![]() |
![]() |
Wykłady Pisma Świętego C. T. Russella (cz. 2)
Tomy II-VII
Zupełnie inaczej, niż w przypadku I tomu, przedstawia się sprawa powstania pozostałych polskich wykładów Russella. Wydanie ich poprzedzało kilka rozdziałów z tomów opublikowanych w formie broszur. Oto wspomnienia Towarzystwa Strażnica z tym związane:
„Ogromną pomocą w działalności ogłaszania prawdy biblijnej innym Polakom okazało się w 1909 roku opublikowanie przez Towarzystwo Strażnica traktatów w języku polskim, przeznaczonych do rozpowszechniania. Tego samego roku ukazało się też skrócone wydanie materiałów z Wykładów Pisma Świętego, a w roku 1915 już regularnie co miesiąc drukowano polską Strażnicę” („Rocznik Świadków Jehowy 1994” 1994 s. 176).
Oto zaś tytuły wspomnianych „skróconych wydań materiałów z Wykładów Pisma Świętego” zamieszczone w IV tomie „Walka Armagieddonu” (bez daty wydania [1919], nakład 439,000) s. 815 w „Katalogu Książek”:
„Chronologia Biblijna i Pierwsze Przyjście naszego Pana” (rozdziały z „Nadszedł Czas”).
„Antychryst, czyli Człowiek Grzechu, jego powstanie i upadek” (rozdział z „Nadszedł Czas”).
„Żniwo i Jego Dzieło” (rozdziały z „Przyjdź Królestwo Twoje”).
„Chrześcijaństwo przed Wielkim Sądem” (rozdziały z „Walka Armagieddonu”).
„Wielkie Proroctwo Naszego Pana” (rozdział z „Walka Armagieddonu”).
„Stworzenie Ziemi i Człowieka, czyli ‘Na początku’” (rozdział z „Nowe Stworzenie”).
„Wielkanoc Nowego Stworzenia” (rozdział z „Nowe Stworzenie”).
Czasopismo polskich badaczy Pisma Św. z Chicago o wydawaniu pozostałych tomów podaje:
„W roku 1918 została zorganizowana filia Polska Stowarzyszenia Badaczy Pisma Św. w Detroit, Mich. Zostali wynajęci zawodowi polscy redaktorzy do tłumaczenia literatury angielskiej na język polski - p. J. Ostrowski i P. Marski. Zostały przetłumaczone tomy 2, 3, 4, 5, 6 i 7, oraz rozmaite broszury i gazetki dla Publiczności. Ta literatura wprost błyskawicznie się rozchodziła, ale tom siódmy został zatrzymany, wydany po śmierci br. Russella z pewnymi zdaniami, nie odpowiadającymi poprzednim naukom Stowarzyszenia” („Straż i Zwiastun Obecności Chrystusa” Nr 3, 1979 s. 43).
Oto zaś relacja Towarzystwa Strażnica:
„W początkach roku 1919 powołano do życia odrębną korporację w celu obsługiwania zborów polskojęzycznych. Zarejestrowano ją w Detroit, w stanie Michigan. Nosiła polską nazwę Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Broszur. Nie miała rywalizować ze swoją macierzystą korporacją: Watch Tower Bible and Tract Society. Placówkę w Detroit po prostu uznawano za polską filię Towarzystwa Watch Tower. (...) Regularnie dwa razy w miesiącu publikowano polskie wydanie Strażnicy, a ponadto zbory mogły się zaopatrywać w kolejne tomy Wykładów Pisma Świętego i szereg broszur po polsku. (...) Ponadto wydano siódmy tom Wykładów, a nieco później książkę Harfa Boża. Polscy bracia nie chcieli prowadzić działalności niezależnie od swych anglojęzycznych współwyznawców. Dlatego też w styczniu 1921 roku uchwałą zarządu korporacji w Detroit wybrano na prezesa J. F. Rutherforda, który już wcześniej sprawował tę funkcję w korporacji macierzystej. Następnie w lipcu tegoż roku na walnym zgromadzeniu postanowiono wcielić ją do korporacji pensylwańskiej. Odtąd więc było rzeczą całkiem jasną, że placówka ta jest oddziałem Watch Tower Society. Już od października roku 1919 centralny ośrodek działalności Towarzystwa mieścił się znowu w Brooklynie i tam w maju 1922 roku przeniosło się biuro oddziału polskiego. Od tamtej pory publikowano w tym ośrodku polską Strażnicę oraz książki i broszury Towarzystwa” („Rocznik Świadków Jehowy 1994” 1994 s. 178-179).
