"Łamanie chleba"
czy
"spożywanie posiłku"?

Autor: Piotr Andryszczak

Świadkowie Jehowy w swojej Biblii tak oto przetłumaczyli werset z Dz 2,42:

Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
wyd.pol.1994
 Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
str.154

Czy na pewno było to "spożywanie posiłku"? Porównajmy ten werset z innym wydaniem Pisma Świętego. Zobaczmy, jak to przetłumaczyła Biblia Tysiąclecia wyd.IV:

Biblia Tysiąclecia wyd.IVwyd.IV Biblia Tysiąclecia wyd.IV

Aby rozstrzygnąć tę kwestię musimy zajrzeć do tekstu greckiego Nowego Testamentu wydanie interlinearne:

Grecko-polski Nowy Testament (za zgodą wydawcy) Vocatio (tab.kod.gram.)

Dz 2,42

Grecko-polski Nowy Testamentstr.516

W tekście greckim widzimy słowa: klasei tou artou, które są tłumaczone dosłownie na: "łamaniu chleba". Słownik podaje znaczenia tych wyrazów:

Wielki Słownik Grecko-Polski (za zgodą wydawcy) Vocatio Wielki Słownik Grecko-Polski Vocatio Wielki Słownik Grecko-Polskistr.338 Wielki Słownik Grecko-Polskistr.75

Wygląda na to, że w Dz 2,42 w Biblii Świadków Jehowy powinno być "łamanie chleba", a nie "spożywanie posiłków", ponieważ takie są znaczenia słów klasis - łamanie i artos - chleb.

Potwierdza to przekład wydany przez Świadków Jehowy:

Strażnica 1 lutego 19981 lutego 1998
Strażnica 1 lutego 1998 Strażnica 1 lutego 1998str.32
The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa) zob. wyd.1985

Dz 2,42

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa)str.528
The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa)str.529

Jak to się dzieje, że greckie słowa klasei tou artou, w lewej szpalcie w "Najlepszym dostępnym przekładzie międzywierszowym Nowego Testamentu" przetłumaczono na angielski: "breaking of the bread" (łamanie chleba), a już w prawej szpalcie (tzw. Przekład Nowego Świata) jest inaczej? Co miało na to wpływ? Świadkowie Jehowy nie gromadzą się na "łamaniu chleba", lecz na czytaniu publikacji Towarzystwa Strażnica. Stąd pewnie mamy te zmiany. Św. Paweł jednak rozróżniał zwykłe spożywanie posiłków w domach: "Czyż nie macie domów, aby tam jeść i pić?" (1Kor 11,22) od zgromadzenia się na Eucharystii: "Tak więc bracia moi, gdy zbieracie się by spożywać [wieczerzę] poczekajcie jedni na drugich! Jeżeli ktoś jest głodny, niech zaspokoi głód u siebie w domu, abyście się nie zbierali ku potępieniu [waszemu]." (1Kor 11,33-34).

Kiedy jednak na zebraniach Świadków Jehowy nie ma "spożywania Wieczerzy Pańskiej" (1Kor 11,20), Towarzystwo Strażnica sugestywnie przedstawia pierwsze "zbory Boże" i zestawia je z dzisiejszymi zebraniami. W obu wypadkach nie ma tam "łamania chleba":

Strażnica 15 kwietnia 2007
15 kwietnia 2007
Strażnica 15 kwietnia 2007
str.23

Czego wymaga od nas Bóg
wyd.1996
Czego wymaga od nas Bóg
str.28

Warto też zwrócić uwagę na grecki przekład Nowego Testamentu wydany przez Towarzystwo Strażnica tzw. Chrześcijańskie Pisma greckie w Przekładzie Nowego Świata, gdzie nie znajdziemy frazy "łamanie chleba":

Dz 2,42

Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
zob.
wyd.1993
Czego wymaga od nas Bóg
str.154

W temacie "łamanie chleba" warto też zaglądnąć do wydania krytycznego Nowego Testamentu:

Nestle-Aland Novum Testamentum
zob.
Nestle-Aland Novum Testamentum
str.326
Nestle-Aland Novum Testamentum
str.326

Słownik podaje:

Słownik łacińsko-polski Słownik łacińsko-polski
str.218

Inny Słownik:

Słownik kościelny łacińsko-polski
zob.
Słownik łacińsko-polski
str.269
Słownik łacińsko-polski
str.478

Świadkowie Jehowy podobnie postąpili również z tłumaczeniem wersetu w Dz 2,46 i "łamanie chleba" oddali inaczej, niż jest to w tekście greckim:

Dz 2,46

Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
wyd.pol. 1994
Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
str.154

Porównajmy z Biblią Tysiąclecia:

Biblia Tysiąclecia
wyd.IV
Biblia TysiącleciaDz 2,46

"Najlepszy dostępny..." Świadków Jehowy ma w lewej szpalcie "breaking bread", a w prawej szpalcie (PNŚ) już nie:

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa) zob. wyd.1985

Dz 2,46

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa)str.529
Grecko-polski Nowy Testament (za zgodą wydawcy) Vocatio (tab.kod.gram.)

