środkiem doprowadzającym do odsiewu«, zaznaczył inny pielgrzym, J. A. Bohnet, »jednak ci, którzy są naprawdę rzetelni i szczerzy w swej wierze, nie zachwieją się i będą się radować«. Oddani i szczerzy bracia cieszyli się z tego nowego wyjaśnienia” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 79).

„Artykuł pod tytułem »Narodzenie Narodu« wydrukowany był w Strażnicy z 1 marca (w języku polskim z 15 kwietnia) 1925 zaraz na początku pierwszego miesiąca żydowskiego i to pokazało, że królestwo zaczęło funkcjonować. Komitet śledczy [w ang. editorial committee], który był wybrany przez ludzi, wówczas miał przypuszczalną kontrolę nad wydawaniem Strażnicy. Większość tego komitetu nie chciała dopuścić do wydania artykułu pod tytułem »Narodzenie Narodu«, lecz z łaski Jehowy artykuł ten był wydrukowany. To rzeczywiście zaznaczyło początek końca tego komitetu śledczego [w ang. editorial committee] i pokazało, że Jehowa sam kieruje swoją organizacją” (Strażnica 15.08 1938 s. 249 [ang. 15.06 1938 s. 185]).

Dlaczego jeszcze w roku 1925 musiano podkreślić, że królestwo „narodziło się w niebie”? Otóż dlatego, że jeszcze w latach 1922-1924 uczono, że Chrystus w roku 1914 objął królowanie i tron „na ziemi” (!):

Jak długie trwanie przeznaczone było czasowi końca? Czasem Końca, powiada Pastor Russell, że jest »okres stu piętnastu (115) lat od roku 1799 do roku 1914.” (»Przyjdź Królestwo Twoje«, str. 23). W roku 1914 przeszedł ostateczny koniec starego porządku rzeczy. Gdy 1-go sierpnia, 1914, huk pierwszego strzału rozpoczął Wojnę Światową, stare rzeczy przeminęły i proces wydziedziczenia rozpoczęty został przez Jehowę przeciw królom i królestwom ciemności. W dniu tym Król królów objął swój tron na ziemi, i stały się »głosy wielkie w niebie«, które mówiły: »Królestwa świata stały się królestwami Pana naszego i Chrystusa jego, i królować będzie na wieki wieków« – Objawienie 11:15” (Strażnica 01.01 1923 s. 8 [ang. 15.11 1922 s. 360]).

„1914 po Chr. Koniec »siedm kroć więcej«, czyli 2,520 lat. Początek obalenia nominalnego duchowego Izraela. Początek panowania Chrystusowego na ziemi” (jw. s. 6).

„Pan Jezus jest teraz niewidzialnie na ziemi, ustanawiając swoje królestwo” (Strażnica 01.12 1922 s. 371 [ang. 15.11 1922 s. 339]).

„Pan Jezus obecny teraz na ziemi, objął osobiście swoje panowanie, a sąd Jego sprawuje się obecnie nad narodami ziemskimi; królestwo Szatana chwieje się w swych podstawach przed nieuniknionym upadkiem” (Strażnica 15.05 1922 s. 157 [ang. 01.04 1922 s. 108]).

„Niektórzy słudzy występowali przeciw temu, co jest teraz przywilejem ludu Pańskiego, przeciw chodzeniu od drzwi do drzwi z poselstwem królestwa Pańskiego, opowiadaniu, że jest ono teraz na ziemi i że on, prawowity Król, powrócił” (Strażnica 15.04 1923 s. 128 [ang. 15.02 1923 s. 60]).

„Całej gorliwości wymaga się przeto od każdego, aby z całym zapałem i powagą głosił, że Król i jego królestwo już jest na ziemi” (Strażnica 01.08 1924 s. 231 [ang. 15.07 1924 s. 215]).

Widzimy zatem, że w roku 1925 zamieniono słowa królestwo i „tron na ziemi”, na zasiadanie Chrystusa „na swym niebiańskim tronie”, w królestwie „w niebie”. Oczywiście oba wydarzenia miały niewidzialny charakter, więc były niesprawdzalne dla głosicieli Towarzystwa Strażnica.

Inne fragmenty z roku 1923 (powtórzone w roku 1925) przedstawiliśmy powyżej w tabeli. Interesujące jest to, jak głosiciele Towarzystwa Strażnica potrafili w latach 20. XX wieku godzić dwie wykładnie w jednym czasie. Wiemy bowiem, że aż do roku 1930 rozprowadzano i reklamowano książki (np. Wykłady Pisma Świętego; patrz reklama Złoty Wiek 15.07 1930 s. 224), które uczyły o królowaniu Chrystusa od roku 1878, a jednocześnie już od roku 1922 kolportowano publikacje, które mówiły o panowaniu od roku 1914.

Królowanie od roku 1918?

Podczas przemówienia radiowego, opublikowanego później w czasopiśmie w języku angielskim i polskim, Rutherford wspomniał, albo o Jezusie ustanowionym Królu w roku 1918, albo o tym, że w roku 1918 ogłoszone to zostało chrześcijaństwu (co byłoby dziwne, że dopiero w 4 lata po roku 1914):

„W roku 1918, ustanowiwszy Chrystusa Jezusa Królem świata, Jehowa przedstawił go »chrześcijaństwu«, dostarczając z proroctw i namacalnych faktów mnóstwo dowodów, że nadszedł czas Boga na sąd i panowanie jego Króla” (Złoty Wiek 15.10 1933 s. 315 [ang. 10.05 1933 s. 488]).

Ten sam tekst został powtórzony po angielsku w dwa miesiące później (ang. Złoty Wiek 30.07 1933 s. 15 [numer specjalny]). W każdym razie w artykule tym nie pada ani razu stwierdzenie o królowaniu Chrystusa od roku 1914.

Następnie powyższy tekst ukazał się w tym samym roku w jednej z broszur:

Wcześniej (w 1929 r.) napisano, że Jezus sam przedstawił się jako Król w roku 1918:

„Było to w roku 1914 kiedy proroctwo to zostało wypełnione przez przyjście tego, który ma prawo i który ma rządzić; zaś w roku 1918 pomazaniec Boży przedstawił się jako Król i Głowa z Syjonu” (Strażnica 15.05 1929 s. 149 [ang. 15.03 1929 s. 85]).

Por. prawie identyczne słowa Strażnica 01.11 1929 s. 336.

Królowanie od roku 1915

Przez pewien okres, za czasów prezesa Rutherforda, Towarzystwo Strażnica nauczało o królowaniu Jezusa od roku 1915:

„Stąd więc ‘siedm czasów pogańskich’ zakończyło się w jesieni roku 1914 około 1 października, a jednak według typu żydowskiego Jehowa wprowadził na urząd swego panującego Króla aż następnej wiosny, to jest w roku 1915 po Chr.” (Strażnica 15.08 1938 s. 247-248 [ang. 15.06 1938 s. 183-184]).

„W »jedenastym roku« po 1914 (mianowicie na wiosnę 1915, kiedy Jehowa wprowadził na urząd swego króla, jak jest podane wyżej)...” (Strażnica 15.08 1938 s. 248 [ang. 15.06 1938 s. 184]).

„Królowie żydowscy bywali formalnie osadzani na tronie i koronowani na wiosnę. Jehowa wprowadził na urząd panującego Króla na wiosnę w roku 1915. Dlatego ‘czwarty rok’ panowania przez Chrystusa zaczął się na wiosnę roku 1918” (Strażnica 15.04 1939 s. 125).

Ten sam tekst podaje angielski Rocznik Świadków Jehowy (patrz 1939 Year Book of Jehovah’s Witnesses, tekst do rozważań na 27 maja 1939 r.).

Nigdy oficjalnie nie odwołano tej nauki o królowaniu Chrystusa od roku 1915.

Królowanie od roku 1914

Obecnie Towarzystwo Strażnica znów uczy o roku 1914, a nie o roku 1915. Jeszcze w tym samym roku 1939 (patrz powyżej) przeniesiono królowanie Chrystusa na rok 1914:

„Rok 1914 zaznaczył czas, kiedy Chrystus Jezus ujął swoją władzę i posłany był przez Jehowę do panowania. Walka zaczęła się w niebie i na ziemi (Ap 12:7-12)” (Strażnica 01.08 1939 s. 229 [ang. 01.06 1939 s. 165).