Po tym wyjaśnieniu zrozumiałe staje się dlaczego istnieją polskie tomy Russella wydane w Detroit (1919-1920) i w Brooklynie (1923-1928) oraz np. I tom z 1917 r. wydany w Chicago (redakcja Kazalnicy Ludowej, 3510 Evergreen av Chicago Ill, patrz „Boski Plan Wieków” 1917 s. 4).
Ciekawostką jest też to, że tomy I-VI wydane w Detroit mają na okładce (prócz tytułu) napis „Podręcznik dla Badaczy Pisma Św.” oraz wyrytą prawdopodobnie tarczę słoneczną ze skrzydełkami, w czym niektórzy znawcy anglojęzyczni dopatrują się znaków masońskich. Natomiast tomy wydane w Brooklynie posiadają (prócz tytułu) tylko napis „Droga do życia i szczęścia”. Nie sposób dziś dowiedzieć się, cóż oznaczały te wspomniane skrzydełka, które również znajdowały się na edycjach angielskich (patrz np. „Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 88, 648, 651).
I jeszcze jedna uwaga. Otóż wadą polskich tomów II-VI jest to, że wszystkie one ukazały się w naszym języku dopiero po roku 1914, więc zostały one opracowane według późniejszych tomów angielskich. Brak jest z tego powodu polskich tomów, które by zawierały tekst z pierwotnych tomów angielskich. Jakie ma to znaczenie zobaczymy poniżej.
„Nadszedł Czas” - Tom II
Do dziś udało mi się stwierdzić istnienie kilku polskich edycji powyższej książki z następujących lat: 1919, 1920, 1923. Wszystkie je wydawało aż do 1923 r. Towarzystwo Strażnica (nakład podany w tej edycji - 2.245.000). Reklamowano je jeszcze w 1930 roku (patrz np. „Wyzwolenie” 1929 s. 351; „Złoty Wiek” 15.07 1930 s. 224).
Znana jest też badacka edycja z 1995 r.
Oto zasadnicza, powszechnie znana różnica, między pierwotną edycją angielską, a późniejszymi edycjami polskimi:
ang. ed. „Nadszedł Czas” 1908 r. | pol. ed. „Nadszedł Czas” 1919 r. | pol. ed. „Nadszedł Czas” 1923 r. |
---|---|---|
„‘battle of the great day of God Almighty’ (Rev. 16:14), which will end in A. D. 1914 with the complete overthrow of earth’s present rulership, is already commenced” (s. 101) | „‘walka wielkiego dnia Boga Wszechmogącego’ (Obj. 16:14), która zakończy się R. P. 1915, kompletnie obali wszystkie dzisiejsze systemy” (s. 106) [rok 1915 zawierają też edycje ang. wydane po roku 1914] | „‘walka wielkiego dnia Boga Wszechmogącego’ (Obj. 16:14), która zakończy się po R. P. 1915, kompletnie obali wszystkie dzisiejsze systemy” (s. 106) |
A oto kilka innych różnic między edycją angielską, a polską. Przedstawiamy poniżej oryginalny tekst angielski, następnie angielski zmieniony, oraz z polskiej edycji.
