Wstęp

Autor: Włodzimierz Bednarski,
"Daty odrzucone i zmienione przez Świadków Jehowy"
"Wstęp"

Wstęp

W początkach istnienia organizacji Świadków Jehowy funkcjonowały daty, które dziś nie mają dla nich żadnego znaczenia. Chodzi o lata 1798, 1799, 1874, 1875, 1878 i 1881. Niektóre z nich poprzedzały nawet zaistnienie Towarzystwa Strażnica (założone w roku 1881; zarejestrowane w roku 1884) i wydawanie czasopisma Strażnica (ukazuje się od połowy roku 1879).

Daty te różnią się swoim znaczeniem od takich lat jak 1914, 1915, 1918, 1925 i 1975, choć przed reinterpretacją miały podobne zastosowanie. Wyznaczały one pierwotnie albo czas zabrania do nieba (1874, 1878, 1881), albo widzialny powrót Jezusa (1874, 1875), czy też początek czasów ostatecznych (1798, 1799).

Datom 1798, 1799, 1874, 1875, 1878 i 1881 poświęca się dziś niewiele uwagi w literaturze omawiającej nauki Świadków Jehowy. Raczej skrótowo przeciwstawia się je obecnym ich odpowiednikom, wyznaczonym w latach 20. i 30. XX wieku. Również samo Towarzystwo Strażnica bardzo rzadko wspomina omawiane przez nas daty, a rok 1799 jest całkowicie pomijany, gdy przypomina ono swoje dawne wykładnie dotyczące chronologii (patrz np. książka pt. Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 631-633; Królestwo Boże panuje! 2014 s. 50).

Niektóre z tych dat (1874, 1878, 1881 1914) C. T. Russell (1852-1916), prezes Towarzystwa Strażnica, nazywał nawet „datami proroczymi” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 403). Dlatego tym datom poświęcamy najwięcej uwagi.

W związku z tym, że coraz bardziej oddalamy się od tych dat, które zahaczają o wieki XVIII i XIX, postanowiliśmy omówić zagadnienia z nimi związane. Coraz większe problemy z dotarciem do starej literatury Towarzystwa Strażnica skłaniają nas do stworzenia pewnego archiwum tekstów tej organizacji, aby każdy mógł zorientować się, jakie znaczenie miały kiedyś lata 1798, 1799, 1874, 1875, 1878 i 1881 oraz dlaczego je odrzucono i czym je zastąpiono.

Zebranie tego materiału było dla autora prawdziwym wyzwaniem, które udało mu się zrealizować dzięki pomocy innych osób, którym serdecznie dziękuje.

Zgodnie z zamierzeniem autora poszczególne lata omawiane w niniejszym opracowaniu tworzą odrębne rozdziały. Każda z tych dat posiadała po reinterpretacji swój nowy odpowiednik i zestawianie lat 1799, 1874, 1878 i 1881 w całościowym opracowaniu wprowadzałoby chaos związany z liczbami, datami i różnymi wydarzeniami. Bo trzeba tu koniecznie nadmienić, że częstokroć dany rok nie tylko był później zmieniony na inny, ale też posiadał kilka znaczeń czy określał różne wydarzenia. Przykładowo rok 1878 wyznaczał Towarzystwu Strażnica początek królowania Jezusa, niewidzialne zmartwychwstanie niektórych ludzi oraz co najmniej cztery inne rzekome fakty.

W tym opracowaniu staramy się przedstawić dawne nauki Świadków Jehowy przekrojowo, rozpoczynając od wprowadzenia ich, poprzez kontynuację i wreszcie kończąc na zmianie wykładni. Istnienie setek tekstów Towarzystwa Strażnica skłoniło nas do wyboru najbardziej charakterystycznych dla danych lat. W niektórych ważnych kwestiach przytaczaliśmy źródła rok po roku. Tak było w przypadku paruzji Chrystusa, której poświęciliśmy szczególnie wiele uwagi.