„(...) od roku 1914 z upoważnienia Bożego Chrystus króluje nad całą ziemią” (Prowadzenie rozmów na podstawie Pism 2001, 2010 s. 341).

„W roku 1914 Jehowa ustanowił w niebie Królestwo, w którym panuje namaszczony przez Niego Król – Jezus Chrystus” (Strażnica 15.01 2010 s. 31).

Oto jakie znaki także dziś potwierdzają Świadkom Jehowy królowanie Jezusa od roku 1914:

„Wojny, niedostatki żywności, choroby, trzęsienia ziemi oraz inne wydarzenia poświadczają, iż od roku 1914 Jezus zasiada na tronie Królestwa Bożego” (Strażnica Nr 11, 1997 s. 28).

„W roku 1914 Jezus Chrystus (...) otrzymał niebiańską koronę (...) należało się spodziewać, że po objęciu władzy przez Królestwo Boże nastąpi drastyczne pogorszenie się warunków na świecie – miały się rozsrożyć wojny, braki żywności, zarazy i inne przyczyny śmierci” (Strażnica 15.01 2014 s. 28).

Nie jest więc prawdą to, że Świadkowie Jehowy „konsekwentnie” uczyli, iż Jezus jako „władca” panuje od roku 1914:

„Strażnica konsekwentnie przedstawia szczerym badaczom proroctw biblijnych dowody na to, iż od 1914 roku Jezus jest obecny jako władca niebiańskiego Królestwa. Rozwój wydarzeń od tego czasu poświadcza jego niewidzialną obecność” (Strażnica Nr 2, 1993 s. 5). Patrz też Strażnica Nr 7, 1969 s. 4.

Czy w latach 1915-1920 uczono o królowaniu Chrystusa w niebie od roku 1914?

Powyżej napisaliśmy, że Towarzystwo Strażnica w roku 1922 zmieniło czas rozpoczęcia królowania Chrystusa z roku 1878 na 1914. Otóż organizacja ta próbuje wskazać na dwie publikacje z roku 1915 i 1920, w których rzekomo uczyła już ona o królestwie panującym od roku 1914:

„W roku 1914 wierni przedchrześcijańscy słudzy Boży nie zostali wskrzeszeni do życia na ziemi w charakterze książęcych przedstawicieli mesjańskiego Króla, choć się tego spodziewano, a ostatek »małej trzódki« nie dołączył do Chrystusa w niebiańskim Królestwie. Niemniej w Strażnicy z 15 lutego 1915 roku z całym przekonaniem oświadczono, że w roku 1914 nadeszła pora, »by nasz Pan objął swą wielką władzę i zaczął panować«, kładąc tym samym kres rządom pogan, trwającym nieprzerwanie od tysięcy lat. W Strażnicy z 1 lipca 1920 roku potwierdzono ten sam pogląd i powiązano go z dobrą nowiną, która w myśl zapowiedzi Jezusa miała być głoszona po całej ziemi, zanim nadejdzie koniec (Mat. 24:14). W roku 1922 na zgromadzeniu Badaczy Pisma Świętego w Cedar Point w stanie Ohio takie zrozumienie tej kwestii ponownie wyrażono w przyjętej tam rezolucji, a brat Rutherford skierował do obecnych wezwanie: »Rozgłaszajcie, rozgłaszajcie, rozgłaszajcie wieść o Królu i jego Królestwie!« W owym czasie Badacze Pisma Świętego uważali jednak, że Królestwo zostanie w pełni ustanowione w niebie dopiero wtedy, gdy ostatni członkowie oblubienicy Chrystusa dostąpią wyniesienia do chwały” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 138).

W wymienionych artykułach z roku 1915 i 1920 starano się tylko nieudolnie wytłumaczyć, jak pojmować to królestwo, gdy w roku 1914 nie upadły rządy ludzkie i nie nastąpiło zmartwychwstanie świętych Starego Testamentu. Do roku 1922 za czas rozpoczęcia panowania Jezusa uważano rok 1878, a we wspomnianej Strażnicy z roku 1915 napisano między innymi:

„Naszą myślą jest, że powinniśmy szukać z dnia na dzień dalszych dowodów na to, że czasy pogańskie się skończyły i że Królestwo Boże rozpoczęło swoją działalność. Spodziewamy się widzieć pomnażanie dowodów władzy Królestwa, choć świat tego nie uzna, aż ona zostanie objawiona w gorejącym ogniu anarchii, który jeszcze należy do przyszłości. Pierwszym stopniem do tego była wojna narodów, która trwa nadal. Następnym stopniem będzie usiłowanie zaprowadzenia ustroju socjalistycznego i komunizmu pomiędzy ludzkością. Potem nastanie trzeci stopień, to jest anarchia. Gdy zapanuje ten symboliczny ogień, wtedy świat pojmie, o czym my teraz głosimy, mianowicie, że Królestwo Boże obejmuje kontrolę nad wszystkimi sprawami świata i że te różne demonstracje w obecnych czasach dowodzą, że Pan obejmuje swą wielką moc i władzę” (ang. Strażnica 15.02 1915 s. 5632 [reprint]).

Widać z tego, że wtedy owo królestwo związane z rokiem 1914 łączono z panowaniem na ziemi, a nie w niebie, jak rozpoczęto głosić od roku 1925. W lutym 1915 roku nadal oczekiwano na różne wydarzenia, które miały mieć miejsce na ziemi, a nie na królestwo w niebie.

Wspomniany artykuł z roku 1920 też nie wnosił nic nowego, poza nawoływaniem do zwielokrotnienia głoszenia. Nie zanegowano wtedy roku 1878. Uczono o nim jeszcze w Strażnicach z roku 1922.

Niedawno opisano tę publikację z roku 1920:

„W Strażnicy z 1 lipca 1920 roku opublikowano artykuł zatytułowany »Ewangelia Królestwa«. Alexander Macmillan nazwał go później »pierwszą oficjalną wzmianką o ogólnoświatowym dziele głoszenia, które jest obecnie prowadzone«. Artykuł ten zachęcał wszystkich namaszczonych chrześcijan, by »dawali świadectwo światu, że Królestwo niebios jest blisko«.” (Strażnica maj 2016 s. 29).

Patrz też: Strażnica Rok CII [1981] Nr 13 s. 26; Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 292; Królestwo Boże panuje! 2014 s. 62-64, 89.

Prócz tego w dawniejszych latach Towarzystwo Strażnica przyznawało, że dopiero „po roku 1918” zrozumiało owo królowanie. Lata 1922-1925 były w tym zrozumieniu kluczowe:

„Przed tym czasem kościół Boży stosował proroctwo z Ew. Mateusza do wydarzeń od roku 1874 do 1914. Dopiero po roku 1918 zrozumiał lud Boży, że te wydarzenia miały miejsce od roku 1914, tem samem więc pieczęcie zostały otworzone klasie Janowej, to jest ostatkowi, dopiero po roku 1918; w samej rzeczy bardzo mało zrozumiano przed rokiem 1922” (Światło 1930 t. I, s. 70-71).

Por. podobne słowa Strażnica 01.03 1939 s. 78 (ang. 15.06 1938 s. 189).

„Było to na odbytym w tej samej miejscowości zjeździe w roku 1922, kiedy odsłonięty został obraz »lwa z pokolenia Judy [pomazanego Króla Bożego]« i wielka liczba jego naśladowców bardzo się radowała, kiedy ogłoszone zostało hasło wojenne: »Ogłaszajcie Króla i jego Królestwo!«” (Światło 1930 t. I, s. 63).