Dz 2,46

Grecko-polski Nowy Testamentstr.517
Nestle-Aland Novum Testamentum
zob.
Nestle-Aland Novum Testamentum
str.326
Nestle-Aland Novum Testamentum
str.326

Świadkowie Jehowy nie gromadzą się w pierwszy dzień tygodnia, w niedzielę na "łamaniu chleba", więc w ich Biblii w Dz 20,7 również nie ma tego wyrażenia:

Dz 20,7

Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
wyd.pol. 1994
Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
str.181

Zobaczmy do Biblii Tysiąclecia:

Biblia Tysiąclecia wyd.IVwyd.IV Biblia Tysiąclecia wyd.IVDz 20,7

Warto też zwrócić uwagę na grecki przekład Nowego Testamentu wydany przez Towarzystwo Strażnica tzw. Chrześcijańskie Pisma greckie w Przekładzie Nowego Świata, gdzie nie znajdziemy frazy "łamanie chleba" w Dz 20,7:

Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
zob.
wyd.1993
Czego wymaga od nas Bóg
str.181

"Najlepszy dostępny..." Świadków Jehowy w Dz 20,7 ma w lewej szpalcie "break bread", a w prawej szpalcie już nie:

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa) zob. wyd.1985

Dz 20,7

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa)str.623
Grecko-polski Nowy Testament (za zgodą wydawcy) Vocatio (tab.kod.gram.)

Dz 20,7

Grecko-polski Nowy Testamentstr.633

Ciekawą informację możemy przeczytać w tej publikacji:

Strażnica 1 maja 20081 maja 2008

na temat cytowanego już Międzywierszowego Przekładu Królestwa:

Strażnica 1 maja 2008str.19

Czyżby prawa szpalta (Przekład Nowego Świata), to myśli Towarzystwa Strażnica zgodne już z doktryną?

Nestle-Aland:

Nestle-Aland Novum Testamentum
zob.
Nestle-Aland Novum Testamentum
str.382
Nestle-Aland Novum Testamentum
str.382

Trudno też dostrzec "łamanie chleba" w Salach Królestwa, gdzie zbierają się Świadkowie Jehowy:

Świadkowie Jehowy a wykształcenie
zob.
wyd.1996
Świadkowie Jehowy a wykształcenie
zob.
Świadkowie Jehowy w XX wieku
zob.
wyd.1989
Świadkowie Jehowy w XX wieku
str.20

Szkoda, że odbywają się tam dyskusje biblijne, a nie spożywanie Wieczerzy Pańskiej.


A jeśli Świadkowie Jehowy się już zbiorą, to raz do roku, na tzw. Pamiątce, aby sobie chleb i wino podawać z rąk do rąk. Spożywają tylko nieliczni:

Strażnica 15 marca 200415 marca 2004
Strażnica 15 marca 2004str.7

Co na temat tego wydarzenia w Dz 20,7 można przeczytać w tej książce:

Dzień Święty
Kraków 1992
Dzień Święty
str.12

Natomiast ciekawą sytuację mamy w Łk 24,35. W tym przypadku Towarzystwo Strażnica przetłumaczyło poprawnie greckie wyrażenia "klasis artos" (łamać chleb). Widocznie nie zagraża to doktrynie Świadków Jehowy i wszystko jest w porządku. Zobaczmy i porównajmy:

Łk 24,35

Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
wyd.pol. 1994
Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
str.117

Zobaczmy Biblię Tysiąclecia:

Biblia Tysiąclecia wyd.IVwyd.IV Biblia Tysiąclecia wyd.IVŁk 24,35

"Najlepszy dostępny..." Świadków Jehowy:

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa) zob. wyd.1985

Łk 24,35

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures (Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa)str.398
Grecko-polski Nowy Testament (za zgodą wydawcy) Vocatio (tab.kod.gram.)