Oddając do rąk czytelników to opracowanie, autor zdaje sobie sprawę, że to trudna lektura dla osób, które nie znają wystarczająco dobrze dzisiejszej nauki Świadków Jehowy. Dla tych jednak, którzy spełniają ten warunek, którym fakty historyczne są drogie, będzie ono prawdziwą kopalnią interesujących cytatów i pozwoli uszeregować zmiany w chronologii Towarzystwa Strażnica. Pamiętajmy też, że lata 1798, 1799, 1874, 1875, 1878 i 1881 były dla tej organizacji tylko wprowadzeniem do najważniejszej dla niej daty w historii świata, roku 1914. Nawet obecnie akcentuje się jej znaczenie:

„Rok 1914 punktem zwrotnym

Rok 1914 nie był takim sobie zwykłym rokiem. W tym roku zgodnie z Boskim rozkładem czasu rozpoczął się okres, który w Biblii nazwano »dniami ostatnimi« obecnego systemu rzeczy” (Przebudźcie się! Nr 1 z lat 1970-1979 s. 4 [ang. 08.10 1968 s. 5]).

Nie będziemy w tym opracowaniu przedstawiać metod wyliczania poszczególnych dat (z wyjątkiem roku 1799 i 1874). Są one dość skomplikowane dla przeciętnego znawcy nauk Świadków Jehowy. Poza tym dany rok można było wyliczyć na co najmniej kilka sposobów. Ich dokładny opis przekraczałby ramy tego opracowania, a zainteresowanych odsyłamy do Wykładów Pisma Świętego, wydawanych przez Towarzystwo Strażnica w latach 1886-1927 (dziś w Polsce wydaje je nadal ugrupowanie zwane Zrzeszeniem Badaczy Pisma Świętego). My skupimy się tylko na ukazaniu efektów tych zabiegów Towarzystwa Strażnica, to znaczy na konkretnym wyznaczonym roku. Później przedstawimy odrzucenie tej daty i wyliczeń oraz proces wstawiania nowych terminów i nauk w miejsce poprzednich.

Informujemy, że proces wyłonienia się wykładni, które obejmują wskazane daty, omówiliśmy w książce wydanej w roku 2020 pt. Jak w Towarzystwie Strażnica ‘rodziła się’ koncepcja niewidzialnego przyjścia Chrystusa i nauka o roku 1914? (wydanie elektroniczne).

W Zakończeniu wspomnimy też inne daty, którymi nie będziemy się tu szerzej zajmować, a które również zostały odrzucone przez Towarzystwo Strażnica. Chodzi tu o rok 606 przed Chr., oraz lata 1829, 1846, 1872 i 1873. Powiemy też o datach 4128, 4028 i 4025 przed Chr. i innych.

W opracowaniu tym nie zamieściliśmy osobnego rozdziału o Wielkiej Piramidzie, która miała potwierdzać (do końca roku 1928) większość odrzuconych przez Towarzystwo Strażnica dat. W zamian za to w kilku rozdziałach poświęciliśmy jej uwagę, ukazując jej znaczenie.

Wprowadzeniem do naszego opracowania niech będą słowa, które zamieściliśmy w książce pt. Lata 1914-1922 w oczekiwaniach organizacji Świadków Jehowy. Dawne zapowiedzi i proroctwa Towarzystwa Strażnica (2020):

Jeśli chodzi o przywoływane źródła, to będziemy zasadniczo cytować tylko publikacje Towarzystwa Strażnica. Wyjątkiem będzie tu dzieło jednego z sekretarzy C. T. Russella. Chodzi o książkę pt. Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania. Po angielsku wydał ją już w roku 1917 (!) Leslie W. Jones (zm. 1946). Jej oryginalny tytuł to What Pastor Russell Said. His answers to hundreds of questions, choć znana jest też pod określeniem Question Book (dziś wydawcą jej jest badackie wydawnictwo Chicago Bible Students z USA). Na język polski została ona przełożona i wydana w roku 1947 w USA, przez jeden z odłamów badaczy Pisma Świętego (krajowy dodruk: Kraków 1989; niedawno wydano nową edycję pt. Co powiedział Pastor Russell czyli jego odpowiedzi na liczne pytania zadawane mu na spotkaniach ze słuchaczami oraz kierowane do redakcji „The Watch Tower” Białogard 2015).

Aby uwiarygodnić to źródło informujemy, że angielski skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica z lat 1986-1990 (Watch Tower Publications Index 1986-1990, 1992) na stronie 113 (hasło: Convention Reports [Sprawozdania z kongresów]) wymienia L. W. Jonesa jako autora sprawozdań kongresowych (konwencyjnych) z lat 1905-1916. Był on zapewne jedną z najbardziej zaufanych osób C. T. Russella, choć po jego śmierci dość szybko opuścił Towarzystwo Strażnica. W roku 1919 już kto inny sporządzał raporty z konwencji.