Jeszcze w latach 1922-1924 uczono, że w roku 1914 Chrystus objął królowanie na ziemi, a nie w niebie (główne teksty o „ziemi” patrz powyżej):

„Gdy 1-go sierpnia, 1914, huk pierwszego strzału rozpoczął Wojnę Światową, stare rzeczy przeminęły i proces wydziedziczenia rozpoczęty został przez Jehowę przeciw królom i królestwom ciemności. W dniu tym Król królów objął swój tron na ziemi, i stały się »głosy wielkie w niebie«, które mówiły: »Królestwa świata stały się królestwami Pana naszego i Chrystusa jego, i królować będzie na wieki wieków« – Objawienie 11:15” (Strażnica 01.01 1923 s. 8 [ang. 15.11 1922 s. 360]).

Poniżej zamieszczamy wszystkie fragmenty ze wskazanej Strażnicy z roku 1920, w których wymieniony jest rok 1914. Nie ma w nich mowy o królowaniu w niebie od wskazanej daty, a jedynie o tym, że zakończyły się „czasy pogan” i Chrystusowi należy się panowanie na ziemi:

„Czasy pogan zakończyły się w 1914 roku i wielu spodziewało się, że w tym czasie kościół będzie uwielbiony. Widzimy teraz, że rok 1914 jest datą wyraźnie zaznaczoną w Piśmie Świętym, chociaż nie zaznaczyło tego całkowite uwielbienie wszystkich członków Ciała Chrystusowego. Czterdziestoletni okres żniw zakończył się w roku 1918; ale od tamtego czasu trwała praca polegająca na zbieraniu pokłosia, a kościół ma jeszcze więcej do wykonania. Ponieważ te ważne daty minęły, wielu pytało. Dlaczego członkowie Ciała Chrystusowego są jeszcze po tej stronie zasłony? Wydaje się, że odpowiedź brzmi: żeby mogli dać świadectwo światu, że Królestwo Niebieskie jest blisko i nabyć doświadczenia koniecznego do swego udoskonalenia, tak, aby potem można się było nimi posłużyć w tym Królestwie” (ang. Strażnica 01.07 1920 s. 195).

„Powszechnie wiadomo, że w tym czasie powstało pierwsze powszechne imperium pogan, którego władcą był Nabuchodonozor; a rozpoczynające się tam czasy pogan obejmowały okres siedmiu symbolicznych czasów, czyli 2520 lat. Data rozpoczęcia to rok 606 p.n.e., wynikałoby z tego, że czasy pogan skończą się w roku 1914; to znaczy prawnie dzierżawa władzy wygasłaby w tym czasie, a wtedy by nadszedł czas, aby ten »który ma prawo« otrzymał i sprawował władzę królewską” (ang. Strażnica 01.07 1920 s. 196).

„Stwierdzamy, że wydarzenia, które rzeczywiście miały miejsce, zgadzają się dokładnie z obliczeniami przedstawionymi w chronologii biblijnej i z całą pewnością dowodzą, że czasy pogan prawnie i chronologicznie zakończyły się jesienią 1914 roku, kiedy to narody rozgniewały się i zaczął na nie spadać gniew Boży. Jezus powiedział, że narody powstaną przeciwko narodom, a królestwa przeciwko królestwom; i to, jak widzimy, miało początek swego wypełnienia w roku 1914 w wielkiej wojnie światowej” (ang. Strażnica 01.07 1920 s. 196).

„W tym okresie od 1914 roku, zgodnie z proroczymi wypowiedziami Mistrza, fałszywi prorocy lub nauczyciele pojawili się wśród ludu Pańskiego i oszukali wielu” (ang. Strażnica 01.07 1920 s. 196).

Towarzystwo Strażnica wprowadza więc w błąd swoich czytelników, pomijając własną naukę o królestwie zaistniałym w roku 1878. Nie powinno ono sugerować, że przed rokiem 1922 uczyło tak, jak naucza dziś o roku 1914.

Takie teksty, jak ten z roku 1920, ukazywały się już wcześniej, nawet przed rokiem 1914. Zawierały one jednak zupełnie inną koncepcję królowania Chrystusa:

„Strażnica z 15 października 1913 roku donosiła: »Według obliczeń chronologicznych, które poczyniliśmy w miarę naszych najlepszych możliwości, chodzi tu mniej więcej właśnie o ten czas – październik roku 1914 albo nieco później. Nie chcemy być dogmatyczni, ale oczekujemy określonych wydarzeń: 1) zakończenia Czasów Pogan, czyli rządów pogan na świecie, oraz 2) początku panowania Królestwa Mesjasza«” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 635).

Trzeba dodać, że rok 1922 to była ta sama data, kiedy zmieniono nie tylko rok panowania Chrystusa, ale i Jego przybycia na sąd (na inspekcję). Wcześniej uczono o sądzeniu od roku 1878, a po nowemu od roku 1918. O tym zagadnieniu piszemy poniżej.

Przybycie Jezusa do świątyni w roku 1878, 1917, 1918 i 1914

Towarzystwo Strażnica w początkowych latach nauczało, że Jezus w roku 1878 niewidzialnie przybył do swej duchowej świątyni na sąd, odrzucając wtedy chrześcijaństwo. W roku 1922 organizacja ta przeniosła tę inspekcję Chrystusa z roku 1878 na rok 1918! Ale to nie był koniec zmian.

Oto wspomnienie tej starszej wykładni i zmiana jej na nowszą:

„W dniach 5-13 września 1922 roku odbyło się w Cedar Point (Ohio) drugie zgromadzenie Międzynarodowych Badaczy Biblii, wówczas to dzięki świętemu Słowu i duchowi Bożemu oraz Jego organizacji świątynnej owym namaszczonym »dzieciom« Większego Izajasza naprawdę otworzyły się oczy na to, że Jehowa jest obecny w swej duchowej świątyni, ale nie od roku 1878, lecz od znacznie krótszego czasu. (...) Jehowa Bóg jest w swej duchowej świątyni od roku 1918” (Strażnica Nr 4, 1967 s. 8).

W przypisie do tego fragmentu podano:

„Zobacz wydaną przez Towarzystwo Strażnica publikację pt. »Nadszedł czas« (tytuł angielski »The Time Is at Hand« (...) strony 218-247), gdzie wyłuszczono ówczesny pogląd na znaczenie roku 1878” (jw. s. 8).

Rzeczywiście książka pt. Nadszedł Czas, którą Towarzystwo Strażnica reklamowało i rozprowadzało aż do roku 1930 (patrz reklama Złoty Wiek 15.07 1930 s. 224) uczyła o inspekcji Jezusa w świątyni w roku 1878, a nie jak dziś w roku 1918. Oto przykładowy tekst o tym:

„Zupełnie podobnie rzecz się ma i w tem żniwie: Obecność naszego Pana jako Oblubieńca i jako Żniwiarza została rozpoznaną w ciągu pierwszych trzech i pół lat, od R. P. 1874 do R. P. 1878. Od tego czasu dobitnie okazuje się, że nadszedł w roku 1878 czas, w którym zaczną się królewskie sądy w domu Bożym” (Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889] s. 267).

Towarzystwo Strażnica przyznaje, że w roku 1918, gdy według nowej wykładni Chrystus rzekomo przybył na sąd, nawet nie zdawano sobie z tego sprawy, aż do roku 1922:

„Przyjście Chrystusa do świątyni w roku 1918 było całkiem nieoczekiwane, nawet przez jego poświęconych wiernych naśladowców. W owym czasie prawda o jego przyjściu do świątyni, była wpierw spostrzeżona przy pomocy Pism, i wypełnieniu się proroctw po tym wydarzeniu, a mianowicie w roku 1922” („Prawda was wyswobodzi” 1946 [ang. 1943] s. 282).

Również współczesna publikacja Świadków Jehowy podaje rok 1922, jako czas wprowadzenia „inspekcji” Jezusa w roku 1918. W rozdziale Kształtowanie się wierzeń pod rokiem 1922 napisano:

„1922, Jehowa i Jego posłaniec przymierza dokonują przeglądu duchowej świątyni (Mal 3:1-3): w87/19 12” (Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000 2003 s. 95).

