Czy w roku 1925 miał być Armagedon?

Autor: Włodzimierz Bednarski

Podczas rozmów ze Świadkami Jehowy wielokrotnie spotykałem się z pytaniem: „czy w 1925 roku miał być Armagedon”? Pytali oni o konkretne teksty z ich publikacji o tej „wojnie Bożej” przeciwko ludziom. Tymczasem ludzie ci nie zdają sobie sprawy z tego, że przed rokiem 1925 Towarzystwo Strażnica posiadało całkiem inną wizję Armagedonu, niż ma dziś. Ta wojna kiedyś nie miała być jakimś krótkim konfliktem między stroną Bożą i szatańsko-ludzką, lecz trwającym wiele lat procesem związanym na przykład z anarchią. Świadkowie Jehowy mylą więc pojęcia i pytają o Armagedon w 1925 roku według znanych im dzisiejszych pojęć. Podobnie „wielki ucisk”, który dziś łączony jest z „wojną Bożą” (ma ją bezpośrednio poprzedzać), był kiedyś długim okresem.

W materiale tym postaramy się skrótowo przedstawić powyższe zagadnienia. Celem naszym jest doinformowanie zainteresowanych, aby nikt nie myślał, że na rok 1925 oczekiwano tak samo, jak później na rok 1975.

Oto podrozdziały, które tu zamieszczamy:

Armagedon jako anarchia i rewolucja;

„Wielki ucisk” od roku 1914.

Armagedon jako anarchia i rewolucja

Gdy nic nie nastąpiło w roku 1925, Towarzystwo Strażnica zmieniło swoją pierwotną naukę o tym, że Armagedon już trwał od 1914 roku, a tamta data będzie jego końcem. Oto relacja z dokonanej korekty:

„Szczególnie od czasu, gdy w roku 1925 Świadkowie Jehowy poznali, że bitwa Armagedonu to nie okres międzynarodowej anarchii na ziemi, lecz walka Jehowy przeciw całej organizacji Szatana, to znaczy jej części demonicznej jak i ludzkiej, uświadomili sobie oni spoczywającą na nich wielką odpowiedzialność wobec ludzkości, której zagraża teraz zniszczenie na zawsze w tej wszechświatowej walce” (Strażnica Nr 19, 1958 s. 14 [ang. 01.11 1957]).

Inne publikacje też zamieszczają wspomnienia dotyczące zmiany nauki o Armagedonie:

„W czasopiśmie »Strażnica« (…) ukazał się w wydaniu z 15 sierpnia 1925 roku artykuł główny pod tytułem »Ostatek«. W tym artykule po raz pierwszy wskazano na to, że Armagedon nie będzie jakimś chaotycznym »wielkim uciskiem, jakiego nie było od początku świata«, czyli wielką anarchistyczną walką między kapitalizmem a klasą robotniczą, lecz wszechświatową walką między Jehową a całą organizacją Szatana Diabła…” (Strażnica Nr 14, 1962 s. 6);

„W roku 1926 następna olśniewająca struga światła pozwoliła Badaczom Pisma Świętego zrozumieć, że wbrew ich wcześniejszym zapatrywaniom Armagedon nie będzie jakąś rewolucją społeczną” (Strażnica Nr 10, 1995 s. 18);

„A zatem Badacze Pisma Świętego kojarzyli wojnę Armagedonu z gwałtowną rewolucją społeczną. Ale czy Armagedon miał być po prostu walką między skłóconymi członami społeczeństwa albo rewolucją, którą Bóg się posłuży do unicestwienia istniejących instytucji? W Strażnicy z 15 lipca 1925 roku po bardziej wnikliwym rozpatrzeniu odnośnych wersetów zwrócono uwagę na Księgę Zachariasza 14:1-3 i powiedziano: »Wynikałoby z tego, że pod kierownictwem Szatana wszystkie narody ziemi zostaną zgromadzone do walki z klasą Jeruzalem, to znaczy z tymi, którzy opowiadają się po stronie Pana (...) (Objawienie 16:14, 16)«.” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 140; patrz też: Strażnica Nr 13, 1968 s. 9; Strażnica Rok CVI [1985] Nr 13 s. 6.