ang. ed. „Nadszedł Czas” 1908 r. | ang. ed. „Nadszedł Czas” 1916 r. | pol. ed. „Nadszedł Czas” 1919 r. |
---|---|---|
„The full end of the times of the Gentiles, i. e., the full end of their lease of dominion, will be reached in A. D. 1914; and that date will be the farthest limit of the rule of imperfect men” (s. 76-77) | „The full end of the times of the Gentiles, i. e., the full end of their lease of dominion, will be reached in A. D. 1914; and that date will be the desintegration of the rule of imperfect men” (s. 76-77) | „koniec Czasów Pogan, t. j., kres panowania, nastąpi R. P. 1914; i że około tego czasu upadną niedoskonałe rządy dzisiejsze” (s. 80) |
„At that date the Kingdom of God (...) will obtain full, universal control, and it will then be ‘set up’, or firmly established, in the earth, on the ruins of present institutions” (s. 77) | „At that date the Kingdom of God (...) will begin to assume control, and it will then shortly be ‘set up’, or firmly established, in the earth, on the ruins of present institutions” (s. 77) | „w owym czasie Królestwo Boże (...) pocznie nabierać władzy a wkrótce potem zostanie ustanowione na ruinach obecnych systemów” (s. 80) |
„Some time before the end of A. D. 1914 the last member of the divinely recognized Church of Christ (...) will be glorified with the Head” (s. 77) | „Some time before the end of the overthrow the last member of the divinely recognized Church of Christ (...) will be glorified with the Head” (s. 77) | „na jakiś czas przed końcem owego dzieła niszczenia dzisiejszych systemów, ostatnie członki Kościoła Chrystusowego (...) zostaną uwielbione z Jezusem, ich Głową” (s. 81) |
„Their ‘reign’ of righteousness over the world can date only from A. D. 1914” (s. 81) | „Their ‘reign’ of righteousness over the world could not precede from A. D. 1915” (s. 81) | „ich ‘panowanie’ sprawiedliwości nad światem nie rozpocznie się przed R. P. 1915” (s. 84-85) |
„the full establishment of the Kingdom of God, will be accomplished at the end of A. D. 1914” (s. 99) | „the full establishment of the Kingdom of God, will be accomplished near the end of A. D. 1915” (s. 99) | „ustanowienie Królestwa Bożego, rozpoczyna się około R. P. 1915” (s. 104) |
„The ‘Times of the Gentiles’ (...) will run fully out with the year A. D. 1914, and at that time they will all be overturned and Christ’s Kingdom fully established” (s. 170) |
„The ‘Times of the Gentiles’ (...) will run fully out with the year A. D. 1914, and at that time they will be overturned * and Christ’s Kingdom fully established. * How long it will require to accomplish this overturning we are not informed, but have reason to believe the period will be ‘short’.” (s. 170) |
„‘Czasy Pogan’ skończą się w roku Pańskim 1914, czyli że od tego czasu będą niszczone a w miejsce ich zostanie ustanowione w całej pełni Królestwo Chrystusowe” (s. 188) |
„Both of these ripenings (Rev. 14:1-4, 18-20) will be completed in a period of forty years, ending with the year A. D. 1914” (s. 171) | „Both of these ripenings (Rev. 14:1-4, 18-20) will be completed in a period of forty years, ending with the year A. D. 1915” (s. 171) | „jedno i drugie dojrzenie (Obj. 14:1-4, 18-20) dokonane będą w okresie czterdziestu lat, kończąc się Rokiem Pańskim 1915” (s. 189-190) |
„The Jew will not be received back into full favor until A. D. 1914” (s. 221) | „The Jew will not be received back into full favor until after 1915” (s. 221) | „Żydzi będą przywróceni zupełnie do dawnych przywilejów aż dopiero po roku 1915” (s. 245) |
„The present governments must all be overturned about the close of A. D. 1914” (s. 242) | „The present governments must all be overturned about the close of A. D. 1915” (s. 242) | „obecne rządy muszą być obalone z końcem R. P. 1915” (s. 271) |
Oto jeszcze jeden przykład zmiany tekstu w II tomie. Podajemy pierwotny tekst angielski, jego polskie tłumaczenie i słowa z edycji polskiej.