Następnie dodano:

„1918, (…) »prawdziwy Pan i posłaniec [Anioł] przymierza« przybywają do świątyni duchowej (Mal 3:1) (…) sąd rozpoczyna się od »domu Bożego« (1Pt 4:17)” (jw. s. 96 [w nowszych skorowidzach wydanych po roku 2013 dodano słowa: „1918 (...) niegdyś uważany za rok, w którym...”]).

Nową koncepcję opisała angielska Strażnica z pierwszego listopada 1922 roku (s. 334). Jednak początkowo rok 1918 nie był tak jednoznacznie określony, jak obecnie. Poniżej charakterystyczne fragmenty:

„Wierzymy przeto, że dzień przygotowania skończył się roku 1914, oraz że w roku 1918 lub koło tego, Pan przyszedł do swojej Świątyni. To przyjście do świątyni było sądem. (...) Sąd ten ma być na Kościół prawdziwy, jako też na systemy nominalne. (...) Pismo Św. wskazuje, że będzie czas wielkiej próby, gdy Pan przyjdzie do Swej świątyni. Około października 1917 rozpoczął się Żydowski rok 1918. W owym czasie było wielkie wstrząśnienie ludu Bożego, który zgromadzony został w stanie świątyni” (Strażnica 01.12 1922 s. 366 [ang. 01.11 1922 s. 334]).

Miesiąc wcześniej połączono w pewien sposób starą interpretację (1878 r.) z nową (1918 r.):

„Według naszego pojmowania Pismo Święte i fakty potwierdzające wskazują, że Pan przyszedł do swej świątyni, aby sądzić, na wiosnę w roku 1918-ym. Jeżeli tak jest, to wynika z tego, że poselstwo Pastora Russella, zwiastujące przyjście królestwa w celu sądzenia, odpowiada poselstwu Jana Chrzciciela, zwiastującego sąd przychodzący wówczas z Jezusem, Myśl ta jednak w niczem nie obala tych rzeczy, w które tak stanowczo wierzyliśmy. Sąd nad nominalnem Chrześcijaństwem zaczął się w roku 1878-ym i zaostrzył się w roku l88l-ym, lecz jasnem jest, że Bóg użył Pastora Russella, aby stanął na czele pracy nawoływania Chrześcijaństwa do pokuty przez wykazywanie błędów w jego postępowaniu” (Strażnica 15.11 1922 s. 350 [ang. 01.10 1922 s. 298]).

Stara interpretacja zdecydowanie różniła się od tego, co napisano o niej w powyższym fragmencie (patrz powyżej cytat z Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889] s. 267).

Później już starszej nauki nie wspominano:

„Kiedy Pan przyszedł do Swej świątyni w r. 1918 (według teraźniejszego obliczenia w r. 1917) to z ową chwilą rozpoczął się sąd. Czy tedy święci o tem rozumieli czy nie, to jednak prawdziwie miłujący Pana poszli z obwieszczaniem poselstwa” (Strażnica 01.09 1926 s. 261 [ang. 15.08 1926]).

Patrz też ang. Strażnica 15.02 1927 s. 56.

Dopiero w roku 1928 Towarzystwo Strażnica ustaliło definitywnie, że powyższe wydarzenie nastąpiło na wiosnę w roku 1918 (patrz ang. Strażnica 15.02 1928 s. 55). W jednej z książek napisano:

„Trzy i pół roku później t. j. na wiosnę 1918 roku, Jezus przyszedł do Swojej świątyni (kościoła) i począł ją oczyszczać” (Rząd 1928 s. 208).

Ciekawostką jest fakt, że pierwotna edycja angielska książki pt. Harfa Boża (1921) nie zawierała omawianej nauki, ale wstawiono ją w wersji z roku 1928 (patrz ang. Harfa Boża 1928 s. 244, par. 419). Natomiast wszystkie edycje polskie w ogóle nie posiadają tej wykładni o roku 1918 (patrz Harfa Boża 1921, 1930 s. 247, par. 419).

W roku 2013 Towarzystwo Strażnica kolejny raz zmieniło swoją naukę o przybyciu Jezusa do świątyni duchowej na inspekcję. Tym razem wprowadzono rok 1914:

„Aby to ustalić, w roku 1914 Jezus rozpoczął inspekcję duchowej świątyni. Przegląd ten i dzieło oczyszczania obejmowały pewien okres – od roku 1914 do początków roku 1919 [3]” (Strażnica 15.07 2013 s. 11).

„[3] Jest to zrewidowane zrozumienie. Wcześniej sądziliśmy, że inspekcja Jezusa odbyła się w roku 1918” (jw. s. 14).

„Od roku 1914 do pierwszych miesięcy 1919 towarzyszył swemu Ojcu w niezbędnym przeglądzie i oczyszczaniu duchowej świątyni (Malach. 3:1-4)” (jw. s. 19).

Podobne zagadnienie opisaliśmy też w Internecie w artykule pt. Kiedy Świadkowie Jehowy naprawdę zmienili rok powrotu Chrystusa? Zawiera on trochę inne ujęcie tej tematyki oraz poruszane są w nim dodatkowe kwestie, których tu nie omawiamy, na przykład rozdział „Przygotowanie drogi przed Jehową” i związek tych słów z przyjściem Chrystusa do świątyni w roku 1918.

Interesujące jest to, że w roku 1919 Towarzystwo Strażnica pisało o jakiejś rewolucji w roku 1918, która miała ogarnąć chrześcijaństwo i być dla niego chłostą:

„Pilni badacze Pisma Świętego z łatwością stwierdzą, że prorok Ezechiel jest figurą Pastora Russell’a. Poddano myśl, że okres głuchoty Ezechiela, trwającej jeden rok, pięć miesięcy i dwadzieścia sześć dni (Ezechiel 32:21; 22. Uwagi), w ciągu którego to czasu nie mógł zwiastować żadnych nowych rzeczy, że okres ten stosuje się do pozafigurowego okresu, począwszy od śmierci Pastora Russell’a, 31 października, 1916, aż do 27 kwietnia, 1918. Podobnie jak z końcem głuchoty Ezechiela uczyniono publiczną proklamacyę, że miasto zostało zdobyte, tak i w poza figurze Chrześciaństwo miało być ukarane chłostą rewolucyi 27go kwietnia, 1918” (Strażnica 15.02 1919 s. 54 [ang. 15.02 1919 s. 6390, reprint]).

Żniwo w latach 1878-1918 i w innych okresach

Na początek należy stwierdzić, że nauka o żniwach lat 1878-1918 nie jest pierwotną nauką Towarzystwa Strażnica. Taką był okres 1874-1914 (później do 1915 r.), który odrzucono, gdy nic specjalnego nie wydarzyło się w roku 1914.

Oto wypowiedzi Russella o żniwie zaczynającym się w roku 1874:

„Podobnie i nasze żniwo rozpoczyna się w 1874 r., a zamyka »dniem gniewu«, końcem »Czasów Pogan«, w roku 1914. Mamy tu podobny, równoległy okres 40 lat” (ang. Strażnica styczeń 1881 s. 175 [reprint]; cytat wg Kryzys sumienia R. Franz, 2006 s. 200; patrz też s. 199-200, zawierające angielską fotokopię tego fragmentu).

„[1911 r.] Uwzględniając te paralele, znajdujemy, rok 1874 jako początek tego »żniwa« i zebranie »wybranych« z czterech wiatrów nieba” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 429; por. s. 439).

„[1910 r.] mianowicie, że żniwo rozpoczęło się w jesieni 1874 i jakieś ważne punkty zaznaczone są na wiosnę 1878 i na jesieni 1881 roku, a pozatem nie ma w Biblii nic o czasach pomiędzy 1881 a październikiem 1914 roku” (jw. s. 599).

Współczesna publikacja Świadków Jehowy także wspomina żniwo lat 1874-1914:

„Żniwo miało się odbywać między rokiem 1874 a 1914 i zakończyć zgromadzeniem pomazańców w niebie” (Królestwo Boże panuje! 2014 s. 50).

