JAK DZIELIĆ DEKALOG?

Autor: Tomasz Zdrojewski, dodano: 2024-09-13

Wj 20, 1-17	Pwt 5, 1-21
"1 Wtedy mówił Bóg wszystkie te słowa: 2 «Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. 3 Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! 4 Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! 5 Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. 6 Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań. 7 Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy. 8 Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić3. 9 Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. 10 Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram. 11 W sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty. 12 Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie. 13 Nie będziesz zabijał. 14 Nie będziesz cudzołożył. 15 Nie będziesz kradł. 16 Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek. 17 Nie będziesz pożądał domu bliźniego twego. Nie będziesz pożądał żony4 bliźniego twego, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego».	1 Mojżesz zwołał całego Izraela i rzekł do niego: Słuchaj, Izraelu, praw i przykazań, które ja dziś mówię do twych uszu, ucz się ich i dbaj o to, aby je wypełniać. 2 Pan, Bóg nasz, zawarł z nami przymierze na Horebie. 3 Nie zawarł Pan tego przymierza z ojcami naszymi, lecz z nami, którzy tu dzisiaj wszyscy żyjemy. 4 Spośród ognia na Górze mówił Pan z wami twarzą w twarz. 5 W tym czasie ja stałem między Panem a wami, aby wam oznajmić słowa Pana, gdyście się bali ognia i nie weszli na górę. A On mówił: 6 «Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli. 7 Nie będziesz miał bogów innych oprócz Mnie. 8 Nie uczynisz sobie posągu ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko albo na ziemi nisko, lub w wodzie poniżej ziemi. 9 Nie będziesz oddawał im pokłonu ani służył. Bo Ja jestem Pan, Bóg twój, Bóg zazdrosny, karzący nieprawość ojców na synach w trzecim i w czwartym pokoleniu - tych, którzy Mnie nienawidzą, 10 a który okazuje łaskę w tysiącznym pokoleniu tym, którzy Mnie miłują i strzegą moich przykazań. 11 Nie będziesz brał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, bo nie dozwoli Pan, by pozostał bezkarny ten, kto bierze Jego imię do czczych rzeczy. 12 Będziesz zważał na szabat, aby go święcić, jak ci nakazał Pan, Bóg twój. 13 Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką twą pracę, 14 lecz w siódmym dniu jest szabat Pana, Boga twego. Nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani twój wół, ani twój osioł, ani żadne twoje zwierzę, ani obcy, który przebywa w twoich bramach; aby wypoczął twój niewolnik i twoja niewolnica, jak i ty. 15 Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej i wyprowadził cię stamtąd Pan, Bóg twój, ręką mocną i wyciągniętym ramieniem: przeto ci nakazał Pan, Bóg twój, strzec dnia szabatu. 16 Czcij swego ojca i swoją matkę, jak ci nakazał Pan, Bóg twój, abyś długo żył i aby ci się dobrze powodziło na ziemi, którą ci daje Pan, Bóg twój. 17 Nie będziesz zabijał. 18 Nie będziesz cudzołożył. 19 Nie będziesz kradł. 20 Jako świadek nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa3. 21 Nie będziesz pożądał żony swojego bliźniego. Nie będziesz pragnął domu swojego bliźniego ani jego pola, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do twojego bliźniego».

Wj 20, 1-17

Pwt 5, 1-21

"1 Wtedy mówił Bóg wszystkie te słowa:
2 «Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.
3 Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie!
4 Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią!
5 Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą.
6 Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań.
7 Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy.
8 Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić3.
9 Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia.
10 Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram.
11 W sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty.
12 Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie.
13 Nie będziesz zabijał.
14 Nie będziesz cudzołożył.
15 Nie będziesz kradł.
16 Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek.
17 Nie będziesz pożądał domu bliźniego twego. Nie będziesz pożądał żony4 bliźniego twego, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego».