ang. ed. „Nadszedł Czas” 1908 r. | tłumaczenie z ang. ed. „Nadszedł Czas” 1908 r. | pol. ed. „Nadszedł Czas” 1919 r. |
---|---|---|
„True, it is expecting great things to claim, as we do, that within the coming twenty-six years all present governments will be overthrown and dissolved; but we are living in a special and peculiar time, the ‘Day of Jehovah’, in which matters culminate quickly” (s. 98) | „Prawdą jest, że spodziewamy się wielkich rzeczy, bowiem twierdzimy, że w ciągu najbliższych dwudziestu sześciu lat wszystkie obecne rządy zostaną obalone i znikną, lecz żyjemy w specjalnym i szczególnym czasie, w ‘Dniu Jehowy’, w którym sprawy szybko dobiegają do punktu kulminacyjnego” (s. 98) | „Prawdą jest, że spodziewamy się wielkich rzeczy w stosunkowo bardzo krótkim czasie, lecz należy pamiętać, że żyjemy w Dniu Jehowy, podczas którego ustrój dzisiejszy prędko zostanie przemieniony” (s. 104) |
Oto powody zamieszczone w ‘Przedmowie Autora’, datowanej na 1 października 1916 r., które według Russella zapewne usprawiedliwiały dokonywanie zmian w II tomie:
„Naturalnie nie mogliśmy wiedzieć w roku 1889, t. j. w chwili pisania tego tomu, czy data 1914 roku, tak jasno naznaczona w Biblii, jako koniec użyczonej Poganom władzy panowania nad światem, akuratnie oznacza, że w czasie tym Poganie rzeczywiście będą pozbawieni władzy w zupełności, czy też, że władza ta będzie im wtedy odmówioną, a oni stopniowo będą jej pozbawieni. Teraz wierzymy, że to ostatnie tłumaczenie jest zgodne z zamiarem Pańskim; albowiem akuratnie w roku 1914 wspomniane tu królestwa pogańskie rozpoczęły wielką walkę światową, która według proroctwa biblijnego zakończy się wreszcie kompletnem obaleniem wszystkich ludzkich rządów i otworzy drogę do założenia Królestwa umiłowanego Syna Bożego” („Nadszedł Czas” 1919 s. III).
„Autor przyznaje, że w tym tomie wyraża jasno myśl, iż święci Pańscy mogą spodziewać się połączenia z Panem w Jego chwale, przy końcu Czasów Pogan. Była to naturalna pomyłka, ale Pan dopuścił jej dla pobłogosławienia Swego ludu. Przekonanie, że Kościół Chrystusowy będzie zgromadzony i wywyższony przed październikiem 1914 roku, wywarło ogromnie uświęcający wpływ na tysiące sług Bożych, a za to wszyscy oni muszą błogosławić Pana - chociaż nawet stało się to przez pomyłkę. Zaprawdę, wielu jest takich, którzy dziękują Bogu, że wywyższenie Kościoła i osiągnięcie wszystkich Jego nadziei nie nastąpiło jeszcze w czasie przez nas wyczekiwanym. Gdyż teraz my, słudzy Pańscy, mamy dalszą sposobność uzupełnienia swojej świątobliwości i uczestniczenia wraz z naszym Mistrzem w dalszem głoszeniu Jego posłannictwa przed ludźmi. Pomyłka nasza jednak nie odnosiła się do zakończenia Czasów Pogan, wyciągnęliśmy tylko fałszywy wniosek, nie upoważniony przez Pańskie Słowo. Widzieliśmy w Biblii pewne równoległości pomiędzy Wiekiem Żydowskim i Wiekiem Ewangelii; powinniśmy zauważyć, że te równoległości doprowadzają nominalne systemy w obu wypadkach do zniszczenia, a nie wskazują czasu wywyższenia do chwały Nowego Stworzenia” („Nadszedł Czas” 1919 s. IV).
Jeszcze tylko dodajmy, że w kilku miejscach w II tomie francuskim z 1917 r. powstawiano zamiast roku 1914 czy 1915 rok 1918! Do tego zresztą dopingowała wydana w 1917 r. „Dokonana Tajemnica”, w której polecono:
„Przejrzyj ponownie porównanie Dyspensacyi w Wykładach Pisma Św. tom II, str. 276 i 277; zmień 37 na 40, 70 na 73 i 1914 na 1918 i wierzymy, że to jest akuratnem i wypełni się ‘w wielkiej mocy i chwale.’ (Marka 13:26). Nie było możebnem przewidzieć, czy nasz Pan miał na myśli rok 70, czy rok 73, który nam miał służyć za wskazówkę odnośnie końca państwa Żydowskiego, aż dopiero po Październiku roku 1915” („Dokonana Tajemnica” 1925 s. 69-70).