Po śmierci Russella (zm. 1916) Towarzystwo Strażnica rozpoczęło zmienianie dat w jego tomach Wykładów Pisma Świętego. Jednak podstawę do tego dał on sam, jeszcze we wrześniu 1916 roku, gdy wskazał na rok 1918 (patrz ang. Strażnica 01.09 1916 s. 5950-5951 [reprint]) i powiedział:

„Pierwotnie zdawało się nam, że właściwe żniwo skończyło się w październiku 1914 roku i że od tej pory praca ta miała być raczej pokłosiem; lecz fakty pokazują inaczej. Postęp, rozwój i liczba przychodzących do znajomości Prawdy, jako i tych, co się poświęcili Bogu przewyższa to, co można by nazwać pokłosiem. Widocznie więc, iż to jest częścią ogólnego żniwa” (ang. Strażnica 01.09 1916 s. 5950).

„Nie widzimy przeto przyczyny dlaczego mielibyśmy wątpić, że Czasy Pogan skończyły się w październiku 1914 roku i że w następnych kilku latach nastąpi zupełny upadek ich władzy a zostanie ustanowione Królestwo Boże przez Mesjasza” (jw. s. 5950).

Oto przykłady zmian żniwa z roku 1874 na 1878 dokonane już po śmierci Russella:

„Zbadawszy to już, przekonaliśmy się, że rok 1878 był początkiem, a rok 1918 końcem tego 40 letniego okresu, zaś wszystkie szczegóły porządku i całości tego żniwa są wyobrażone w żniwie Wieku Żydowskiego, będącego jego figurą” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 s. 159).

Tu należy zaznaczyć, że identyczne tomy angielskie z roku 1917 i 1923 mówią o latach 1874-1914 dla tego żniwa:

These, already examined, show that the close of 1874 marked the beginning, as the close of 1914 will mark the end, of this 40 years of harvest; while all the minutiae of the order and work of this harvest were portrayed in that of the Jewish age, its type. (Thy Kingdom Come 1917, 1923 s. 149-150).

Popatrzmy jeszcze na następujący tekst:

„Widzieliśmy, że okres obecności naszego Pana od 1874 do 1914, (względnie od 1878 do 1918) był »żniwem«, przeznaczonym na zebranie reszty członków, mających stanowić Oblubienicę, a przy końcu na czas ucisku i obalenie obecnych systemów, w przygotowaniu na nowe królestwo” (Walka Armagieddonu 1919 s. 762-763).

Otóż angielskie edycje tej książki z roku 1915 i 1927 (s. 616) nie posiadały słów zamieszczonych w nawiasie: „(względnie od 1878 do 1918)”.

We have seen that the period of our Lord's presence from 1874 to 1914 is a "harvest" time, the earlier part of it for gathering his elect bride, and the latter part a time of trouble, for the overthrow of present institutions, in preparation for the new Kingdom. (The Battle of Armageddon 1915, 1927 s. 616-617).

Zwróćmy również uwagę na fragment z innej publikacji:

„Praca żniwa zajmie czterdzieści lat, (licząc od czasu przygotowania roku 1874, zaś od czasu rozpoczęcia się żniwa 1878 r., czas ten skończył się na wiosnę R. P. 1918)” (Nadszedł Czas 1919 s. 165).

I znów wcześniejszy i późniejszy oryginalny angielski tekst nie zawierał słów o roku 1878 i 1918, a brzmiał on tak:

The harvest work will occupy forty years for its full accomplishment, ending with A. D. 1914. (The Time Is at Hand 1917, 1927 s. 150).

Poniżej kolejne fragmenty, w których zmieniano czas żniwa. Przykładowo w Wykładach Pisma Świętego, w zamieszczonych w nich reklamach, istniały dwie wersje tekstu dotyczące tomu pt. Nadszedł Czas:

„(...) »żniwa« Wieku Chrześciańskiego mają trwać lat 40 od R. P. 1874 do 1914” (Nadszedł Czas 1919 s. 424).

„»Żniwa« Wieku Chrześciańskiego mają trwać lat 40 od R. P. 1878 do 1918” (Walka Armagieddonu 1919 s. 810).

Natomiast w innym tomie Russella, choć pozostawiono rok 1874, to jednak wstawiono też, wspomniany na wstępie, rok 1915:

„po Chr. 1874 – Żniwo chrześciańskie – po Chr. 1915” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 s. 136).

Ciekawe fragmenty zostały też przedstawione w tabelach w cytowanym wcześniej tomie, gdzie występują dwie różne daty (!) rozpoczęcia i zakończenia żniwa:

„po Chr. 1874 – Żniwo chrześciańskie – po Chr. 1915” (Nadszedł Czas 1919 s. 243).

„Zupełne odrzucenie nominalnego chrześciaństwa po 40 latach żniw, które trwały od 1878 do 1914” (jw. s. 277).

Dla odmiany jedna z broszur ma kolejną wersję tego tekstu:

„Zupełne zniszczenie nominalnego chrześcijaństwa w 37 lat po jego odrzuceniu, czyli w 40 lat od początku żniw. – R. P. 1914” (Świtanie dnia sądnego 1908 s. 62).

W wydanych w roku 1917 książkach, jak i w Strażnicy, widnieje już tylko nowa wykładnia o żniwie, to znaczy o jego rozpoczęciu w roku 1878. Dotyczy to też kazań Russella!

Oto przykładowe teksty o tej nauce, którą potwierdzała ponoć piramida Cheopsa:

„Co się tyczy czasu żniwa Wieku Ewangelii, zwracam się przy tej okazji do was w przekonaniu, że ten okres żniwa będzie trwał według Pisma Świętego czterdzieści lat i że weszliśmy w ten okres w roku 1878, a zatem zakończy się on z rokiem 1918. (...) znajdujemy się w końcowym okresie Wieku Ewangelii i na początku czy w brzasku Wieku Tysiąclecia” (Pastor Russell’s Sermons 1917 s. 287; tekst polski cytowany według Kazania Pastora Russella 2012 s. 287 [wyd. „Straż”, Białogard]).

„Wskazując na ten czas żniwa, który się rozpoczął w roku 1878, Apostoł nazywa go specjalnym dniem, czyli epoką; i takim on był naprawdę. Żaden okres w historii świata nie był tak znamienny pod tyloma względami” (jw. s. 289).

„(...) pomiary Wielkiej Piramidy, które potwierdzają nauczanie biblijne, że rok 1878 określił początek żniw Wieku Ewangelii (...) żniwa zakończą się 40 lat później, a mianowicie na wiosnę roku 1918 A. D. (...) mamy więc kilka miesięcy, podczas których możemy pracować zanim nadejdzie wielka noc, kiedy żaden człowiek nie będzie mógł pracować” (ang. Strażnica 01.10 1917 s. 6149 [reprint]).

„[O wydaniu tomu VII] Liczymy to jako kolejny silny dowód na to, że zbliża się koniec żniw, i jest prawdopodobne, że wiosna 1918 roku będzie początkiem zamknięcia wszystkich działań klasy królestwa po tej stronie zasłony” (ang. Strażnica 15.12 1917 s 6183 [reprint]).

„[Ap 14:16] To każe wnosić, że żniwo właściwie zaczęło się w roku 1878, a trzy i pół roku przed wiosną 1878 roku przeznaczone były na pracę przygotowawczą, ale nie na żniwo w całem znaczeniu tego słowa” (Dokonana Tajemnica 1925 s. 269-270).

„[Ap] 14:15. (...) Wielka Piramida potwierdza naukę Biblijną, że nadszedł czas żniwa” (jw. s. 269).

„Poselstwo miało być ogłoszone przez poświęcony lud Boży podczas Żniwa Wieku Ewangelii, od 1878 do 1918” (jw. s. 470; por. s. 713).

„To przedstawia, że podczas Żniwa, od roku 1878 do 1914, kiedy Pastor Russell ogłosił, jako część »pokarmu na czas słuszny«, nadchodzący upadek Chrześciaństwa...” (jw. s. 475).

Ten ostatni tekst jest o tyle ciekawy, że we wcześniejszej edycji angielskiej, z roku 1917, występował rok 1918, ale pewnie zmieniono go na rok 1914, gdyż Russell do niego nie dożył (zm. 1916). Oto interesujące nas słowa:

This types that in the Harvest period, from 1878 to 1918, while Pastor Russell was dispensing as part of the "food in due season" the impending downfall of Christendom... (The Finished Mystery 1917 s. 422).