Warto tu jeszcze przedstawić zapowiedź Armagedonu z książek Towarzystwa Strażnica wydanych w latach 1897 i 1914:

„Wojna tego wielkiego dnia Boga Wszechmogącego będzie największą rewolucyą, jaka kiedykolwiek miała miejsce na świecie, ponieważ będzie jedną z tych, w których każda zasada niesprawiedliwości będzie płatną; ponieważ tak rzetelny będzie sąd względem narodów, jakoteż sąd względem istot indywidualnych...” (Walka Armagieddonu 1919 [ang. 1897] s. 676);

„Zbytecznem byłoby opisywać szczegółowo nadchodzący ucisk. Wszyscy go już widzą. Będzie to walka zacięta. Z jednej strony olbrzymy finansowe i korporacje, z drugiej zaś wielkie organizacje robotnicze. Obie strony się przygotowują i obie strony postanowiły walczyć do upadłego. Każda z nich spodziewa się zwyciężyć, lecz obie doznają zawodu, bo obie strony przegrają. Wynik tej walki będzie straszny, bo wyłoni się anarchia, która spowoduje »czas wielkiego ucisku, jaki nigdy nie był«. Trudno sobie nawet wyobrazić szczegóły tego ucisku, lecz Pismo Św., wykazuje, że będą w to wciągnięte instytucje finansowe, polityczne, społeczne i religijne. Anarchia podczas Rewolucji Francuskiej jak i anarchia, która obaliła państwo Żydowskie R. P. 70, mogą posłużyć jako ilustracje tego, czego możemy się spodziewać, iż wkrótce nastąpi” (Stworzenie czyli historja biblijna w obrazach 1914 s. 92 [w tej publikacji na stronie 94 ukazano na ilustracji walczących ze sobą ludzi różnych stanów, a w opisie jej podano: „Walka Armagedonu”; por. ta sama ilustracja zamieszczona w książce pt. Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 57]).

Ten Armagedon związany z latami 1914 i 1915 zapowiadały książki Towarzystwa Strażnica, co ukazujemy w tabeli.

The Time Is at Hand 1908	Nadszedł Czas 1919	Nadszedł Czas 1923
»battle of the great day of God Almighty« (Rev. 16:14), which will end in A. D. 1914* with the complete overthrow of earth’s present rulership, is already commenced* (s. 101).	„»walka wielkiego dnia Boga Wszechmogącego« (Obj. 16:14), która zakończy się R. P. 1915, kompletnie obali wszystkie dzisiejsze systemy” (s.106). [rok 1915 zawierają też edycje ang. wydane po roku 1914]	„»walka wielkiego dnia Boga Wszechmogącego« (Obj. 16:14), która zakończy się po R. P. 1915, kompletnie obali wszystkie dzisiejsze systemy” (s.106).

Oto jeszcze wypowiedzi z okresu pierwszej wojny światowej, z których wynika, że Armagedon już rozpoczął się i ciągle trwa:

„W międzyczasie oczy naszego wyrozumienia powinny rozpoznać bitwę wielkiego dnia Wszechmocnego Boga, jaka się już rozpoczęła i będzie postępowała dalej; wiara zaś kierując wzrok umysłu naszego przez Słowo Boże powinna dać nam możność dojrzeć chwalebny wynik, to jest Królestwo Chrystusowe” (The Watchtower 01.09 1916 s. 5951 [reprint]).

„Badacze Pisma Świętego są przekonani, że wielka wojna, która prowadzi się w Europie, jest początkiem wielkiego ucisku nazwany w Piśmie św. »Armagedon« i jest przygotowaniem rodzaju ludzkiego do przyjęcia Królestwa Chrystusowego, które prowadzi »pożądanie wszystkich narodów« (Aggeusz 2:7) i zaprowadzi panowanie Sprawiedliwości po całej ziemi” (Strażnica styczeń 1916 s. 8 [ang. 01.01 1916 s. 5829, reprint]).

„Obecna wielka wojna w Europie jest początkiem zapowiedzianego w Piśmie Świętym Armagieddonu (Obj. 16:16-20), którego następstwem będzie całkowite obalenie wszystkich systemów błędu, które tak długo ciemiężyły lud Boży i zwodziły świat” (Pastor Russell’s Sermons 1917 s. 676; tekst polski cytowany według Kazania Pastora Russella 2012 s. 676 [wyd. „Straż”, Białogard]).

Pomimo, że Armagedon niby trwał już od roku 1914 (patrz poniżej też o „wielkim ucisku”), to jednak dziś w niektórych wspomnieniach Towarzystwo Strażnica przedstawia dawne lata tak, jakby w 1925 roku oczekiwano jakiegoś ‘drugiego’ Armagedonu. Oto słowa o tym:

„Moim pierwszym zadaniem było umieszczanie broszur »Powrót naszego Pana« [wydana w roku 1925] w maszynie zszywającej. Nadzorca wyjaśnił jak to robić i wskazując na ogromny stos broszur powiedział: »Pośpiesz się i wykonaj tę robotę, ponieważ zbliża się Armagedon!«.” (The Watchtower 15.08 1982 s. 10; dosł. “Hurry up and get the job done because Armageddon is coming!”);

„Członkowie pierwotnego ostatka, którzy przeżyli doświadczenia pierwszej wojny światowej, przytaczali zwykle Psalm 50:5: (...). Myśleli oni, że tylko ci święci mają być zgromadzeni czyli zabrani przed Armagedonem (...). Napomykano nawet, że to zebranie takich duchowych świętych mogłoby się skończyć w roku 1924, po czym nastąpiłoby uświetnienie w niebie tych pomazanych, spłodzonych z ducha naśladowców Chrystusa. /Zobacz Strażnicę ang. z 1 stycznia 1924 r. paragr. 11-32/” (Strażnica Nr 6, 1952 s. 9 [ang. 15.12 1951]).