„Przyjdź Królestwo Twoje” - Tom III
Do dziś udało mi się stwierdzić istnienie kilku polskich edycji powyższej książki z następujących lat: 1919, 1920, 1923, 1925. Wszystkie je wydawało aż do 1925 r. Towarzystwo Strażnica (nakład podany w tej edycji - 1.890.000). Reklamowano je jeszcze w 1930 roku (patrz np. „Wyzwolenie” 1929 s. 351; „Złoty Wiek” 15.07 1930 s. 224).
Znana jest też badacka edycja z 1996 r.
Oto zasadnicze, powszechnie znane różnice, między edycją angielską, a polską:
ang. ed. „Przyjdź Królestwo Twoje” z 1903 r. | pol. ed. „Przyjdź Królestwo Twoje” z 1919 r. |
---|---|
„pełne ustanowienie Królestwa Bożego na ziemi w 1914 roku” (s. 126) | „aż do zupełnego ustanowienia Królestwa Bożego na ziemi, po roku 1914” (s. 130) |
„A z końcem R. P. 1914, to co Bóg nazwał Babilonem, a ludzie nazywają Chrześcijaństwem, zniknie, jak to wykazano na podstawie proroctwa” (s. 153) | „A z końcem R. P. 1914, to co Bóg nazwał Babilonem, a ludzie nazywają Chrześcijaństwem, pocznie być niszczone” (s. 163) |
„Że wybawienie świętych musi nastąpić jakiś czas przed 1914 jest całkiem widoczną rzeczą (...) Nie poinformowano nas w jak długim przeciągu czasu przed rokiem 1914 będą wywyższonymi ostatni żywi członkowie ciała Chrystusowego” (s. 228) | „Że wybawienie świętych musi nastąpić wkrótce po roku 1914 jest całkiem widoczną rzeczą (...) Nie poinformowano nas w jak długim przeciągu czasu po roku 1914 będą wywyższonymi ostatni żywi członkowie ciała Chrystusowego” (s. 250) |
„Następnie mierząc (...) znajdujemy 3416 cali, które wyobrażają 3416 lat od pierwszej daty, to jest od roku 1542 przed Chrystusem. Obliczenie to wykazuje, że rok 1874 zaznacza początek okresu czasu wielkiego ucisku; bo 1542 przed Chrystusem i 1874 A. D. równa się 3416. Tym sposobem, Wielka Piramida świadczy, że koniec roku 1874 jest początkiem czasu ucisku, jaki nie był odkąd narody i podobnego więcej nie będzie” (s. 342) | „Następnie mierząc (...) znajdujemy 3457 cali, które wyobrażają 3457 lat od pierwszej daty, to jest od roku 1542 przed Chrystusem. Obliczenie to wykazuje, że rok 1915 zaznacza początek okresu czasu wielkiego ucisku; bo 1542 przed Chrystusem i 1915 A. D. równa się 3457. Tym sposobem, Wielka Piramida świadczy, że koniec roku 1914 jest początkiem czasu ucisku, jaki nie był odkąd narody i podobnego więcej nie będzie” (s. 387) |
A oto przykład innych różnic między edycją angielską, a polską. Przedstawiamy poniżej oryginalny tekst angielski, następnie angielski zmieniony, oraz z polskiej edycji.