Współczesna publikacja Świadków Jehowy także wspomina żniwo lat 1878-1918:

„Kolejną próbą były niespełnione oczekiwania. Chociaż Strażnica słusznie wskazywała na rok 1914 jako rok zakończenia Czasów Pogan, to bracia nie rozumieli jeszcze, co tak naprawdę on przyniesie (Łuk 21:24). Sądzili, że Chrystus zabierze wtedy namaszczoną klasę oblubienicy do nieba, aby mogli tam wspólnie panować. Jednak nadzieje te się nie ziściły. Pod koniec 1917 roku w Strażnicy ogłoszono, że wiosną roku 1918 dobiegnie końca 40-letni okres żniwa. Ale dzieło głoszenia nie ustało. Podany termin minął, a ono rozwijało się dalej. Strażnica wyjaśniła, że żniwo rzeczywiście się skończyło, lecz wciąż trwa zbieranie pokłosia. Mimo to niejeden poczuł się rozczarowany i przestał służyć Jehowie” (Królestwo Boże panuje! 2014 s. 23).

Oczywiście nauka o żniwie i roku 1878 podlegała dalszym zmianom, bo rok 1918 kończący je minął i nic się nie wydarzyło. Z tego powodu w kolejnych latach dołączono do żniwa dodatkowy okres zbierania „pokłosia” (jak za czasów Russella; patrz powyżej):

„Prawdą jest, że czterdziestoletni okres żniwa skończył się na wiosnę 1918 roku, ale nie oznacza to jeszcze, że praca skończyła się, ani nie znaczy to, że drzwi są już kompletnie zamknięte. W naturalnym żniwie Izraela (…) była zawsze do spełnienia jakaś praca [w ang. gleaning tzn. pokłosie], która następowała po regularnem żniwie” (Strażnica 15.07 1919 s. 216 [ang. 01.07 1919]).

„Możliwem jest, że owe czterdzieści lat można uważać, jako rozpoczynające się wraz z proklamacją wieści o żniwie w roku 1878-mym, a kończące się z początkiem upadania systemów kościelnych, co nastąpiło w Rosji w 1918-ym roku” (Miljony ludzi z obecnie żyjących nie umrą! 1920 s. 76).

„Dodając trzy i pół roku do 1874, roku obecności Pańskiej, otrzymujemy r. 1878. Podczas tej obecności od r. 1874 do r. 1878 Pan robił przygotowania do żniwa wieku ewangelii. Żydowskie żniwo trwało 40 lat, kończąc się R. P. 73. Na podstawie tego należałoby się spodziewać, że ogólne żniwo wieku ewangelii skończy się w r. 1918. (...) Po żniwach żydowskich zwykle przez jakiś czas zbierano pokłosie. Zatem po ogólnych żniwach od r. 1878 do r. 1918 znajdujemy się w okresie zbierania pokłosia, to jest, zgromadzania niektórych Chrześcian do gumna Pańskiego...” (Harfa Boża 1921 s. 244; por. s. 252).

Ewolucja nauki o żniwie poszła dalej (prawdopodobnie od roku 1924). Przywrócono znów rok 1874 i wydłużono żniwo do 50 lat, to znaczy do roku 1924. Poniżej tekst mówiący o tym:

„Jeżeli możemy wnosić, że żniwo klasy pszenicy, mianowicie świętych, rozpoczęło się z wtórą obecnością naszego Pana w roku 1874, zatem czy nie byłoby właściwem wnioskować, iż to żniwo ma trwać pięćdziesiąt symbolicznych dni, albo pięćdziesiąt literalnych lat? Jeżeli tak, możemy zatem spodziewać się, że żniwo to zakończy się pięćdziesiąt lat później po roku 1874, lub też skończy się w roku 1924” (Strażnica 15.01 1924 s. 21 [ang. 01.01 1924]).

Patrz też: Powrót naszego Pana 1925 s. 29, 31, 36; ang. Harfa Boża 1928 s. 241, par. 411.

I znów w latach 1924-1925 nic się nie wydarzyło, więc dalej korygowano naukę o żniwie. Oto trzy ostatnie wykładnie (o 1918, 1914 i 1919 r.), w tym aktualna:

„[Ap 14:14] Dlatego też Chrystus ukazuje się w symbolicznej wizji, jak w roku 1914, mając koronę na głowie swojej, »a w ręce swojej sierp ostry«, obejmuje władzę. Ponieważ sąd rozpoczął się trzy i pół roku później, przez co naturalnie rozumieć należy doświadczenie, przeto wnioskujemy, że praca żniwiarska musiała się zacząć w tym czasie, mianowicie w roku 1918” (Światło 1930 t. I, s. 334).

„Zgodnie ze wszystkimi wydarzeniami czasów nowożytnych, które odpowiadają proroctwu rozpoczął się w roku 1914 »koniec świata« i czas żniwa” (Strażnica bez numeru, 1946 s. 13, art. „Żniwo w toku wśród wszystkich narodów”, art. z okładki „Żniwo, koniec świata” [ang. 15.08 1946 s. 252]).

„1919, (...) rozpoczyna się »żniwo ziemi« (Obj 14:14-16)” (Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000 2003 s. 96-97).

Jak widzimy, rok 1878 nie ostał się w wykładni Towarzystwa Strażnica. Żniwo, które miało rozpocząć się w tym roku, zostało zastąpione wpierw rokiem 1874 (ponownie), a później latami 1918, 1914 i 1919.

Powrót łaski Bożej dla Żydów od roku 1878 i odrzucenie tej nauki

W początkowym okresie nauki Towarzystwa Strażnica datą określoną przez Russella był rok 1878 i następnie końcowy rok 1914, jako czas powrotu łaski Bożej dla Izraela. Organizacja ta nauczała wtedy następująco:

„Wykazaliśmy już, że data wtórego przyjścia naszego Pana i brzask Czasów Restytucyi wypadają na Rok Pański 1874. Powinniśmy więc spodziewać się jakichś znaków przywrócenia łaski Bożej dla cielesnego Izraela wkrótce po R. P. 1874, jako jedną z pierwotnych oznak pracy restytucyjnej. I rzeczywiście, z wystarczającą pewnością, widzimy, jak łaska ta zaczyna do nich powracać” (Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889] s. 233; patrz też s. 242, 245-249, 252-253, 255-256, 259).

„(...) wszyscy Żydzi uznani za naturalne nasienie Abrahama, którzy mieli odrzucić Chrystusa, byli odsądzeni od łaski na przeciąg czasu od śmierci Chrystusa aż do roku 1878, kiedy to, chronologicznie, łaska Boża miała stopniowo do nich powrócić, a łuska ślepoty miała być zdjętą z ich oczu” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 [ang. 1891] s. 279).

„Te zdumiewające obietnice nie wypełnią się w dwudziesto cztero godzinnym dniu, ale w ciągu dnia Tysiąclecia. Początek ich zaznaczył się w roku 1878, w rezultacie Berlińskiego Kongresu Narodów” (jw. s. 288; patrz też s. 286).

Następnie Russell naprowadzał swoich czytelników już na rok 1914, w którym miała ukazać się pełnia łaski Bożej dla Izraela:

„Musimy jednak pamiętać, że R. P. 1878 był dopiero zwrotnym punktem powrotu łaski Pańskiej dla cielesnego Izraela” (Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889] s. 245).

Później wymienił on już bezpośrednio rok 1914, który jednak w kolejnych edycjach cytowanej książki został zmieniony na czas po roku 1915. Ukazujemy to w poniższej tabeli.

The Time Is at Hand 1908	The Time Is at Hand 1916	Nadszedł Czas 1919
The Jew will not be received back into full favor until A. D. 1914 (s. 221).	The Jew will not be received back into full favor until after 1915 (s. 221).	„Żydzi będą przywróceni zupełnie do dawnych przywilejów aż dopiero po roku 1915” (s. 245).