1 Mojżesz zwołał całego Izraela i rzekł do niego: Słuchaj, Izraelu, praw i przykazań, które ja dziś mówię do twych uszu, ucz się ich i dbaj o to, aby je wypełniać.
2 Pan, Bóg nasz, zawarł z nami przymierze na Horebie.
3 Nie zawarł Pan tego przymierza z ojcami naszymi, lecz z nami, którzy tu dzisiaj wszyscy żyjemy.
4 Spośród ognia na Górze mówił Pan z wami twarzą w twarz.
5 W tym czasie ja stałem między Panem a wami, aby wam oznajmić słowa Pana, gdyście się bali ognia i nie weszli na górę. A On mówił:
6 «Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli.
7 Nie będziesz miał bogów innych oprócz Mnie.
8 Nie uczynisz sobie posągu ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko albo na ziemi nisko, lub w wodzie poniżej ziemi.
9 Nie będziesz oddawał im pokłonu ani służył. Bo Ja jestem Pan, Bóg twój, Bóg zazdrosny, karzący nieprawość ojców na synach w trzecim i w czwartym pokoleniu - tych, którzy Mnie nienawidzą,
10 a który okazuje łaskę w tysiącznym pokoleniu tym, którzy Mnie miłują i strzegą moich przykazań.
11 Nie będziesz brał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, bo nie dozwoli Pan, by pozostał bezkarny ten, kto bierze Jego imię do czczych rzeczy.
12 Będziesz zważał na szabat, aby go święcić, jak ci nakazał Pan, Bóg twój.
13 Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką twą pracę,
14 lecz w siódmym dniu jest szabat Pana, Boga twego. Nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani twój wół, ani twój osioł, ani żadne twoje zwierzę, ani obcy, który przebywa w twoich bramach; aby wypoczął twój niewolnik i twoja niewolnica, jak i ty.
15 Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej i wyprowadził cię stamtąd Pan, Bóg twój, ręką mocną i wyciągniętym ramieniem: przeto ci nakazał Pan, Bóg twój, strzec dnia szabatu. 16 Czcij swego ojca i swoją matkę, jak ci nakazał Pan, Bóg twój, abyś długo żył i aby ci się dobrze powodziło na ziemi, którą ci daje Pan, Bóg twój.
17 Nie będziesz zabijał.
18 Nie będziesz cudzołożył.
19 Nie będziesz kradł.
20 Jako świadek nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa3.
21 Nie będziesz pożądał żony swojego bliźniego. Nie będziesz pragnął domu swojego bliźniego ani jego pola, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do twojego bliźniego».

Adwentyści Dnia Siódmego oraz niektóre inne wyznania, obchodzą w przeciwieństwie do katolików jako święto (Dzień Pański) sobotę. Fakt ten jest powodem wielu oskarżeń w kierunku Kościoła katolickiego.Zarzucają mu, że fałszuje Biblię, że zmienił Słowo Boże poprzez ingerencję w treść i kolejność przykazań zawartych w Dekalogu (Wj 20, 1-17; Pwt 5, 16-18). Wyśmiewają wręcz skróconą katechizmową wersję.

Adwentyści twierdzą, iż po pierwsze: Wj 20, 4-6, gdzie jest mowa o nieuprawianiu kultów bałwochwalczych, nieczynieniu podobizn innych bożków, musi być II przykazaniem Dekalogu. Natomiast IV przykazanie winno brzmieć" "Pamiętaj abyś święcił dzień sobotni". Nasze katechizmowe IX i X przykazanie łączą w jedno. Krytykuje się Kościół za to, że nie uznaje wersji Dekalogu ze ST.

Czy rzeczywiście Kościół Powszechny dokonał jakiś fałszerstw?

Stare Testament określa Dziesięcioro Przykazań nazwą "Dziesięć Słów", a uwzględniając odchylenia w tekście Wj i Pwt, można mieć pewność, że pierwotna wersja Dekalogu była bardziej zwięzła, skrótowa. Takie warunki spełnia wersja katechizmowa.

Dodatkowym atrybutem tej wersji jest łatwość, z jaką można się jej nauczyć. Zarzuty adwentystów, że Kościół sfałszował podział przykazań świadczy o wielkim braku wiedzy na ten temat, wręcz o ignorancji oskarżycieli. Adwentyści zapomnieli, że sami Żydzi nie wiedzieli jak należy dzielić przykazania. Stary Testament podaje tekst Dekalogu, jako jednolitą całość. Stąd w historii utrwaliły się i sprawnie funkcjonują aż trzy różne podziały.