ang. ed. „Przyjdź Królestwo Twoje” z 1908 r. | ang. ed. „Przyjdź Królestwo Twoje” z 1916 r. | pol. ed. „Przyjdź Królestwo Twoje” z 1919 r. |
---|---|---|
„Let us remember that this date limit - A. D. 1914 - must not only witness the completion of the selection and trial and glorification of the entire body of Christ, but it may also witness the purifying of some of that larger company of consecrated believers” (s. 364) | „Let us remember that this date limit - A. D. 1914 - may not only witness the completion of the selection and trial and glorification of the entire body of Christ, but it may also witness the purifying of some of that larger company of consecrated believers” (s. 364) | „Rok 1914 zdaje się być dobrze określonym, po którym czasie wielki ucisk dla świata ma nastąpić, a w którym i Wielkie Grono - ‘Wielkie mnóstwo’ mieć będzie swój dział. Łącznie w tem pamiętajmy, że w owym czasie nietylko nastąpi dopełnienie wyboru, próby i uwielbienie całego ciała Chrystusowego, lecz także oczyszczenie wielkiego mnóstwa wierzących” (s. 413-414) |
Oto powody zamieszczone w ‘Przedmowie Autora’, datowanej na 1 października 1916 r., które według Russella zapewne usprawiedliwiały dokonywanie zmian w III tomie:
„Praca Żniwa postąpiła naprzód i nadal postępuje - chociaż swego czasu przypuszczaliśmy, iż ta miała zakończyć się w zupełności z końcem Czasów Pogan. Było to tylko przypuszczeniem, które okazało się bezpodstawnem, albowiem ostrz sierpa Prawdy czynił postęp i zbierał dojrzałe grona od października 1914 roku jak nigdy przed tem” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1923 s. I).
„Radujemy się widząc innych, którzy przychodzą do znajomości Prawdy i przygotowują się na ‘Wesele’. Widać z tego, że ‘drzwi’ jeszcze nie zostały zamknięte, ale wnioskujemy że w niezadługim czasie, możebne za rok lub dwa albo trzy - zupełna liczba Wybranych uzupełni się, a wtedy wszyscy przejdą poza Zasłonę i drzwi zostaną zamknięte. Nie krępujemy się powiedzieć, że przywrócenie Izraela nie zostało uzupełnione tak prędko jak to przypuszczaliśmy” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1923 s. I-II).
„Walka Armagieddonu” - Tom IV
Choć jak podano w poprzednim artykule (cz. 1), że w angielskiej edycji z 1912 roku zmieniono tytuł książki z „Dzień Pomsty” (The Day of Vengeance) na „Walka Armagieddonu” (The Battle of Armageddon) z powodu dodatku „Wstęp. Walka Armagieddonu”, to jednak w polskiej edycji pozostał ślad po poprzednim tytule.
Otóż bezpośrednio przed pierwszym rozdziałem tomu (s. 31) widnieje tytuł „Dzień Pomsty”. Również w nagłówku każdej kartki są zachowane słowa „Dzień Pomsty”, choć tytuł książki jest „Walka Armagieddonu”.
Prócz tego w polskich edycjach z 1923 i 1925 roku dodano broszurę Russella pt. „Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana”, którą po angielsku wydał on w 1900 r. (What Say the Scriptures About Our Lord’s Return - His Parousia, Apokalupsis and Epiphania tzn. „Co Pismo Święte mówi o powrocie naszego Pana - Jego paruzji, objawieniu i epifanii” patrz „Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000” 2003 s. 425).
Do dziś udało mi się stwierdzić istnienie kilku polskich edycji powyższej książki z następujących lat: edycja bez daty wydania [prawdopodobnie rok 1919 (reklama w polskiej Strażnicy z kwietnia 1919 r.), wydana w Detroit, z podanym nakładem 439.000], 1923 i 1925. Jest też edycja z nakładem 439.000 z Brooklynu (prawie identyczna jak ta z ok. 1919 [różne okładki]), ale zawierająca reklamę „Harfy Bożej” (1921). Musiała więc ona powstać po V 1922 r., gdyż do tego czasu istniała filia polska w Detroit („Rocznik Świadków Jehowy 1994” 1994 s. 179). Wydano ją zapewne jeszcze w 1922 r., gdyż w 1923 r. była już następna edycja (ma ona tak jak edycja z Detroit Skorowidz biblijny, a inne wydania z Brooklynu z lat 1923-1925 już nie posiadają go). Wszystkie je wydawało aż do 1925 r. Towarzystwo Strażnica (nakład podany w tej edycji - 816.000). Reklamowano je jeszcze w 1930 roku (patrz np. „Wyzwolenie” 1929 s. 351; „Złoty Wiek” 15.07 1930 s. 224).
Znana jest też badacka edycja z 1998 r.