Russell podsumowywał swoje dywagacje następująco:

„W ten sposób historya zaznacza początek i koniec ich upadku, zaś proroctwo zaznacza oba końce ich podniesienia się – 1878 i 1915 – wykazując dokładną równoległość trzydziestu siedmiu lat” (Nadszedł Czas 1919 s. 246 [niektóre edycje angielskie wydane po roku 1914 mają tu na stronie 221 rok „1915”, a inne rok „1914”]).

Po śmierci Russella Towarzystwo Strażnica zastąpiło lata 1914-1915 rokiem 1918, choć rok 1878 został utrzymany. Zacytujmy nową wykładnię:

„Dodając tedy 1845 lat do Roku Pańskiego 33 otrzymamy 1878; i w tym roku, jeżeli nasze obliczenia są dokładne, powinniśmy zauważyć, zgodnie z opowieścią o podwójnym wymiarze kary, jakieś dowody, że łaska Boska zaczyna wracać do Izraela. Innemi słowy, w tym roku powinno zacząć wypuszczać liście, symboliczne drzewo figowe, co powinno być całkiem wyraźne w czterdzieści lat później, mianowicie w 1918 roku, jeżeli to porównanie ma się sprawdzić” (Miljony ludzi z obecnie żyjących nie umrą! 1920 s. 19).

„Stosownie do równoległości należałoby się spodziewać, że od roku 1878 łaska Boża względem Żydów powinna wzrastać i osiągnąć jakiś wyraźny szczyt w roku 1918” (jw. s. 20).

„(...) miłosierdzie Boże zaczęło wracać do Żydów w 1878 roku i zgodnie z przepowiedzianą przez proroków podwójną karą, czterdzieści lat potem, czyli w roku 1918 – powinny okazać się jakieś specjalne znaki miłosierdzia Boskiego względem Żydów” (jw. s. 22).

„Pan przepowiedział także przez swoje Słowo, że łaska Boża miała być przywrócona dla Żydów przy końcu świata i że Żydzi mieli znowu być zgromadzeni do Palestyny. Obecnie widzimy to proroctwo w procesie spełnienia” (Ucisk świata – dlaczego? Lekarstwo 1923 s. 29).

„W roku 1925 A. H. Macmillan został wysłany statkiem do Palestyny, ponieważ bardzo interesowano się wówczas rolą Żydów w spełnianiu proroctw biblijnych” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 142).

Później, gdy minął rok 1925, Towarzystwo Strażnica wydało w roku 1929 książkę pt. Życie, skierowaną przede wszystkim do Żydów. Była ona ostatnią tak obszerną publikacją, która zawierała obietnice dla narodu wybranego i łączyła początek tych obietnic z rokiem 1878, a szczególnie z rokiem 1918. Oto kilka fragmentów:

„Z tego wynika, że »dwójnasób« liczy się od wiosny roku 33 po Chr., a ponieważ Izrael 1845 lat doznawał łaski Bożej, przeto musiałoby znowu przeminąć 1845 lat, nim możnaby się spodziewać powrotu jakiejkolwiek łaski dla Izraela; 1845 po Chr. wiedzie nas do roku 1878. Rok ten powinien więc znamionować początek powrotu łaski Bożej dla Izraela, a czterdzieści lat później, czyli w roku 1918 po Chr., odpowiadającym dacie zupełnego upadku Palestyny, powinien nastąpić początek oficjalnego usadowienia Żydów w Palestynie, o ileśmy właściwie komentowali tekst co do początku »dwójnasób«. Zbadajmy obecnie dostrzegalne fakty i zobaczmy, jak dalece one pokazują, że wyżej podane daty są właściwe” (Życie 1929 s. 145-46).

„Ściśle we właściwym czasie, mianowicie w roku 1878, wystąpił pierwszy objaw łaski dla Żydów. Wkrótce potem rozpoczęło się wielkie prześladowanie Żydów w Rosji, Rumunji i Niemczech. Bez wątpienia Bóg to dopuścił, by wzbudzić w Żydach życzenie powrotu do Palestyny. Z tych prześladowań wyszedł Syjonizm. (...) Syjonizm oficjalnie zorganizowany został w roku 1927” (jw. s. 147 [w edycji angielskiej wymieniony jest tu rok 1897, a nie 1927 –ang. Życie 1929 s. 156]).

„Gdy nadszedł oznaczony czas, kiedy łaska Boża miała powrócić do Żydów, dopuścił Bóg, że w różnych krajach przyszły na Żydów prześladowania, ażeby skierowali swoją nadzieję ku Palestynie. Od czasu zorganizowania syjonizmu Żydzi podejmowali starania w celu otrzymania zpowrotem Palestyny. Do wojny światowej wiele jednak nie osiągnięto. Uważajmy znowu na linję równoległą. Było to czterdzieści lat po roku 33 po Chr., mianowicie w roku 73 po Chr., gdy przyszedł ostateczny ucisk na Żydów i oni wypędzeni zostali z Palestyny. Równoległy okres czasu leżeć musi czterdzieści lat po roku 1878, to jest przypada na rok 1918. Te równoległe okresy są akurat 1845 lat od siebie oddzielone. Należało się więc spodziewać, że w roku 1918 nastąpi jakiekolwiek oficjalne uznanie ze strony panujących mocarstw co do przywrócenia Żydom Palestyny. Dzień pojednania Żydów przypada na jesień i rok finansowy Żydów liczy się przeto zwykle od tego czasu. Jesienią roku 1917, w czasie gdy u Żydów rozpoczął się rok, odpowiadający roku 1918, skierowana została do lorda Rothszylda tak zwana deklaracja Balfoura. I było to wiosną 1918 roku, gdy dr. Chaim Weizman z oficjalnego polecenia państwa brytyjskiego, mocarstwa mandatowego Palestyny, otworzył w Jerozolimie biuro i przystąpił do stworzenia podstawy dla nowego rządu żydowskiego. Było to pierwsze oficjalne uznanie i przyszło ono akurat w tym czasie, gdy się skończyło »dwójnasób« Izraela, jak to wykazane zostało przy omówieniu poprzednich proroctw. Fakty pokazują, że łaska Boża nie wróciła do Żydów nagle, lecz w powoli powiększającej się mierze, taksamo jak 1845 lat przed rokiem 1878 łaska Boża stopniowo ich opuszczała” (jw. s. 148-49).

Nauka powyższa, jak i wiele innych, została w latach 30. XX wieku odrzucona przez Świadków Jehowy. W tym wypadku nie zmieniono daty (1878), którą też zarzucono, ale „odtrącono” od łaski Bożej naród żydowski. Towarzystwo Strażnica tak to dziś komentuje:

„W owym czasie błędnie odnosiliśmy proroctwa z Pism Hebrajskich do Izraela cielesnego. Jednakże w roku 1932 Jehowa pozwolił nam zrozumieć, że dotyczą one Izraela duchowego” (Strażnica Rok CVIII [1987] Nr 18 s. 25-26; por. Strażnica Nr 10, 1995 s. 19-20).

„Badacze Pisma Świętego dobrze znali liczne proroctwa o odrodzeniu, przekazane przez proroków Bożych starożytnemu Izraelowi (...). Do roku 1932 uważali, iż spełnią się one przede wszystkim na rodowitych Żydach. Wierzyli zatem, że Bóg znów okaże Izraelowi łaskę i stopniowo sprowadzi Żydów do Palestyny, otworzy im oczy na prawdę o Jezusie jako Odkupicielu i mesjańskim Królu i za ich pośrednictwem zleje błogosławieństwa na wszystkie narody. Z tego względu brat Russell wygłaszał do ogromnych rzesz Żydów w Nowym Jorku i w Europie przemówienie »Syjonizm w proroctwie«, a brat Rutherford napisał w roku 1925 książkę Pociecha dla Żydów.