„Wielki ucisk” od roku 1914

W roku 1925 nie tylko zmianie uległa nauka Towarzystwa Strażnica o tym, „czym jest Armagedon”, lecz i „czas” jego nastania oraz te same kwestie dotyczące „wielkiego ucisku”. Oto omówienie tych zagadnień w jednej z publikacji Świadków Jehowy:

„Bóg postanowił skrócić »owe dni«, ze względu na swych »wybranych«. W jaki sposób? Jeszcze w roku 1925 ukazał się w Strażnicy (w wydaniu angielskim z 1 maja) artykuł przewodni zatytułowany: »Dla dobra wybrańców«, w którym podano myśl, że pasmo dni »wielkiego ucisku« zostało skrócone przez rozcięcie w połowie. Objaśniano, że »wielki ucisk« zaczął się w roku 1914 n.e., jednak Bóg nie dopuścił, by trwał wtedy przez cały wyznaczony czas, lecz w listopadzie roku 1918* wstrzymał tok pierwszej wojny światowej. Od tamtej pory rezerwuje przerwę, przeznaczoną na działalność namaszczonego ostatka Jego chrześcijańskich wybrańców, po czym w bitwie Armagedonu nastąpi wznowienie »wielkiego ucisku« i jego dopełnienie. (...) Wyjaśnienie to brzmiało dobrze i rozsądnie w roku 1925...” (Strażnica Nr 12, 1970 s. 12-13).

[*w polskiej Strażnicy są tu błędne słowa: „w listopadzie roku 1914”; por. in November of 1918 (The Watchtower 15.01 1970 s. 52); patrz też ten tekst na płycie Watchtower Library 2009 – wydanie polskie, gdzie poprawiono błąd]

Widzimy więc, że w latach poprzedzających rok 1925 nauka o „wielkim ucisku” (i Armagedonie), była taka, że on już trwa od roku 1914, a jego apogeum miało nastąpić w roku 1925.

Gdy to nie nastąpiło, stwierdzono, że Bóg w roku 1918 ogłosił bezterminową przerwę w „wielkim ucisku”, po której dokończy swego dzieła w kolejnej jego fazie, to znaczy kiedyś, ale rychło, w Armagedonie.

Później nawet i tę naukę w roku 1970 Towarzystwo Strażnica zmieniło. Uczy ono teraz, że „wielki ucisk” i Armagedon jest jeszcze przed nami, więc nie mógł mieć on żadnej przerwy od roku 1918:

„Jednakże w Strażnicy numer 12 z roku 1970 jeszcze raz przeanalizowano proroctwo Jezusa, a zwłaszcza kwestię nadejścia wielkiego ucisku. Wskazano tam, że w świetle tego, co działo się w I wieku, współczesny ucisk nie mógł mieć w latach 1914-1918 części początkowej, po której nastąpiłaby kilkudziesięcioletnia przerwa, a dopiero potem jego dokończenie. Wyciągnięto następujący wniosek: »‘Wielki ucisk’ jakiego już nigdy więcej nie będzie, jest (...) wciąż jeszcze przed nami, ponieważ będzie równoznaczny z zagładą ogólnoświatowego imperium religii fałszywej (włącznie z chrześcijaństwem), po czym nastąpi ‘wojna wielkiego dnia Boga Wszechmocnego’, czyli Armagedon«.” (Strażnica Nr 4, 1994 s. 17-18).

Skoro według dawnej nauki Towarzystwa Strażnica Armagedon i „wielki ucisk” trwał już od roku 1914, to czego wyczekiwano kiedyś w roku 1925?

Odpowiedź na to pytanie zainteresowany znajdzie we wcześniejszym rozdziale pt. Oczekiwane wydarzenia w roku 1925, w którym przedstawiliśmy całe to zagadnienie.

Widzimy z powyższego, że choć nie oczekiwano kiedyś Armagedonu w roku 1925, to pomimo tego zapowiadano wiele różnych wydarzeń, które dziś Świadkowie Jehowy umiejscawiają po tej „wojnie Bożej”. Jednak trzeba dodać, że wtedy także je sytuowano po Armagedonie, który wtedy już trwał od roku 1914.