Oto przykład różnicy między edycją angielską, a polską:
ang. ed. „Walka Armagieddonu” (The Day of Vengeance) 1897 r. | pol. ed. „Walka Armagieddonu” (bez daty wydania [1919], nakład 439.000) |
---|---|
„(Zionist) Conventions (...) meet year by year to put in practical shape the proposal for the reorganization of a Jewish state in Palestine. These buds will thrive, but will bear no perfect fruit before October 1914 - the full end of ‘Gentile Times’” (s. 604) | „ruch syonistyczny przybiera teraz takie rozmiary, iż usprawiedliwia konwencye przedstawicieli ze wszystkich stron świata, którzy co roku zbierają się na narady w sprawie proponowanej reorganizacji państwa żydowskiego w Palestynie. Te gałęzie rozwijały się, ale doskonałe owoce miały wydać dopiero po październiku 1914 roku - po zupełnym końcu ‘Czasów Pogan’” (s. 747) |
A oto dwa kolejne przykłady różnic między edycją angielską, a polską. Przedstawiamy poniżej oryginalny tekst angielski, następnie angielski zmieniony, oraz z polskiej edycji.
ang. ed. „Walka Armagieddonu” (The Day of Vengeance) 1897 r. | ang. ed. „Walka Armagieddonu” (The Battle of Armageddon) 1915 | pol. ed. „Walka Armagieddonu” (bez daty wydania [1919], nakład 439.000) |
---|---|---|
„We have seen that God has a set time for every feature of his plan, and that we are even now in this ‘Day of Vengeance’, which is a period of forty years; that it began in October, 1874, and will end in October, 1914 (...) The great events predicted in the Scriptures (...) are already overshadowing the world, and are as sure to come as that they are foretold: and seventeen years would seem to be abundant space for their full accomplishment” (s. 546-547) | „We have seen that God has a set time for every feature of his plan, and that we are even now in this ‘Day of Vengeance’, which is a period of forty years; that it began in October, 1874, and will end very shortly (...) The great events predicted in the Scriptures (...) are already overshadowing the world, and are as sure to come as that they are foretold. A very few years would seem to be abundant space for their full accomplishment” (s. 546-547) | „widzieliśmy, że Bóg wyznaczył odpowiedni czas na każdy szczegół swojego planu i że jesteśmy nawet dziś w tym ‘dniu pomsty’ który miał trwać przeszło 40 lat, a zaczął się w październiku 1874 r. i zakończy się bardzo szybko. Złowrogie lata, które minęły już z tego ‘dnia’ położyły niezawodnie szerokie i głębokie fundamenta pod kościół, państwo, finansowe i społeczne stosunki i zrozumienie tych wielkich wypadków, przepowiedzianych w Piśmie Św. Zaszły one już na świat i tak przyjdą pewnie, jak są one przepowiedziane. Kilka lat zaledwie wydawałyby się wielkim okresem czasu do zupełnego ich wypełnienia” (s. 683) |
„Every item predicted had begun to be fulfilled at that date (1880); the ‘harvest’ or gathering time beginning October 1874; the organization of the Kingdom and the taking by our Lord of his great power as the King in April 1878, and the time of trouble or ‘day of wrath’ which began October 1874 and will end October 1914” (s. 604) | „Every item predicted had begun to be fulfilled at that date (1880); the ‘harvest’ or gathering time beginning October 1874; the organization of the Kingdom and the taking by our Lord of his great power as the King in April 1878, and the time of trouble or ‘day of wrath’ which began October 1874, and will cease about 1915” (s. 604) | „Licząc sto lat od roku 1780, od daty pierwszego znaku otrzymamy rok 1880, a według naszego zrozumienia każdy przepowiedziany szczegół wypełnił się w tym okresie; - ‘żniwo’, czyli zbieranie zaczęło się w październiku 1874 roku; organizowanie Królestwa i objęcie przez Pana wielkiej władzy Królewskiej zaszło 1878 r., w kwietniu, a czas ucisku, czyli ‘dzień gniewu’, jaki zaczął się w 1874 roku, a zakończy się po roku 1915” (s. 747) |
Oto powody zamieszczone w ‘Przedmowie Autora’, datowanej na 1 października 1916 r., które według Russella zapewne usprawiedliwiały dokonywanie zmian w IV tomie:
„Biorąc pod uwagę to, że Tom ten pisany był dwadzieścia lat wstecz nikt nie powinien się dziwić, gdyby zauważył w nim wyrażone myśli, kładące w początku wielki nacisk, nie w zupełności ziszczone” („Walka Armagieddonu” 1923 s. 3).