Z czasem okazało się jednak, że rozgrywające się w Palestynie wydarzenia dotyczące Żydów nie miały nic wspólnego z urzeczywistnianiem wspaniałych proroctw Jehowy o odrodzeniu. (...) Było coraz bardziej oczywiste, że Żydzi jako naród nie zmienili swej postawy. Nie okazali skruchy za niegodziwy czyn swych praojców. Ci, którzy powrócili do Palestyny, nie kierowali się ani miłością do Boga, ani pragnieniem wywyższenia Jego imienia przez spełnianie Jego Słowa. Wyjaśniono to dobitnie w drugim tomie książki Usprawiedliwienie, opublikowanym w roku 1932” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 141).

Upadek Babilonu w roku 1878 i w innych latach

Na początku zaznaczmy, że według nauk Towarzystwa Strażnica upadek Babilonu oraz całkowite jego zniszczenie, to dwa odrębne wydarzenia i nie należy ich mylić. Pierwsze to jakby ogłoszony wyrok, a drugie to wykonanie tego wyroku. My zajmiemy się tu upadkiem Babilonu, gdyż to rzekome wydarzenie było związane z rokiem 1878. Babilon to według dawnych nauk Towarzystwa Strażnica, chrześcijaństwo z Kościołem rzymskokatolickim na czele. Dziś (od roku 1963) organizacja ta do Babilonu zalicza też wszystkie inne religie monoteistyczne i politeistyczne.

Oto najważniejsze teksty dotyczące upadku Babilonu w roku 1878:

„[1911 r.] Zaś rok 1878 jako czas, kiedy Babilon został formalnie odrzucony” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 429; por. s. 439).

„Oznacza ona także datę, kiedy nominalne systemy kościelne zostały »wyrzucone« (Obj. 3:16) i od którego to czasu (1878) nie są one już nadal ustami Boga ani też wcale nie są przez Niego uznane” (Nadszedł Czas 1919 [ang. 1889, 1927] s. 262).

„Specyalną pracą od R. P. 1878 jest proklamacya Królewskiego rozkazu: »Wynijdźcie z niego [z Babilonu] ludu mój...« (Obj. 18:4)” (jw. s. 268).

„Czas łaski trwał 1845 lat od śmierci Jezusa do rozpoczęcia Jego panowania a odrzucenia Babilonu, R. P. 1878. Obj 3:16.

Nominalny system został odrzucony, R. P. 1878” (jw. s. 276).

„(...) teraz przyszło nagłe i bezlitosne odrzucenie Babilonu, a znikły na zawsze wszystkie łaski i nastąpił sąd – a takie właśnie odrzucenie miało nastąpić w 1878 roku” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 [ang. 1891, 1927] s. 166).

„Odrzucenie Babilonu (»Chrześciaństwa«) w roku 1878 było odrzuceniem masy powierzchownych wyznawców...” (jw. s. 196-197).

„(...) od chwili odrzucenia Babilonu, t. j. od 1878 roku, kiedy rozległo się wezwanie do opuszczenia tego systemu...” (jw. s. 207).

„(...) równoległością tego jest odrzucenie od łaski i upadek systemów sekciarskich, zwanych Chrześciaństwem, czyli »Babilonem«, w roku 1878” (jw. s. 238; patrz też s. 162-163, 177, 239).

„Nie można więc właściwie było powiedzieć: »Wynijdźcie z niego ludu mój«, dopóki Babilon nie został odrzucony na wiosnę 1878 r.” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917, 1927] s. 270).

„Wyrażenie »Upadł Babilon« znaczy że pewnego czasu przyjdzie zupełne i nagłe odrzucenie Babilonu, że ustanie dla niego wszelka łaska, a nastąpią same sądy – takie odrzucenie przyszło już w 1878” (jw. s. 325; patrz też s. 344, 712).

Patrz też The Revelation of Jesus Christ – According to the Sinaitic Text 1918 s. 161.

W roku 1923 dokonano pewnej korekty tej nauki:

„Znajdujemy się w ostatnich dniach istnienia Babilonu. (...) Czytelnicy nasi doskonale wiedzą, że Babilon upadł w roku 1878, że nie był specyficznie używany do niczego od roku 1881-go, a porzucony jest zupełnie 1918-go; czekamy więc na ogień, aby go strawił. Wiadomość o jego »upadku« była rzeczą wiary przez jakiś czas, lecz teraz już tak nie jest” (Strażnica 15.04 1923 s. 119 [ang. 15.03 1923 s. 87]).

Pomimo że w marcu 1923 roku napisano, iż nauka powyższa została zmieniona, to jednak w lipcu tego samego roku (w języku polskim jeszcze w 1925 r.), nadal nauczano po staremu:

„(...) Babilon został odrzucony w roku 1878, ponieważ nie był ani zimnym ani ciepłym w czasie wtórego przyjścia naszego Pana. Dlatego lud Pański dziś słyszy zew: »Wynijdźcie z niego ludu mój, abyście nie byli uczestnikami grzechów jego, a iżbyście nie wzięli z plag jego.« – »bo upadł, upadł Babilon on wielki.« – Objawienie 18:4” (Złoty Wiek 01.10 1925 s. 216 [ang. 04.07 1923 s. 635]).

Później, po odrzuceniu roku 1878, Towarzystwo Strażnica zastąpiło tę datę rokiem 1914 (w latach 30. XX wieku), a następnie pojawił się w jego publikacjach rok 1919 (od roku 1963). Oto fragmenty o tych naukach:

„Chrystus, Wielki Kapłan według porządku Melchisedechowego, wystąpił w roku 1914 do ataku przeciwko głowie i przeciwko całej organizacji Babilonu. Atak ten spowodował wielki upadek »tak jakby błyskawica spadła na ziemię« (...) Dlaczego Babilon upadł? Odpowiedź brzmi: Ponieważ u schyłku 1914 r. skończył się czas czekania. Nastała wtedy chwila, kiedy Bóg nie dozwolił dłużej szatanowi bez przeszkód panować nad światem” (Światło 1930 t. I, s. 318-319).

„Babilon upadł między rokiem 1914 i 1918...” (Strażnica 15.07 1931 s. 216 [ang. 15.05 1931 s. 151]).

Patrz też te same słowa Preservation 1932 s. 28.

„Upadek Babilonu zaczął się, gdy jego niewidzialna część została zrzucona przez Chrystusa na ziemię po wyniesieniu go w roku 1914 po Chr. na tron” (Strażnica Nr 20, 1952 s. 1, art. „Wydostań się z niego, mój ludu” [ang. 01.06 1952 s. 333]). Patrz też Strażnica Nr 10, 1952 s. 12 (ang. 01.11 1951 s. 667).

[Z powyższego tekstu wynika, że jakaś część Babilonu przebywała przed rokiem 1914 w niebie]

„Nierządnica Babilon Wielki jest skazana na zagładę! Z wyroku Jehowy Boga doznała już upadku w roku 1919. (...) Egzystując tak w upadłym stanie, zbliża się ona teraz do swej okropnej ostatecznej zagłady” (Strażnica Nr 18, 1964 s. 12 [ang. 15.11 1963 s. 702]).

„1919, (...) upadek Babilonu (Obj 14:8; 18:2)” (Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000 2003 s. 96-97).

„Kiedy w roku 1918 Jezus rozpoczął inspekcję, duchowieństwo chrześcijaństwa najwyraźniej zostało osądzone niepomyślnie. (...) W roku 1919 chrześcijaństwo wraz z całym światowym imperium religii fałszywej zupełnie straciło uznanie Boże” (Wspaniały finał Objawienia bliski! 1993 s. 32).

Jest jeszcze jeden cytat, który ukazuje, jak po śmierci Russella w Towarzystwie Strażnica rok 1878 powiązano z jego osobą:

„W 1878 przywilej nauczania i nadzorowania rzeczy Bożych został odjęty od niewiernego kleru, a dany Pastorowi Russellowi” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917] s. 430).

Po prześledzeniu kilku nauk Towarzystwa Strażnica, które w jakiś sposób wiązały się z rokiem 1878, widzimy, że data ta całkowicie została wyeliminowana z doktryny i chronologii tej organizacji. Zastąpiono ją innymi latami. Dziś dla Świadków Jehowy rok 1878 nie odgrywa już żadnej roli, na nic już nie wskazuje, a wprowadzone nowe daty przysłoniły dawne jego znaczenie.