Pierwszy podział tzw. żydowsko-hellenistyczny uznany został przez Filona, J.Flawiusza, Tertuliana, Kościół prawosławny, anglikański i adwentystów. W myśl tego podziału za II przykazanie przyjmuje się się Wj 20, 4 czyli, zakaz czci innych bóstw i ich podobizn. Zakaz pożądania cudzej żony i mienia, ujmują w jedno jako X przykazanie. Podział ten ma więc przesuniętą kolejność w porównaniu z naszym podziałem.

Drugi podział tzw. talmudycznym przyjęty powszechnie przez Żydów od Mojżesza Majmonidesa (zm. 1204) ale występujący już wcześniej w niektórych rękopisach Tory, (czyli pierwszych pięciu Księgach Biblii) za I przykazanie przyjmuje aklamację z Wj 20, 2: "Jam jest Jahwe, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli." Jako II przykazanie uznaje: "Jam jest Jahwe, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli.", razem z zakazem tworzenia bałwochwalczych wizerunków. Następne przykazania są ujęte, jak w podziale żydowsko-hellenistycznym.

Reprezentowany przez Kościół katolicki i EwangelickoAugsburski podział zwany jest augustiańskim (po. św. Augustyn, "Quaestiones in Ex 71"), rzadziej septuagintowym. Źródłem tego podziału jest Septuaginta (LXX), czyli przekład ST z hebrajskiego na grecki dokonany jeszcze przed narodzeniem Chrystusa.

Św. Augustyn był wielkim zwolennikiem i krzewicielem podziału zawartego w Septuagincie, stąd nazwany został augustiańskim. Za I przykazanie przyjęto nakaz o jedyności Jahwe z dołączonym (podobnie, jak w podziale talmudycznym) - w wersji katechizmowej domyślnie zakazem czynienia rzeźb, wizerunków, podobizn bożków. Wspólnie traktowanie tych zakazów wynika z logicznego kontekstu. Nie tworzenie czczych podobizn, jest konsekwentnym wnioskiem tego, że nie wolno mieć innych bogów prócz Jahwe.

Ujęcie zakazu pożądania cudzej żony oraz cudzych dóbr jako IX i X przykazania w Septuagincie uwypukliło to, co było szczególnym zagrożeniem dla Żydów żyjących w Aleksandrii, gdzie Septuaginta powstała. Dla chrześcijan podział ten został podyktowany względami praktycznymi. Zakaz sporządzania wizerunków bóstwa nie miał już większego znaczenia (chrześcijanie nie byli skłonni do bałwochwalczych kultów, raczej przejawiali skłonności do tradycji judaistycznych), zaś pożądliwość żony, cudzego mienia jest stale aktualne. Wydaje się, że ten ostatni podział przykazań jest bliższy duchowi pierwszych wieków chrześcijaństwa, tym bardziej, że Septuaginta była i jest do dnia dzisiejszego ogromnym autorytetem w Kościele. Świadczy o tym fakt, że na 350 cytatów ze ST, aż 300 razy NT cytuje z Septuaginty.

Należy stwierdzić, że poglądy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i innych sabatyzujących wyznań wynikają z ignorancji i sekciarskiej wyłączności "tylko my mamy rację".

Tomasz Zdrojewski, Effatha, Nr 11-12 (33-34), 1994 r., s.233-235.

HELLENISTYCZNY	PALESTYŃSKI	AUGUSTIAŃSKI
I. Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie	I. Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł...	I. Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie. Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu...
II. Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu...	II. Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie. Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu...	II. Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy
III. Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego,	III. Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego,	III. Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić
IV. Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić	IV. Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić	IV. Czcij ojca twego i matkę twoją
V. Czcij ojca twego i matkę twoją	V. Czcij ojca twego i matkę twoją	V. Nie będziesz zabijał
VI. Nie będziesz zabijał	VI. Nie będziesz zabijał	VI. Nie będziesz cudzołożył
VII. Nie będziesz cudzołożył	VII. Nie będziesz cudzołożył	VII. Nie będziesz kradł
VIII. Nie będziesz kradł	VIII. Nie będziesz kradł	VIII. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa
IX. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa	IX. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa	IX. Nie będziesz pożądał żony bliźniego twego
X. Nie będziesz pożądał żony bliźniego twego. Nie będziesz pożądał domu bliźniego	X. Nie będziesz pożądał żony bliźniego twego. Nie będziesz pożądał domu bliźniego	X. Nie będziesz pożądał domu bliźniego

Zobacz:

Dekalog - Dzień Święty - Obrazy