„Pojednanie pomiędzy Bogiem i człowiekiem” - Tom V
Choć najczęściej ten tom edycji polskiej znany jest jako „Pojednanie pomiędzy Bogiem i człowiekiem” to jednak bywał on też reklamowany jako „Pojednanie człowieka z Bogiem” (patrz np. „Dokonana Tajemnica” 1925 strony reklamowe; „Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000” 2003 s. 429). Ale to nie wszystko, bo tomy z edycji 1923 i 1925 r. mają na okładce właśnie napis „Pojednanie człowieka z Bogiem”, zaś na stronie tytułowej „Pojednanie pomiędzy Bogiem i człowiekiem”. Czyżby jakieś niedopatrzenie?
W 1915 roku do angielskiej edycji tego tomu dodano broszurę Russella z 1899 r. pt. „Cienie Przybytku ‘Lepszych Ofiar’.” (Tabernacle Shadows of the ‘Better Sacrifices’; pierwotny tytuł z 1881 r. to The Tabernacle and Its Teachings) i ją również zamieszczono później w polskich edycjach od roku 1919.
Do dziś udało mi się stwierdzić istnienie kilku polskich edycji powyższej książki z następujących lat: 1920, 1923, 1925. Wszystkie je wydawało aż do 1925 r. Towarzystwo Strażnica (nakład podany w tej edycji - 860.000). Reklamowano je jeszcze w 1930 roku (patrz np. „Wyzwolenie” 1929 s. 351; „Złoty Wiek” 15.07 1930 s. 224).
Znane są też badackie edycje z 1964 i 2002 r.
Ponieważ w tomie tym nie występują daty, które miałyby znaczenie dla Russella, nie dokonywano w nim istotnych zmian.
„Nowe Stworzenie” - Tom VI
Odnośnie VI tomu zadano Russellowi takie oto pytanie:
„Pytanie (1910). - Co powiedziałbyś o propozycji, aby opuścić badanie pierwszego rozdziału w szóstym tomie, z powodu iż nie jest tak duchowym, jak inne rozdziały?
Odpowiedź. - Myślałbym że każdy członek w zgromadzeniu ma prawo do swojego zdania, i gdy całe zgromadzenie przegłosowałoby w taki sposób większością głosów, to ja nie miałbym w tym nic do mówienia; lecz zanim jakie zgromadzenie głosowałoby w tej sprawie, powiedziałbym, że moim zdaniem, pierwszy rozdział szóstego tomu jest jeden z najlepszych w tej książce. Jednakowoż ja zawsze godzę się z tym co zgromadzenie zadecyduje; i myślę że dobrem byłoby dla każdego starszego i diakona rozumieć, iż zgromadzenie przez swoje głosowanie, wyraża wolę Pana...” („Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania” 1947 [ed. ang. 1917] s. 622).
Do dziś udało mi się stwierdzić istnienie kilku polskich edycji powyższej książki z następujących lat: 1919, 1923, 1925. Wszystkie je wydawało aż do 1925 r. Towarzystwo Strażnica (nakład podany w tej edycji - 763.000). Reklamowano je jeszcze w 1930 roku (patrz np. „Wyzwolenie” 1929 s. 351; „Złoty Wiek” 15.07 1930 s. 224).
Znana jest też badacka edycja z 1961 r. oraz zapowiedź nowej na 2007 r.
Ponieważ w tomie tym nie występują daty, które miałyby znaczenie dla Russella, nie dokonywano w nim istotnych zmian. Wyjątkiem zdaje się być następujące zdanie:
„Według naszego spodziewania początek czasu wielkiego ucisku wkrótce nadejdzie, gdzieś pomiędzy rokiem 1910 a 1912 - a najbardziej zacznie się srożyć przy końcu ‘Czasów Pogan’, w październiku 1914 r.*” („Nowe Stworzenie” 1919 s. 718).
W III części artykułu opiszemy kwestię powstania VII tomu.
![]() |
![]() |