Wymieniona książka zawiera pytania do C. T. Russella i jego odpowiedzi z lat 1905-1916 opublikowane w angielskich Strażnicach lub pochodzące z kongresów (ujęte w raportach z nich). Zainteresowany może więc odnaleźć odpowiedniki angielskie cytowanych przez nas po polsku tekstów wprost w dawnych publikacjach Towarzystwa Strażnica.

Wspomnianego źródła nie da się dziś pominąć (byłoby to nieuczciwością), omawiając ostatnie lata życia C. T. Russella, gdyż jak wspomnieliśmy, dysponujemy ograniczonym dostępem do polskiej literatury Towarzystwa Strażnica z lat 1915-1918, a prawie całkowicie jej brak z lat wcześniejszych.

Dodajmy, że liczne cytaty ze wspomnianej książki były też zamieszczane w polskich Strażnicach z lat 1919-1921.

Choć zasadniczo cytujemy tylko publikacje Towarzystwa Strażnica, to zmuszeni byliśmy do przytoczenia też kilku wypowiedzi Raymonda Franza (1922-2010), byłego członka Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy (w latach 1971-1980), który od dzieciństwa był w tej organizacji. Jego fachowe komentarze, zamieszczone w książce pt. Kryzys sumienia (2006), są niezastąpione i dlatego z nich skorzystaliśmy, gdy przedstawialiśmy niektóre zagadnienia.

Interesujące jest też to, że Towarzystwo Strażnica przyznaje dziś, iż jego początkowa „chronologia biblijna” pochodziła od innych ludzi, w tym i od adwentystów:

„W nawiązaniu do często omawianej przez siebie chronologii Russell oświadczył: »Kiedy mówimy o ‘naszej’ chronologii, mamy po prostu na myśli chronologię używaną przez nas – chronologię biblijną, stanowiącą własność wszystkich sług Bożych, którzy ją uznają. W gruncie rzeczy już dawno przed nami była ona przedstawiana mniej więcej w takiej formie, w jakiej my ją podajemy, podobnie jak różne proroctwa, na które się powołujemy, omawiali już w innym celu adwentyści, a rozmaite nauki, które popieramy i które wydają się tak nowe i świeże oraz tak odmienne, głoszono już w takiej czy innej postaci dawno temu – na przykład naukę o wybraniu, wolnej łasce, restytucji, usprawiedliwieniu, uświęceniu, uwielbieniu czy zmartwychwstaniu«” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 49).

Kiedyś zapewniano jednak, że chronologia Towarzystwa Strażnica ma „Boskie pochodzenie”:

„Te wewnętrzne połączenia dat dają o wiele większą moc, aniżeli można by doszukać się w innych chronologjach. Niektóre z nich są tak dalece godne uwagi, że wykazują jasno, że chronologja ta nie jest ludzka, ale pochodzi od Boga. Ponieważ jest Boskiego pochodzenia i przez Boga jest potwierdzona, chronologja obecnej prawdy wyróżnia się z pośród innych, jako absolutnie i bez zastrzeżeń dokładna i ścisła” (Strażnica 01.09 1922 s. 266 [ang. 15.07 1922 s. 217]).

Książka ta jest zwieńczeniem cyklu publikacji poświęconych datom, chronologii i ‘eschatologii’ Świadków Jehowy, na który składają się następujące opracowania książkowe:

Jak w Towarzystwie Strażnica ‘rodziła się’ koncepcja niewidzialnego przyjścia Chrystusa i nauka o roku 1914? (2020).

Lata 1914-1922 w oczekiwaniach organizacji Świadków Jehowy. Dawne zapowiedzi i proroctwa Towarzystwa Strażnica (2020).

Rok 1925 i Miliony ludzi z obecnie żyjących nigdy nie umrą! (2015).

Armagedon w 1975 roku – „możliwy” czy „prawdopodobny”? (2009).

„Pokolenie roku 1914” i oczekiwania Świadków Jehowy (2015).

Informujemy też, że w cytatach ze starszych publikacji Towarzystwa Strażnica pozostawiliśmy oryginalną pisownię (np. chrześciaństwo, Jakób, miljony).