Łk 24,35

Grecko-polski Nowy Testamentstr.388

Uczniowie idący do Emaus poznali Chrystusa "po łamaniu chleba". Chrześcijanie nie spotykali się na zwykłym posiłku (przecież aby żyć, trzeba spożywać posiłki), lecz jak pisze św. Łukasz, na "łamaniu chleba" (Dz 2,42) i jeszcze na dodatek w pierwszy dzień tygodnia, w niedzielę (Dz 20,7).

W jednej ze Strażnic:

Strażnica 1 lutego 19921 lutego 1992

pod znamiennym tytułem:

Strażnica 1 lutego 19921 lutego 1992

możemy m.in. przeczytać:

Strażnica 1 lutego 1992str.19

Więc wyjaśnijmy Świadkom Jehowy, co powinni wiedzieć:

Ojcowie Apostolscyzob.
Ojcowie ApostolscyATK Warszawa 1990
Ojcowie Apostolscy Ojcowie Apostolscystr.64
Didachewyd.1998
Ojcowie Apostolscy Didachestr.192

Dla Świadków Jehowy w Strażnicy z 15 lutego 1992 roku, raz Didache to jedno z najwcześniejszych zbiorów zasad wiary chrześcijańskiej, a według nowego nauczania, to zbiór m.in. wypaczonych nauk Chrystusa i Apostołów. W tej publikacji:

Strażnica 1 lipca 2009
wyd.pol. 1994
Strażnica 1 lipca 2009
str.27

czytamy:

Strażnica 1 lipca 2009str.27

Artykuł ten ma służyć podważeniu nauk Ojców Apostolskich:

Strażnica 1 lipca 2009
str.28
Strażnica 1 lipca 2009
str.28

zobaczmy Didache:

Didache Didachestr.61

I to ma być rzekomo wypaczona nauka pierwszych chrześcijan? Św. Paweł też głosił wypaczoną naukę Chrystusa, kiedy podobnie w tej samej kolejności uczy o Eucharystii? Zobaczmy:

Biblia Tysiąclecia wyd.IVwyd.IV Biblia Tysiąclecia wyd.IV1Kor 10,16-17

Dalej w Strażnicy czytamy:

Strażnica 1 lipca 2009
wyd.pol. 1994
Strażnica 1 lipca 2009
str.27
Strażnica 1 lipca 2009str.28

Czy Pismo Święte zabrania praktyki chrztu przez polanie głowy wodą?

Więcej na ten chrztu::

Co jeszcze piszą Świadkowie Jehowy o rzekomych "wypaczonych" naukach pierwszych chrześcijan w Didache?

Strażnica 1 lipca 2009 Strażnica 1 lipca 2009str.28

Czy Pismo Święte gdzieś zabrania odmawiania trzy razy dziennie modlitwy? A może te poniższe słowa też zaliczymy do "wypaczonych" nauk? Pismo Święte bowiem powiada:

Biblia Tysiącleciawyd.IV
Strażnica 1 lipca 2009
Ps 55,17-18
Strażnica 1 lipca 2009
Dn 6,11

Skoro Świadkowie Jehowy w swoim artykule nie powołują się w Didache na ten fragment:

Ojcowie Apostolscyzob.
Ojcowie ApostolscyATK Warszawa 1990
Ojcowie Apostolscystr.64

w takim razie jest nadzieja, że nie jest to "wypaczona" nauka pierwszych chrześcijan. I dobrze. Chrześcijanie bowiem od początku, aż do dzisiaj i nie tylko raz w tygodniu gromadzą się na Eucharystii (dziękczynienie), na łamaniu chleba, by czynić to na Jego Pamiątkę (Łk 22,19).

Jeszcze jedna uwaga. Przypomnijmy werset:

Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
wyd.pol.1994
 Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata
str.154

Nasuwa się więc pytanie. Dlaczego wg Świadków Jehowy, chrześcijanie musieli trwać na spożywaniu posiłków? Czy takie to było ważne, że aż trzeba było o tym pisać w natchnionym Słowie Bożym? Spożywanie posiłków jest przecież naturalnym zachowaniem każdego człowieka. Aby żyć, trzeba przecież spożywać posiłki.

Św. Łukasz jednak podkreśla, iż chrześcijanie jednak trwali na "łamaniu chleba" - uczcie Eucharystycznej - aby mieć życie wieczne (zob. J 6,54):

Biblia Tysiąclecia wyd.IVwyd.IV Biblia Tysiąclecia wyd.IV

Komentarz Praktyczny do Nowego Testamentuzob. wyd.1975

Dz 2,42.46:

Komentarz Praktyczny do Nowego Testamentu Komentarz Praktyczny do Nowego Testamentustr.528

Powrót do strony głównej
Opracował: Piotr Andryszczak
© 2007-2024